Luận văn Giải pháp ứng dụng hành chính điện tử vào hoạt động quản lý nhà nước ở Thành phố Hạ Long

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ***** 
 ĐẶNG THÁI HƯNG 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC 
GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG HÀNH CHÍNH ĐIỆN TỬ 
 VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC Ở 
 THÀNH PHỐ HẠ LONG 
 NGÀNH : QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 KHÓA HỌC: 2009 -2011 
 GV hướng dẫn khoa học: PGS. TS NGUYỄN VĂN THANH 
 HÀ NỘI, 2012 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan luận văn là của riêng tôi, được nghiên cứu một cách 
độc lập. Tất cả các trích dẫn, số liệu, phụ lục trong luận văn đều có nguồn gốc 
rõ ràng. 
 HV: Đặng Thái Hưng 
 HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
 LỜI CẢM ƠN 
 Học viên trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy giáo, cô giáo Viện đào 
tạo sau đại học và các thầy giáo, cô giáo Khoa Kinh tế & Quản lý Trường Đại 
học Bách khoa Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giảng dạy và giúp đỡ 
trong quá trình học viên học tập tại trường và thực hiện luận văn tốt nghiệp. 
 Học viên xin gửi lời cảm ơn chân thành đến PGS.TS. Nguyễn Văn 
Thanh, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo trong suốt quá trình học viên học 
tập, nghiên cứu, thực hiện luận văn tốt nghiệp. 
 Xin Trân trọng cảm ơn! 
 HV: Đặng Thái Hưng 
 HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
 THUẬT NGỮ VÀ CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG TÀI LIỆU 
TT Từ viết tắt/thuật ngữ Nghĩa đầy đủ 
1 E-gov/CPĐT Electronic-government/Chính phủ điện tử 
2 LAN Local Area Network 
3 MAN Metropolitan area network 
4 WAN Wide area network 
5 CSDL Cơ sở dữ liệu 
6 CNTT Công nghệ thông tin 
7 TMĐT Thương mại điện tử 
8 CMS Hệ quản trị nội dung 
9 CBCC Cán bộ công chức 
10 TT-TT Thông tin truyền thông 
11 HĐND Hội đồng nhân dân 
12 UBND Ủy ban nhân dân 
13 CCHC Cải cách hành chính 
14 TP Thành phố 
 Information and Communications Technologyindex 
15 ICT index (Chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT-
 TT 
 Global System for Mobile Communications (Mạng 
16 GMS 
 điện thoại di động phổ biến) 
17 CKS Chữ ký số 
18 CA Chứng thực số 
19 RootCA Trung tâm chứng thực quốc gia 
20 DVHCC Dịch vụ hành chính công 
21 DVHCCTT Dịch vụ hành chính công trực tuyến 
22 KTHTC Kiến trúc hệ thống chuẩn 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-12011 1 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
 MỤC LỤC 
THUẬT NGỮ VÀ CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG TÀI LIỆU..................... 1 
PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................ 5 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ 
NƯỚC VÀ HÀNH CHÍNH ĐIỆN TỬ (E-GOV)....................................................8 
1.1. Quản lý nhà nước: .................................................................................... 8 
1.2. Cải cách hành chính: ............................................................................... 13 
1.2.1. Khái niệm:............................................................................................. 13 
1.2.2. Nội dung cải cách hành chính nhà nước ............................................... 14 
1.3. Dịch vụ công: .......................................................................................... 17 
1.3.1. Khái niệm dịch vụ công:....................................................................... 17 
1.3.2. Các đặc trưng cơ bản của dịch vụ công:................................................ 18 
1.3.3. Phân loại dịch vụ công: ........................................................................ 19 
1.3.4. Hệ thống cung ứng dịch vụ công: ......................................................... 20 
1.3.5. Dịch vụ công trực tuyến và các mức độ:............................................... 21 
1.4. Chính quyền điện tử (e-gov): ...................................................................... 23 
1.4.1.Tổng quan về E-gov : ............................................................................ 23 
