Luận văn Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng của các chi nhánh Ngân hàng Thương mại trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

 bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o 
 tr−êng ®¹i häc b¸ch khoa hµ néi 
 --------------------------------------- 
 VŨ ĐỨC NHÀN 
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ RỦI RO 
 TÍN DỤNG CỦA CÁC CHI NHÁNH NGÂN HÀNG 
 THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ 
 luËn v¨n th¹c sÜ kü thuËt 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 Người hướng dẫn khoa học: 
 PGS -TS. Phan Thị Thuận 
 Hµ Néi 2013 
 MỤC LỤC 
 Trang 
Trang phụ bìa 
LỜI CAM ĐOAN 1 
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN 2 
PHẦN MỞ ĐẦU 3 
1. Lý do chọn đề tài 3 
2. Mục đích nghiên cứu 3 
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4 
4. Phương pháp nghiên cứu 4 
5. Kết cấu luận văn 4 
Chương I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 6 
1.1. Khái niệm về rủi ro và rủi ro tín dụng 7 
1.1.1. Khái niệm và phân loại rủi ro trong hoạt động của ngân hàng 7 
1.1.2. Khái niệm rủi ro tín dụng và phân loại rủi ro tín dụng 8 
1.1.3. Đặc điểm của rủi ro tín dụng 11 
1.2. Nguyên nhân và hậu quả của rủi ro tín dụng 11 
1.2.1. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng 12 
1.2.1.1. Nguyên nhân khách quan 12 
1.2.1.2. Nguyên nhân chủ quan 13 
1.2.2. Hậu quả của rủi ro tín dụng 17 
1.2.2.1. Đối với bản thân ngân hàng 17 
1.2.2.2. Đối với nền kinh tế 18 
1.2.2.3. Đối với khách hàng 19 
1.3. Các chỉ tiêu đánh giá và xác định mức độ rủi ro tín dụng 19 
1.3.1. Các chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng 19 
1.3.2. Đo lường rủi ro tín dụng 22 
1.3.3. Phương pháp quản lý rủi ro tín dụng 26 1.4. Phương hướng phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng 28 
1.4.1. Sự cần thiết phải phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng 28 
1.4.2. Nhiệm vụ của công tác phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng 29 
1.5. Nội dung quản trị rủi ro tín dụng 29 
1.6. Kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng của các nước 31 
Kết luận Chương I 34 
Chương II: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN 35 
TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NHTM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ 
THỌ 
2.1. Giới thiệu chung về các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ 36 
2.1.1. Hệ thống các TCTD trên địa bàn 36 
2.1.2. Tổng quan về 10 chi nhánh NHTM được nghiên cứu 37 
2.1.2.1. NHTMCP Ngoại thương chi nhánh Việt Trì 37 
2.1.2.2. NHTMCP Công thương chi nhánh Phú Thọ 37 
2.1.2.3. NHTMCP Công thương chi nhánh Hùng Vương 38 
2.1.2.4. NHTMCP Công thương chi nhánh Đền Hùng 39 
2.1.2.5. NHTMCP Công thương chi nhánh thị xã Phú Thọ 40 
2.1.2.6. NHNo&PTNT chi nhánh Phú Thọ 41 
2.1.2.7. NHTMCP Đầu tư và phát triển chi nhánh Phú Thọ 42 
2.1.2.8. NHTMCP Phát triển nhà Đồng bằng Sông Cửu Long - CN Phú 43 
 Thọ 
2.1.2.9. NHTMCP Quân đội chi nhánh Việt Trì 43 
2.1.2.10. NHTMCP Hàng Hải chi nhánh Phú Thọ 44 
2.2. Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng của các chi nhánh NHTM 45 
 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến 31/12/2012 
2.2.1. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của VCB Việt Trì 45 
2.2.1.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 46 
2.2.1.2. Chất lượng tín dụng 47 
2.2.2. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Vietinbank Phú 49 Thọ 
2.2.2.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 50 
2.2.2.2. Chất lượng tín dụng 51 
2.2.3. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Vietinbank Hùng 53 
 Vương 
2.2.3.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 54 
2.2.3.2. Chất lượng tín dụng 55 
2.2.4. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Vietinbank Đền 57 
 Hùng 
2.2.4.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 58 
2.2.4.2. Chất lượng tín dụng 58 
2.2.5. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Vietinbank thị xã 60 
 Phú Thọ 
2.2.5.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 61 
2.2.5.2. Chất lượng tín dụng 61 
2.2.6. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Agribank Phú Thọ 64 
2.2.6.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 65 
2.2.6.2. Chất lượng tín dụng 65 
2.2.7. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của BIDV Phú Thọ 67 
2.2.7.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 68 
2.2.7.2. Chất lượng tín dụng 69 
2.2.8. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của MHB Phú Thọ 72 
2.2.8.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 73 
2.2.8.2. Chất lượng tín dụng 73 
2.2.9. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của MB Việt Trì 75 
