Luận văn Quản lý nhà nước về hải quan tại chi cục hải quan cửa khẩu Sân bay Quốc tế Nội Bài

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 HOÀNG DIỆU HOA 
 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HẢI QUAN 
 TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU 
 SÂN BAY QUỐC TẾ NỘI BÀI 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 HÀ NỘI – 2017 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 HOÀNG DIỆU HOA 
 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HẢI QUAN 
 TẠI CHI CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU 
 SÂN BAY QUỐC TẾ NỘI BÀI 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 Chuyên ngành: Quản lý công 
 Mã số: 60 34 04 03 
 NGƢỜI HƢỚNG DẪN: PGS. TS. TRANG THỊ TUYẾT 
 HÀ NỘI – 2017 LỜI CAM ĐOAN 
 Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tài liệu tham khảo và 
công trình nghiên cứu của các tác giả khác về những vấn đề có liên quan đều 
đƣợc chỉ dẫn nguồn cụ thể. Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu trong luận 
án là trung thực và không có sự sao chép, trùng lặp với bất kỳ công trình nào 
đã công bố. 
 TÁC GIẢ 
 HOÀNG DIỆU HOA 
 LỜI CẢM ƠN 
 Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành Luận văn này, em đã nhận 
được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các Thầy, Cô và đồng nghiệp. Với 
lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc em xin được bày tỏ lời cám ơn chân thành 
nhất tới: 
 Ban Giám đốc, Khoa Sau đại học, Khoa Quản lý nhà nước về Kinh tế, 
Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ em 
trong quá trình học tập và hoàn thành Luận văn. 
 PGS.TS. Trang Thị Tuyết, Khoa Quản lý nhà nước về Kinh tế, Học 
viện Hành chính Quốc gia, người Thầy kính mến đã hết lòng giúp đỡ, hướng 
dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình học tập và 
hoàn thành Luận văn. 
 Cục Hải quan Tp. Hà Nội, Chi cục Hải quan Sân bay quốc tế Nội Bài 
đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi học tập và hoàn thành Luận văn. 
 Các thầy, cô trong Hội đồng chấm Luận văn đã cho em những đóng 
góp quý báu để hoàn thành Luận văn này. 
 Lời cảm ơn chân thành được gửi tới các bạn đồng nghiệp, những người 
bạn đã chia sẻ những kinh nghiệm quý báu giúp tôi hoàn thành luận văn. 
Bằng tất cả năng lực và nỗ lực hoàn thiện Luận văn, tuy nhiên không thể tránh 
khỏi những thiếu sót và hạn chế, tôi rất mong nhận được những đóng góp của 
các thầy cô và các bạn. 
 Hà Nội, ngày 28 tháng 3 năm 2017 
 TÁC GIẢ 
 HOÀNG DIỆU HOA MỤC LỤC 
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HẢI 
QUAN TẠI CHI CỤC HẢI QUAN ................................................................. 9 
1.1. Một số vấn đề lý luận về Hải quan và Chi cục Hải quan ........................... 9 
1.1.1 Hải quan ................................................................................................... 9 
1.1.2. Chi cục Hải quan ................................................................................... 10 
1.2. Những vấn đề cơ bản về quản lý Nhà nƣớc về Hải quan tại Chi cục 
 Hải quan ......................................................................................................... 11 
1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nƣớc về Hải quan ............................................. 11 
1.2.2. Đặc điểm quản lý nhà nƣớc về Hải quan .............................................. 13 
1.3 Kinh nghiệm quốc tế về Quản lý Nhà nƣớc về Hải quan tại Chi cục 
 Hải quan ......................................................................................................... 28 
1.3.1. Hải quan Hàn Quốc ............................................................................... 28 
1.3.2. Hải quan Phi-lip-pin .............................................................................. 29 
1.3.3. Hải quan Pê-ru ....................................................................................... 30 
1.3.4. Bài học rút ra cho Việt Nam ................................................................. 31 
Tiểu kết Chƣơng 1 ........................................................................................... 33 
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HẢI QUAN TẠI CHI 
CỤC HẢI QUAN CỬA KHẨU SÂN BAY QUỐC TẾ NỘI BÀI ...................... 34 
2.1. Quá trình hình thành và phát triển của Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay 
quốc tế Nội Bài ................................................................................................ 34 
2.2. Thực trạng quản lý Nhà nƣớc về Hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu 
sân bay quốc tế Nội Bài .................................................................................. 37 
2.2.1. Về tổ chức bộ máy quản lý của Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay 
quốc tế Nội Bài ................................................................................................ 37 2.2.2. Tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về Hải quan tại Chi 
cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài ............................................. 46 
2.2.3 Tổ chức tuyên truyền pháp luật về hải quan .......................................... 54 
2.2.4. Thực hiện quy định về tổ chức và hoạt động ........................................ 57 
2.2.5. Đào tạo, bồi dƣỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ................... 59 
2.2.6. Tổ chức ứng dụng khoa học và công nghệ, phƣơng pháp quản lý hải 