1.5. Khái niệm internet và world wide web, Hạ tầng ứng dụng internet và E-
gov:................................................................................................................ 26 
1.5.1. Khái niệm internet và world wide web: ................................................ 26 
1.5.2. Mạng cục bộ LAN ( tên tiếng Anh: Local Area Network): .................. 28 
1.5.3. Mạng đô thị MAN (metropolitan area network) :................................. 28 
1.5.4. Mạng diện rộng WAN (wide area network) :........................................ 29 
1.5.5. Cơ sở dữ liệu (viết tắt CSDL; tiếng Anh là database) : ......................... 29 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 2 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
1.5.6. Mô hình và quy trình ứng dụng E-gov:................................................. 29 
1.6. Các chính sách hỗ trợ ứng dụng E-gov cho thành phố: ............................ 42 
1.7. Hiệu quả ứng dụng internet và E-gov trong quản lý nhà nước và cải cách 
hành chính:..................................................................................................... 42 
1.8. Kết luận chương 1 và nhiệm vụ chương 2 ............................................... 44 
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG CẢI CÁCH HÀNH 
CHÍNH Ở THÀNH PHỐ HẠ LONG.......................................................... 46 
2.1. Giới thiệu tổng quan về thành phố Hạ long: ....................................................46 
2.1.1. Vị trí địa lý:...................................................................................................46 
2.1.2. Các đơn vị hành chính: ......................................................................... 47 
2.1.3. Đặc điểm dân số và nguồn nhân lực : ................................................... 49 
2.1.4. Giới thiệu khái quát về cơ cấu, tổ chức của UBND Thành phố:................... 52 
2.2. Phân tích và đánh giá thực trạng về hoạt động quản lý nhà nước về hành 
chính của thành phố Hạ Long......................................................................... 53 
2.2.1. Ứng dụng hệ thống thông tin quản lý văn bản và điều hành:................. 54 
2.2.2. Các cơ sở dữ liệu phục vụ ứng dụng CNTT:......................................... 57 
2.2.3. Tình hình xây dựng hạ tầng CNTT tại các phòng ban chuyên môn và 20 
phường trên địa bàn thành phố. ...................................................................... 57 
2.3. Phân tích và đánh giá việc xây dựng về hạ tầng cơ sở cho việc ứng dụng 
E-gov của thành phố Hạ Long:....................................................................... 58 
2.4. Phân tích và đánh giá về các mô hình ứng dụng Internet và E-gov ở mội 
số địa phương, bài học cho thành phố Hạ Long.............................................. 62 
2.4.1. Phân tích một số điển hình về ứng dụng E-gov ở Việt Nam.................. 62 
2.4.2. Bài học cho thành phố Hạ Long: .......................................................... 67 
2.5. Phân tích và đánh giá các chính sách hỗ trợ và ứng dụng internet và E-
gov và bài học cho thành phố Hạ Long: ......................................................... 68 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 3 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
2.5.1. Phân tích tình hình ứng dụng internet và E-gov của Việt Nam:.................. 68 
2.5.2. Bài học đối với ứng dụng E-gov ở thành phố Hạ Long:........................ 71 
2.8. Kết luận chương 2 và nhiệm vụ chương 3 ............................................... 73 
CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ (E-
GOV) TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG ......................................................... 75 
3.1. Xu hướng ứng dụng CNTT, internet và E-gov trong hội nhập........................ 75 
3.1.1. Xu hướng ứng dụng CNTT, internet, E-gov của các nước trên thế giới 75 
3.1.2. Xu hướng ứng dụng Internet và E-gov trong chiến lược CCHC ở VN:. 76 
3.2. Mục tiêu ứng dụng hành chính điện tử (E-gov) đến năm 2015 định hướng 