2.2.9.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 76 
2.2.9.2. Chất lượng tín dụng 77 
2.2.10. Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Maritime bank Phú 79 
 Thọ 2.2.10.1. Nguồn vốn huy động tại địa phương 80 
2.2.10.2. Chất lượng tín dụng 81 
2.3. Phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại các chi nhánh 82 
 NHTM 
2.3.1. Phân tích hoạt động nhận dạng rủi ro tín dụng 83 
2.3.2. Phân tích hoạt động đo lường rủi ro tín dụng 84 
2.3.3. Phân tích việc áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro tín dụng 85 
2.3.4. Phân tích hoạt động kiểm soát và giảm thiểu rủi ro tín dụng 87 
2.4. Phân tích đánh giá những hạn chế trong công tác quản trị rủi 89 
 ro tín dụng hiện nay 
2.4.1. Nhận biết, phòng ngừa, phát hiện và hạn chế rủi ro tín dụng 89 
2.4.2. Thực hiện quy định về phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro, 90 
 xếp hạng tín dụng 
2.4.3. Chưa tuân thủ quy trình, nghiệp vụ liên quan hoạt động tín dụng 91 
2.4.4. Chiến lược, chính sách tín dụng chưa rõ ràng; chưa chú trọng 92 
 phân tích, quản trị danh mục cho vay đang thực hiện 
2.4.5. Mô hình thực hiện quản lý rủi ro tín dụng chưa phù hợp 92 
2.4.6. Chính sách, quy định về hoạt động tín dụng từ NHTM cấp trên 92 
 còn chưa phù hợp, chưa hỗ trợ cho quản trị RRTD tại chi nhánh 
2.4.7. Thu thập thông tin phục vụ quản trị RRTD chưa đầy đủ, chính 93 
 xác 
Kết luận Chương II 94 
Chương III: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ RỦI RO 96 
TÍN DỤNG CỦA CÁC CHI NHÁNH NHTM TRÊN ĐỊA BÀN PHÚ THỌ 
3.1. Quan điểm chỉ đạo, định hướng và mục tiêu của NHNN chi 97 
 nhánh về chính sách tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng 
3.1.1. Chỉ đạo, xây dựng và đưa ra định hướng, chính sách về tín dụng 97 
 phù hợp với chủ trương, định hướng của Nhà nước, của ngành 
 và địa phương 3.1.2. Nâng cao hiệu lưc, hiệu quả của hoạt động thanh tra giám sát, 97 
 đảm bảo hoạt động tín dụng được tuân thủ theo quy định, kiểm 
 soát được rủi ro và chất lượng tín dụng 
3.1.3. Tổ chức tín dụng nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm 98 
 trong hoạt động tín dụng; kiểm soát, quản lý rủi ro tín dụng đặt 
 dưới sự chỉ đạo, định hướng và giám sát của NHNN chi nhánh 
3.1.4. Hỗ trợ, phối hợp tháo gỡ tồn tại, vướng mắc về cơ chế chính 98 
 sách, văn bản liên quan hoạt động tín dụng 
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng 99 
3.2.1. Giải pháp cho NHNN chi nhánh tỉnh Phú Thọ 99 
3.2.2. Giải pháp cho các Ngân hàng thương mại 101 
3.3. Kiến nghị 119 
3.3.1. Kiến nghị Chính phủ 119 
3.3.2. Kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 121 
3.3.3. Kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ 124 
3.3.4. Đối với hệ thống các NHTM 124 
KẾT LUẬN 126 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 128 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa 
công bố tại bất cứ nơi nào. Mọi số liệu sử dụng trong luận văn này là những thông 
tin xác thực. 
 Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình. 
 Hà Nội, ngày 25 tháng 3 năm 2013 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Vũ Đức Nhàn 
 1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN 
STT Viết tắt Viết đầy đủ 
 NHNN Ngân hàng Nhà nước 
 NHNNVN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 
 NHTM Ngân hàng thương mại 
 NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần 
 RRTD Rủi ro tín dụng 
 XLRR Xử lý rủi ro 
 DPRR Dự phòng rủi ro 
 TCTD Tổ chức tín dụng 
 QTDND Quỹ tín dụng nhân dân 
 NHCT Ngân hàng Công thương 
 NHCT tỉnh NHTMCP Công thương tỉnh Phú Thọ 
 NHCT Đền Hùng NHTMCP Công thương Đền Hùng 
 NHCT TX Phú Thọ NHTMCP Công thương thị xã Phú Thọ 
 NHCT Hùng Vương NHTMCP Công thương Hùng Vương 
 MB NHTMCP Quân đội 
 MSB NHTMCP Hàng Hải 
 Vietcombank NHTMCP Ngoại thương 
 NHNo&PTNT Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn 
 NHĐT&PT Ngân hàng Đầu tư và phát triển 
 MHB Ngân hàng Phát triển nhà đồng bằng Sông Cửu Long 
 Cty CP Công ty cổ phần 
 Cty TNHH Công ty trách nhiệm hữu hạn 
 trđ Triệu đồng 
 2 PHẦN MỞ ĐẦU 
 1. Lý do chọn đề tài 
 Những năm gần đây trên địa bàn tỉnh Phú Thọ phát triển mạnh cả về số 
lượng và quy mô hoạt động của các tổ chức tín dụng (TCTD). Tính đến thời điểm 
này có tới 52 tổ chức hoạt động ngân hàng, trong đó có 36 Quỹ tín dụng nhân dân 
(QTDND), Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Phát triển và 14 đầu mối chi 
nhánh ngân hàng thương mại (NHTM) với sản phẩm chủ yếu là tín dụng cho vay 
nền kinh tế với tổng dư nợ 17.200 tỷ VND, trong đó dư nợ cho vay của các NHTM 
chiếm tỷ trọng trên 90%. Với tốc độ phát triển và tính cạnh tranh giữa các ngân 
hàng ngày càng lớn, do vậy khả năng rủi ro cũng gia tăng tương ứng. 
