Luận văn Giải pháp phát triển nguồn nhân lực Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận Tải

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ––––––––––––––––––– 
 LÊ TRỌNG BÌNH 
 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI 
 Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN MINH DUỆ 
 HÀ NỘI - 2013 Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu 
 minh hoạ trong luận văn là trung thực. Các đánh giá và kết luận khoa học 
 chưa được công bố trong bất cứ một công trình nào khác. 
 Tác giả luận văn 
 LÊ TRỌNG BÌNH 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 LỜI CẢM ƠN 
 Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sỹ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh 
sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, 
cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập 
nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sỹ. 
 Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS Nguyễn Minh Duệ, người đã 
hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin 
gửi lời tri ân nhất của tôi đối với những điều mà Thầy đã dành cho tôi. 
 Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý Thầy Cô trong Viện 
Kinh tế và Quản lý, Viện Đào tạo sau đại học - Trường ĐHBK Hà Nội đã tận tình 
truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho 
tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn. 
 Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, những người đã không 
ngừng động viên, hỗ trợ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt thời gian 
học tập và thực hiện luận văn. 
 Cuối cùng, tôi xin chân thành bày tỏ lòng cảm ơn đến các anh chị và các bạn 
đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và 
thực hiện đề tài luận văn thạc sỹ một cách hoàn chỉnh. 
 Thái Nguyên, tháng 2 năm 2013 
 Học viên thực hiện 
 LÊ TRỌNG BÌNH 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 
 CBGD Cán bộ giảng dạy 
 CNH-HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa 
 CĐ Cao đẳng 
 DN Doanh nghiệp 
 ĐH Đại học 
 ĐHBK Đại học Bách khoa 
 ĐT& PT Đào tạo và phát triển 
 ĐH QG Đại học quốc gia 
 GDĐH Giáo dục đại học 
 GTVT Giao thông vận tải 
 GD& ĐT Giáo dục và đào tạo 
 GVĐH Giảng viên đại học 
 GS Giáo sư 
 LLLĐ Lực lượng lao động 
 NNL Nguồn nhân lực 
 NSLĐ Năng suất lao động 
 NCKH Nghiên cứu khoa học 
 HV Học viện 
 NXB Nhà xuất bản 
 HCSN Hành chính sự nghiệp 
 KT-XH Kinh tế-Xã hội 
 KHCN Khoa học công nghệ 
 PT-ĐT Phát triển-Đào tạo 
 PVGD Phục vụ giảng dạy 
 PGS Phó giáo sư 
 QTKD Quản trị kinh doanh 
 THCN Trung học chuyên nghiệp 
 TCCN Trung cấp chuyên nghiệp 
 TP HCM Thành phố Hồ Chí Minh 
 TCCB Tổ chức cán bộ 
 XD Xây dựng 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 DANH MỤC BẢNG BIỂU 
Bảng 1.1. Ngân sách nhà nước Việt Nam cho giáo dục giai đoạn 2004-2011 ......... 25 
Bảng 1.2. Thống kê số lượng sinh viên và giảng viên của GDĐH Việt Nam các năm 
 học giai đoạn 2004-2012....................................................................... 27 
Bảng 1.3. Thống kê số lượng giảng viên được phân loại theo trình độchuyên môn 
 của GDĐH Việt Nam các năm học giai đoạn 2004-2012 ...................... 29 
Bảng 2.1. Mục tiêu phát triển đội ngũ cán bộ trường ĐH Công nghệ GTVT năm 2020 36 
Bảng 2.2. Chỉ tiêu thực hiện phát triển đội ngũ cán bộ trường ĐH Công nghệ GTVT 
 năm 2015 .............................................................................................. 37 
Bảng 2.3. Thu nhập bình quân hàng tháng ............................................................. 38 
Bảng 2.4. Thống kê số lượng CBGD và số lượng sinh viên trường ĐH Công nghệ 
 GTVT một số năm học. ........................................................................ 42 
Bảng 2.5. Số liệu tham khảo về số lượng CBGD của trường ĐH Công nghệ GTVT 
 và ĐH GTVT năm 2012 ....................................................................... 43 
Bảng 2.6. Đội ngũ CBGD trường ĐH Công nghệ GTVT theo trình độ chuyên môn ..... 44 
Bảng 2.7. Số liệu so sánh về trình độ chuyên môn CBGD của trường ĐH Công nghệ 
 GTVT, ĐH GTVT, ĐH GTVT TPHCM năm 2012 ............................... 44 
Bảng 2.8. Đội ngũ CBGD của trường ĐH Công nghệ GTVT phân theo thâm niên 
 công tác ................................................................................................ 46 
Bảng 2.9. Thống kê số lượng đề tài NCKH nghiệm thu trong các năm của đội ngũ 
 giảng viên ĐH Công nghệ GTVT ......................................................... 47 
Bảng 2.10. Tổng hợp kết quả lấy ý kiến sinh viên .................................................. 49 
Bảng 2.11. Số lượng cán bộ giảng dạy ĐH Công nghệ GTVT được tuyển dụng 
 trong một số năm gần đây ..................................................................... 51 
Bảng 3.1. Bảng mô tả công việc của giảng viên ..................................................... 65 
Bảng 3.2 .Mẫu phiếu điều tra nhu cầu đào tạo của giảng viên ................................ 70 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 DANH MỤC SƠ ĐỒ 
Hình 1.1. Tiến trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ...................................... 13 