quan hiện đại ................................................................................................... 61 
2.2.7. Thống kê nhà nƣớc về Hải quan ........................................................... 64 
2.2.8. Giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về hải quan ... 66 
2.3. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quản lý nhà nƣớc tại 
Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài ...................................... 70 
2.3.1. Những hạn chế ...................................................................................... 70 
2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 72 
Tiểu kết Chƣơng 2 ........................................................................................... 78 
Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ 
NHÀ NƢỚC VỀ HẢI QUAN TẠI CỬA KHẨU SÂN BAY QUỐC TẾ 
NỘI BÀI .......................................................................................................... 79 
3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc về Hải quan tại Chi cục Hải 
quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài .......................................................... 79 
3.1.1. Quan điểm về phát triển Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế 
Nội Bài đến năm 2020 ..................................................................................... 79 
3.1.2. Mục tiêu phát triển của Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế 
Nội Bài ............................................................................................................ 80 
3.1.3. Phƣơng hƣớng hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về hải quan tại Chi cục Hải 
quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài .......................................................... 87 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về Hải quan tại Chi cục Hải quan 
cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài ................................................................... 89 
3.2.1. Nhóm các giải pháp chung .................................................................... 89 
3.2.2. Nhóm các giải pháp cụ thể .................................................................... 99 
3.2.3. Các điều kiện bảo đảm thực hiện giải pháp ........................................ 105 
Tiểu kết Chƣơng 3 ......................................................................................... 107 
KẾT LUẬN ................................................................................................... 108 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 109 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
CBCC: Cán bộ công chức 
CNTT: Công nghệ thông tin 
CPN: Chuyển phát nhanh 
GTGT: Giá trị gia tăng 
NSNN: Ngân sách Nhà nƣớc 
QLNN: Quản lý Nhà nƣớc 
QLRR: Quản lý rủi ro 
Tp: Thành phố 
VNACCS/VCIS: Hệ thống thông quan hàng hóa tự động 
WCO: Tổ chức Hải quan thế giới 
XNC: Xuất nhập cảnh 
XNK: Xuất nhập khẩu 
 DANH SÁCH CÁC BẢNG 
 Bảng Nội dung Trang 
 1 Chỉ tiêu và thu thuế thực tế từ 2011 - 2015 50 
 2 Kết quả xử lý vi phạm giai đoạn 2011 - 2015 54 
 3 Kết quả thực hiện tuyên ngôn phục vụ khách hàng 55 
 4 Thống kê kim ngạch XNK từ 2011 - 2015 65 
 DANH MỤC PHỤ LỤC 
Phụ lục Nội dung Trang 
 1 Mô hình cơ cấu tổ chức của Chi cục Hải quan 114 
 CKSBQT Nội Bài 
 2 Phƣơng tiện và hành khách xuất nhập cảnh tại 115 
 Chi cục Hải quan CKSBQT Nội Bài (2011-2015) 
 3 Tờ khai, kim ngạch xuất nhập khẩu tại 116 
 Chi cục Hải quan CKSBQT Nội Bài (2011-2015) 
 MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Trong xu thế hội nhập và phát triển kinh tế với thế giới ngày càng sâu 
rộng, Việt Nam trở thành thành viên của các tổ chức quốc tế nhƣ: tổ chức Hải 
quan thế giới (WCO), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn 
đàn hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dƣơng (APEC), Diễn đàn hợp tác Á 
– Âu (ASEM), Tổ chức Thƣơng mại Thế giới (WTO) Đây là cơ hội và 
động lực phát triển kinh tế song Việt Nam cũng phải thay đổi một số cơ chế, 
chính sách, nội luật hóa các điều ƣớc quốc tế Việt Nam tham gia ký kết cho 
phù hợp với sân chơi chung của các nƣớc trong khu vực và trên thế giới. Bên 
cạnh đó, yêu cầu đặt ra đối với hệ thống các cơ quan quản lý nhà nƣớc của 
nƣớc ta, trong đó có ngành Hải quan phải phát huy nội lực tối đa để vừa tạo 
điều kiện thuận lợi cho phát triển xuất nhập khẩu, thu hút đầu tƣ nƣớc ngoài, 
phát triển giao thƣơng quốc tế vừa khuyến khích sản xuất trong nƣớc, loại trừ 
các yếu tố gây nguy hại cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nƣớc, đảm 
bảo an ninh kinh tế, an ninh chính trị của Việt Nam. 
 Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài là cửa ngõ giao thông hàng không 
của Thủ đô, trong xu thế đất nƣớc mở rộng hội nhập và trên đƣờng phát triển, 
đang hƣớng tới mục tiêu trở thành trung tâm trung chuyển hàng không lớn 
của miền Bắc và Đông Nam Á, có khả năng cạnh tranh với Cảng hàng không 
các nƣớc trong khu vực. Điều này đặt ra những thách thức rất lớn đối với 
ngành Hải quan nói chung, Cục Hải quan Tp. Hà Nội và Chi cục Hải quan 
cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài nói riêng. Trong những năm qua, hoạt động 
của Chi cục Hải quan CKSBQT Nội Bài đã lập nhiều thành tựu và bảng vàng 
thành tích nhƣ: Huân chƣơng Lao động hạng Ba của Chủ tịch nƣớc vì có 
thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2005 – 2009 góp phần vào sự 
 1