đến năm 2020 ở thành phố Hạ Long:.............................................................. 78 
3.3. Các giải pháp ứng dụng E-gov tại thành phố Hạ Long............................. 79 
3.3.1 Nhu cầu về ứng dụng E-gov tại thành phố Hạ Long .............................. 79 
3.3.2. Giải pháp 1: Hoàn thiện hạ tầng cơ sở đáp ứng cho việc ứng dụng hành 
chính điện tử (E-gov) của thành phố Hạ Long................................................ 80 
3.3.3. Giải pháp 2: Xây dựng lộ trình cho việc ứng dụng E-gov của thành phố 
Hạ Long. ........................................................................................................ 92 
3.3.4: Giải pháp 3: Xây dựng cơ chế chính sách và chế tài xử phạt trong việc 
ứng dụng E-gov tại thành phố Hạ Long.......................................................... 99 
3.4. Tóm tắt chương 3: .................................................................................. 107 
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.................................................. 109 
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................... 113 
PHẦN PHỤ LỤC......................................................................................... 118 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 4 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài: 
 Hiện nay mô hình hành chính điện tử (E-gov) đã được áp dụng rộng rãi 
tại nhiều nước trên thế giới và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho xã hội. Tại 
Việt Nam, mô hình "hành chính điện tử" hay còn gọi là “chính phủ điện tử” - 
“e-gov.” đã được đưa vào ứng dụng nhằm cải thiện phương thức quản lý hành 
chính, giúp giới doanh nghiệp và người dân tiếp cận được với các chính sách, 
cơ chế của Đảng và Nhà nước một cách nhanh nhất. 
 Tuy việc áp dụng mô hình (đề án 112) có những thất bại, song việc ứng 
dụng hành chính điện tử vẫn là xu hướng của tương lai không xa, do vậy cần 
đánh giá tổng kết để đưa mô hình hành chính điện tử vào đời sống nhất là đối 
với cấp Huyện, Thị xã, Thành phố thuộc Tỉnh (Gọi chung là cấp Huyện) 
nhằm bắt nhịp với xu hướng ứng dụng công nghệ tin học vào hoạt động quản 
lý hành chính nhà nước. 
 Ở thành phố Hạ Long trong vài năm trở lại đây hạ tầng cơ sở CNTT đã 
được quan tâm đầu tư, trình độ dân trí về CNTT đã được nâng lên, tuy vậy độ 
sẵn sàng để ứng dụng E-gov nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ công vẫn còn 
chưa được đánh giá cao. Với mục đích nghiên cứu thực trạng ứng dụng 
CNTT vào quản lý hành chính nhà nước ở thành phố Hạ Long, đánh giá 
những ưu nhược điểm trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động 
quản lý hành chính nhà nước và đưa ra một số giải pháp để ứng dụng mô hình 
chính phủ điện tử (E-gov) (trong chuyên đề này được hiểu là hành chính điện 
tử) vào hoạt động quản lý nhà nước ở Thành phố nhằm nâng cao chất lượng 
và hiệu quả công việc cải cách thủ tục hành chính trong giai đoạn 2012-2015 
tiến tới hoàn thiện mô hình hành chính điện tử ở Thành phố và nhân rộng ra 
trong phạm vi toàn Tỉnh. 
 Trong thời gian học tập ở trường Đại học Bách Khoa Hà Nội và công 
tác tại Thành phố Hạ Long - Tỉnh Quảng Ninh, nhận thấy vai trò hết sức to 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 5 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
lớn của việc xây dựng giải pháp ứng dụng E-gov trong việc phát triển chính 
quyền điện tử ở Hạ Long vì vậy học viên chọn đề tài: 
 “Giải pháp ứng dụng hành chính điện tử vào hoạt động quản lý nhà nước ở 
 thành phố Hạ Long” 
2. Nhiệm vụ của đề tài: 
 Mục đích của đề tài nhằm đánh giá thực trạng ứng dụng E-gov của thành 
phố Hạ Long để có thể đưa ra được một bức tranh toàn cảnh của việc ứng 
dụng mô hình hành chính điện tử, phân tích môi trường vĩ mô, chiến lược 
phát triển hành chính điện tử, phân tích nội bộ, tổng hợp các cơ hội và nguy 
cơ, điểm mạnh, điểm yếu để từ đó xây dựng chiến lược và giải pháp ứng dụng 
hành chính điện tử đến năm 2015 định hướng đến năm 2020 cho thành phố 
Hạ Long, đề xuất các giải pháp thực hiện chiến lược đó. 