Hình 1.2. Giáo dục đại học trong hệ thống giáo dục quốc dân ............................... 19 
Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức của trường Đại học Công nghệ GTVT ........................... 40 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN 
LỜI CẢM ƠN 
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 
DANH MỤC BẢNG BIỂU 
DANH MỤC SƠ ĐỒ 
MỤC LỤC 
LỜI MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG 
LĨNH VỰC GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ......................................................................... 4 
 1.1. Khái quát chung về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực .................. 4 
 1.1.1. Các khái niệm cơ bản ............................................................................. 4 
 1.1.2. Vai trò của nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực. ...................... 8 
 1.1.3. Các yếu tố tác động đến chất lượng, hiệu quả đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. 9 
 1.1.4. Nội dung đào tạo và phát triển nguồn nhân lực .................................... 13 
 1.2. Phát triển nguồn nhân lực trong Giáo dục đại học ........................................ 14 
 1.2.1. Nguồn nhân lực trong GDĐH .............................................................. 14 
 1.2.2. Đặc điểm nguồn nhân lực trong Giáo dục đại học ................................ 17 
 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực trong GDĐH ...... 22 
 1.2.4. Nội dung phát triển nguồn nhân lực trong GDĐH ................................ 27 
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN VÀ CÔNG 
TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ 
GIAO THÔNG VẬN TẢI ..................................................................................... 32 
 2.1. Một số đặc điểm của trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải. ................. 32 
 2.1.1. Giới thiệu khái quát về trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải. ..... 32 
 2.1.2. Các đặc điểm riêng của trường ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực 
 của nhà trường. ............................................................................................. 36 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 2.2. Thực trạng đội ngũ CBGD của ĐH Công nghệ GTVT so sánh với một số 
 trường ĐH khác trong ngành GTVT. .................................................................. 41 
 2.2.1. Số lượng đội ngũ giảng viên. ............................................................... 41 
 2.2.2. Chất lượng đội ngũ giảng viên ............................................................. 43 
 2.3. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giảng viên tại trường ĐH Công nghệ GTVT 50 
 2.3.1. Công tác đảm bảo số lượng giảng viên................................................. 50 
 2.3.2. Công tác nâng cao chất lượng giảng viên ............................................. 51 
 2.4. Những đánh giá về đội ngũ CBGV và công tác phát triển đội ngũ CBGD. ... 55 
 2.4.1. Những điểm mạnh ............................................................................... 55 
 2.4.2. Những tồn tại. ......................................................................................... 55 
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI 
HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI .................................................... 59 
 3.1. Các chính sách liên quan tới sự phát triển của trường giai đoạn 2010-2020. . 59 
 3.2. Chiến lược phát triển nhân lực Trường ĐH Công nghệ GTVT đến năm 2020... 60 
 3.2.1. Mục tiêu tổng quát. .............................................................................. 60 
 3.2.2. Mục tiêu cụ thể. ................................................................................... 60 
 3.3. Các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường ĐH Công nghệ GTVT. 62 
 3.3.1. Giải pháp 1: Nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ CBGD hiện có. ... 62 
 3.3.2. Giải pháp 2: Phát triển và đào tạo đội ngũ giảng viên mới. .................. 68 
 3.3.3. Giải pháp 3: Nâng cao thu nhập cho cán bộ giảng dạy. ........................ 74 
 3.3.4. Giải pháp 4: Cải tiến môi trường văn hóa xã hội trong nhà trường. ...... 77 
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ CỦA ĐỀ TÀI ......................................................... 82 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 84 
PHỤ LỤC 1 ........................................................................................................... 85 
PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................... 88 
PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................... 90 
PHỤ LỤC 4 ........................................................................................................... 91 
Học viên Lê Trọng Bình Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
 LỜI MỞ ĐẦU 
1. Tính cấp thiết của đề tài: 
 Cùng với loài người, dân tộc Việt Nam đang sống những năm tháng đầu tiên 
của thế kỷ mới, thế kỷ XXI, cũng là mở đầu thiên niên kỷ mới, thiên niên kỷ thứ ba. 