 Trước định hướng nhiệm vụ giai đoạn 2010 - 2015, toàn ngành Ngân hàng 
trên địa bàn tỉnh Phú Thọ xác định: Nguồn vốn huy động tăng trên 20%; Dư nợ cho 
vay nền kinh tế tăng trên 25%; Nợ xấu dưới 5% tổng dư nợ cho vay nền kinh tế. 
 Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, với tâm huyết nghề nghiệp và trách nhiệm 
của mình, tôi thực hiện nghiên cứu đề tài “Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản 
trị rủi ro tín dụng của các chi nhánh Ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh 
Phú Thọ” mong giúp các NHTM có các biện pháp quản trị hữu hiệu phòng, chống 
rủi ro tín dụng (RRTD), đảm bảo cho hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả, phục 
vụ tích cực cung ứng vốn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. 
 2. Mục đích nghiên cứu 
 Đề tài nghiên cứu giải quyết 3 vấn đề cơ bản: 
 - Làm sáng tỏ một số vấn đề cơ sở lý luận về quản trị RRTD, phòng ngừa và 
hạn chế RRTD trong hoạt động của NHTM. 
 - Phân tích, đánh giá thực trạng tín dụng và quản trị RRTD của các NHTM 
trên địa bàn tỉnh Phú Thọ; xác định xu hướng và nguyên nhân của nó. 
 - Đưa ra định hướng, các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị 
RRTD đối với các chi nhánh NHTM trên địa bàn dưới góc độ quản lý, chỉ đạo, 
 3 Thanh tra - Giám sát của NHNN và dưới góc độ tại mỗi NHTM có thể áp dụng 
trong thực tiễn để nâng cao hiệu quả công tác quản trị rủi ro. 
 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 
 - Đối tượng nghiên cứu: 10 Chi nhánh NHTM trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, 
gồm: 4 Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) Công Thương 
(Vietinbank), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), Ngân 
hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV), Ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu 
Long (MHB), NHTMCP Quân đội (MB), NHTMCP Hàng Hải (Maritimebank), 
NHTMCP Ngoại Thương (Vietcombank). 
 - Phạm vi nghiên cứu: RRTD trong hoạt động ngân hàng qua số liệu và tình 
hình thực tế của 10 NHTM trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong năm 2012. 
 4. Phương pháp nghiên cứu 
 Nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả đối với thực trạng RRTD 
tại các NHTM trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, phương pháp phân tích đối với quá trình 
quản lý tín dụng; phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử trong nghiên cứu 
hoạt động tín dụng của các NHTM; đưa ra các vấn đề và giải pháp có thể để xoay 
chuyển từ nhận thức đến thực tiễn của các nhà lãnh đạo và cán bộ ngân hàng. 
 Công cụ nghiên cứu dùng các bảng phân tích tình hình hoạt động tín dụng 
của các đơn vị, gồm: huy động vốn, cho vay, nợ xấu, trích lập dự phòng, kết quả 
kinh doanh. Các bảng phân tích được xác định đối với 10 NHTM. Từ đó: khẳng 
định tầm quan trọng và tác động của hoạt động tín dụng đối với các NHTM; Phân 
tích cơ cấu tín dụng ngắn hạn, trung dài hạn và phân loại theo 5 nhóm nợ để đánh 
giá mức độ nợ xấu trong hoạt động tín dụng, diễn biến và xu hướng của nợ xấu, xác 
định mức độ rủi ro hiện tại và trong thời gian tới; Xác định các loại RRTD, các 
nguyên nhân dẫn đến rủi ro; nguyên nhân nào là chủ yếu; Đánh giá những ưu điểm, 
hạn chế trong công tác quản trị RRTD để đưa ra giải pháp quản trị rủi ro hiệu quả. 
 5. Kết cấu luận văn 
 Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được chia làm 3 chương, cụ 
thể: 
 4