3. Những đóng góp mới và các giải pháp: 
 Qua phân tích cho ta có một cái nhìn mới về ứng dụng E-gov vào hoạt 
động cải cách hành chính tại thành phố Hạ Long, những đánh giá về các dịch 
vụ công dựa trên các số liệu thực tế, mục tiêu hướng tới việc cung cấp dịch vụ 
công một cách công khai minh bạch và phổ biến nhằm đáp ứng yêu cầu phục 
vụ tốt nhất người dân và doanh nghiệp. 
 Trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết về xây dựng chiến lược phát triển 
chính phủ điện tử tại Hạ Long, luận văn đi vào nghiên cứu và phân tích thực 
trạng phát triển dịch vụ hành chính công của thành phố Hạ Long, đánh giá và 
phân tích một số mô hình ứng dụng E-gov thành công trên thế giới cũng như 
ở Việt Nam từ đó rút ra bài học cho hành phố Hạ Long. 
 Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu chiến lược phát triển và ứng 
dụng E- gov của thành phố Hạ Long đến năm 2015, định hướng đến năm 
2020 với các giải pháp thực hiện chiến lược đó bao gồm: 
 Giải pháp 1: Hoàn thiện hạ tầng cơ sở cho việc ứng dụng hành chính 
điện tử (E-gov) của thành phố Hạ Long. 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 6 Luận văn CH QTKD Viện Kinh tế & Quản lý, ĐHBK HN 
 Giải pháp 2: Xây dựng lộ trình cho việc ứng dụng E-gov của thành phố 
Hạ Long. 
 Giải pháp 3: Xây dựng cơ chế chính sách và chế tài xử phạt trong việc 
ứng dụng E-gov tại thành phố Hạ Long. 
 4. Phương pháp nghiên cứu: 
 Đề tài được thực hiện dựa trên cơ sở các phương pháp: Lý thuyết kết hợp 
với thực tiễn, thông qua phương pháp quan sát, diều tra thống kê, phân tích tổng 
hợp và phương pháp so sánh. 
 Áp dụng các kiến thức về chiến lược marketing, công tác PR, phân tích 
SWOT trong Marketting dịch vụ. Các phương pháp này được sử dụng linh hoạt, 
kết hợp hoặc riêng lẻ để nhằm nêu bật những vấn đề cần nghiên cứu. 
 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài: 
 Luận văn được thực hiện với mong muốn đánh giá được thực trạng phát 
triển, nêu ra những ưu, nhược điểm, những cơ hội, thách thức của việc ứng dụng 
hành chính điện tử và từ đó đưa vào các lý luận về xây dựng chiến lược ứng dụng 
hành chính điện tử nhằm thúc đẩy cải cách hành chính ở Thành phố Hạ Long. 
 Luận văn là một công trình nghiên cứu kết hợp lý luận và thực tiễn về vấn 
đề phát triển hành chính điện tử của Thành phố Hạ long đến năm 2015 định 
hướng đến năm 2020. Học viên hy vọng luận văn sẽ trở thành một tài liệu có ích 
cho việc hoạch định và ứng dụng hành chính điện tử (E-gov) vào các hoạt động 
quản lý nhà nước ở địa phương trong thời gian tới đây. 
 6. Kết cấu của luận văn: 
 Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, các 
danh mục khác, nội dung luận văn gồm chương: 
 Chương 1: Cơ sở lý thuyết về quản lý nhà nước và hành chính điện 
tử (e-gov). 
 Chương 2: Thực trạng về hoạt động cải cách hành chính của thành phố 
Hạ Long. 
 Chương 3: Một số giải pháp ứng dụng hành chính điện tử vào hoạt 
động quản lý nhà nước ở thành phố Hạ Long. 
 Ngoài ra, luận văn còn bao gồm các phần: phụ lục và tóm tắt luận văn. 
HV: Đặng Thái Hưng - CH khóa 2009-2011 7