Thế kỷ mà khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Giờ đây, giai đoạn 
bùng nổ kiến thức, thông tin trong đà tiến lên như vũ bão của cách mạng khoa học 
và công nghệ không những đưa vai trò con người và nhân tố con người ở hàng đầu 
của lực lượng sản xuất xã hội, mà còn định hình ngày càng rõ hơn vai trò của nguồn 
lực trí tuệ, của con người trí tuệ. Không có nguồn lực này, con người này, không thể 
hình dung nổi lực lượng sản xuất hiện đại và kinh tế tri thức. Tri thức và trí tuệ trở 
thành một quyền lực. Chuyển mình cùng thời đại, nước ta bước vào thời kỳ công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước với nhiều biến đổi sâu sắc và tầm vóc to lớn với 
nhịp độ phát triển ngày càng cao. 
 Trong nền kinh tế trí thức hiện nay, Giáo dục và Đào tạo phải được coi là quan 
trọng hàng đầu bởi đây là nhân tố quan trọng để phát triển nguồn lực con người, 
đóng góp vào tăng trưởng kinh tế thông qua ứng dụng và thúc đẩy tiến bộ công 
nghệ và được coi là chìa khóa của sự phát triển. Ở bất kỳ xã hội nào, công tác giáo 
dục phải luôn được quan tâm hàng đầu của một quốc gia. Đặc biệt trong giai đoạn 
toàn cầu hoá hiện nay thì ở bất kỳ lĩnh vực nào giáo dục vẫn là lĩnh vực lĩnh ấn tiên phong. 
 Đảm bảo chất lượng đào tạo gắn liền với quá trình đào tạo và phát triển nguồn 
nhân lực giáo dục và đào tạo. Phát triển nguồn nhân lực chính là yếu tố quan trọng 
hàng đầu đối với sự phát triển kinh tế xã hội nói chung cũng như sự phát triển của 
bất cứ doanh nghiệp, tổ chức nào. Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, lĩnh vực đào 
tạo nguồn nhân lực cho cả xã hội, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực càng cần 
nắm giữ vai trò then chốt. 
 Để có thể phát triển trong môi trường cạnh tranh, quá trình đào tạo và phát 
triển nguồn nhân lực ở các trường đại học nhất thiết phải có sự nghiên cứu, xây 
dựng các giải pháp nhằm không ngừng nâng cao chất lượng, đổi mới mạnh mẽ, sâu sắc 
Học viên Lê Trọng Bình 1 Luận văn Thạc sỹ QTKD Viện Kinh tế và Quản lý Trường ĐHBK Hà Nội 
mang lại sự hài lòng cho khách hàng và đóng góp vào sự phát triển của xã hội nói chung. 
Phát triển nguồn nhân lực cho GDĐH cần làm cho các trường đại học được tổ chức và vận 
hành một cách hiệu quả hơn và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của phát triển kinh tế - xã hội 
 Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn nêu trên, việc nghiên cứu đề tài: "Giải pháp 
phát triển nguồn nhân lực trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải" và đề 
xuất các giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho các trường đại học là 
hết sức cần thiết. Luận văn thạc sỹ này sẽ tập trung nghiên cứu về thực trạng công 
tác phát triển nguồn nhân lực mà điển hình là đội ngũ giảng dạy của trường ĐH 
Công nghệ GTVT đồng thời đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm đóng góp cho 
hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên của trường ngày càng trở nên hiệu quả, 
năng động và linh hoạt hơn, đảm bảo trách nhiệm xã hội, nhanh chóng thích ứng 
trước sự cạnh tranh khốc liệt của giáo dục bậc cao. 
2. Mục đích nghiên cứu của luận văn: 
 Nghiên cứu, phân tích cơ sở phương pháp luận về phát triển nguồn nhân lực 
cho các trường ĐH ở Việt Nam. 
 Đánh giá thực trạng chất lượng giảng viên và công tác phát triển đội ngũ giảng 
viên của trường ĐH Công nghệ GTVT. 
 Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện và phát triển đội ngũ giảng viên của 
trường ĐH Công nghệ GTVT. 
3. Đối tượng nghiên cứu của luận văn: 
 Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu và phân tích thực trạng về sự phát triển đội 
ngũ CBGD của trường ĐH Công nghệ GTVT, sự cần thiết phải đổi mới và hoàn 
thiện công tác phát triển đội ngũ CBGD. 
 Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu những vấn đề thuộc cơ sở lý luận của 
phát triển nguồn nhân lực GDĐH, trên cơ sở đó đi sâu nghiên cứu thực trạng đội ngũ 
giảng viên và công tác phát triển đội ngũ giảng viên của trường ĐH Công nghệ GTVT. 
Học viên Lê Trọng Bình 2 Luận văn Thạc sỹ QTKD