Luận văn Một số giải pháp nâng cao chất lượng nuôi trồng Thủy sản (NTTS) tại huyện Thanh Trì, Thành phố Hà Nội

 z 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 X^ ]W 
 NGUYỄN THỊ TUYẾT ANH 
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO 
 CHẤT LƯỢNG NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 
 TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 
 Tiến sỹ. PHẠM THỊ NHUẬN 
 Hà Nội - 2012 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
 LỜI CẢM ƠN 
 Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận 
được sự quan tâm giúp đỡ tận tình của nhiều tập thể và cá nhân. Nhân dịp này cho 
tôi bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến: 
 Tập thể các thầy giáo, cô giáo Viện Kinh tế & Quản lý, Viện đào tạo Sau đại 
học - trường đại học Bách Khoa Hà Nội, đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học 
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. 
 Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến Tiến sỹ Phạm Thị Nhuận 
người đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. 
 Xin cảm ơn tập thể, cơ quan, các bạn đồng nghiệp và những người thân đã giúp 
đỡ, động viên tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. 
 Quá trình thực hiện đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong tiếp 
tục nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để 
đề tài hoàn thiện hơn. 
 Tác giả 
 Nguyễn Thị Tuyết Anh 
 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
 MỤC LỤC 
LỜI CẢM ƠN 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
PHẦN MỞ ĐẦU..........................................................Error! Bookmark not defined. 
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
NUÔI TRỒNG THỦY SẢN VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ TRANG TRẠI NTTS.4 
1.1 Cơ sở lý luận về chất lượng sản phẩm và kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng 
đến chất lượng sản phẩm..........................................................................................4 
1.1.1 Các khái niệm.....................................................................................................4 
1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm:\.......................................5 
1.2. Vận dụng nghiên cứu kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuỷ 
sản và hiệu quả kinh tế của các trang trại NTTS...................................................7 
1.2.1. Lý luận về nuôi trồng thuỷ sản tại trang trại ...............................................7 
1.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nuôi trồng thuỷ sản:......................10 
1.2.3. Lý luận về kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuỷ sản......11 
1.3. Phương pháp điều tra tổng hợp và phân tích số liệu....................................16 
1.3.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu...........................................................16 
1.3.2. Phương pháp thu thập số liệu ......................................................................17 
1.3.3. Phương pháp xử lý số liệu.............................................................................17 
1.3.4. Phương pháp phân tích số liệu.....................................................................17 
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG NUÔI TRỒNG THỦY 
SẢN VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA CÁC TRANG TRẠI NTTS 
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ...............................................................20 
2.1 Sơ lược giới thiệu về huyện Thanh Trì – thành phố Hà Nội...............................20 
2.1.1 Vị trí địa lý, địa hình.......................................................................................20 
2.1.2 Điều kiện thời tiết khí hậu ..............................................................................21 
2.1.3 Tình hình đất đai.............................................................................................23 
2.1.4 Điều kiện kinh tế - xã hội................................................................................23 
2.1.5 Tình hình dân số, lao động...........................................................................27 
 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
2.1.6. Đánh giá chung những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế 
của huyện .................................................................................................................29 
2.2. Đánh giá thực trạng kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thủy 
sản trong các trang trại NTTS huyện Thanh Trì.................................................30 
2.2.1. Ao nuôi: ..........................................................................................................30 
2.2.2 Các loại hình nuôi: .........................................................................................35 
2.2.3 Kỹ thuật chuẩn bị ao......................................................................................37 
2.2.4 Vấn đề giống thả.............................................................................................40 
2.2.5 Thức ăn và kỹ thuật nuôi...............................................................................41 
2.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ CÁC TRANG TRẠI NTTS.................45 
2.3.1 Tình hình chung về nuôi trồng thủy sản huyện Thanh Trì........................45 
2.3.2 Kết quả và hiệu quả các trang trại NTTS....................................................48 
2.4 Kết luận Chương 2:...........................................................................................76 
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
THỦY SẢN VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ TRONG CÁC TRANG TRẠI NTTS 
HUYỆN THANH TRÌ.............................................................................................78 
3.1.Sự cần thiết 7 
3.2.Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thủy sản và hiệu quả kinh tế trong 
các trang trại NTTS huyện Thanh Trì.............................................................79 
3.2.1 Căn cứ thực hiện giải pháp..............................................................................79 
3.2.2 Các quan điểm của Huyện về phát triển, kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng 
đến chất lượng thuỷ sản và nâng cao hiệu quả kinh tế các trang trại NTTS 
trong những năm tới:..............................................................................................80 
3.3.3 Các mục tiêu:....................................................................................................81 
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..............................................................................107 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................109 
 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
 DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ 
Bảng 1.1. Số lượng trang trại điều tra năm 2012 ......................................................16 
Bảng 2.1: Tình hình phân bố đất đai của huyện Thanh Trì (2010 - 2012) ...............25 
Bảng 2.2: KẾT QUẢ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ CƠ CẤU KINH TẾ CỦA 
HUYỆN THANH TRÌ .26 
Bảng 2.3: Tình hình dân số và lao động của huyện Thanh Trì 28 
Bảng 2.4 Tổng hợp số lượng ao nuôi có độ sâu phù hợp với NTTS trên địa bàn 
huyện năm 2012 ........................................................................................................31 
Bảng 2.5: Kết quả phân tích chất lượng nguồn nước cung cấp ................................32 
cho nuôi trồng thủy sản tại xã Đông Mỹ...................................................................32 
Bảng 2.6: Các hình thức nuôi thủy sản ở huyện Thanh Trì ......................................36 
giai đoạn 2010 - 2012 ..............................................................................................36 
Bảng 2.7: Mức thuân thủ kỹ thuật tẩy dọn ao của các trang trại NTTS điều tra năm 
2012...........................................................................................................................39 
Bảng 2.8 : Kết quả và hiệu quả kinh tế của trang trại nuôi cá ..................................43 
theo nguồn thức ăn năm 2012 ...................................................................................43 
Bảng 2.9 Các loại hình trang trại nuôi thuỷ sản trên địa bàn huyện.........................47 
Bảng 2.10: Hiệu quả kinh tế của trang trại nuôi cá – lúa điều tra năm 2012............49 
Bảng 2.12: Chi phí của trang trại NTTS tổng hợp....................................................51 
Bảng 2.13: Kết quả và hiệu quả kinh tế của..............................................................52 
trang trại NTTS tổng hợp điều tra năm 2012............................................................52 
Bảng 2.14: Kết quả và hiệu quả kinh tế trang trại nuôi ba ba điều tra năm 2012.....54 
Bảng 2.15: Kết quả và hiệu quả kinh tế trang trại nuôi ếch điều tra năm 2012........56 
Bảng 2.16: Kết quả và hiệu quả kinh tế trang trại chuyên tôm càng xanh ...............58 
điều tra năm 2012 (Tính bình quân trên 1 ha ) .........................................................58 
Bảng 2.17 Kết quả và hiệu quả kinh tế trang trại nuôi cá rô phi đơn tính Đài Loan 
điều tra năm 2012 (Tính bình quân trên 1 ha) .........................................................60 
Bảng 2.18: Kết quả kinh tế và hiệu quả kinh tế trang trại nuôi cá ghép...................62 
điều tra năm 2012 (Tính trung bình trên 1 ha ) ........................................................62 
 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
Bảng 2.19: Kết quả và hiệu quả kinh tế của các trang trại NTTS năm 2012............64 
Bảng 2.20: Kết quả và hiệu quả kinh tế của các trang trại NTTS có diện tích < 1ha 
năm 2012...................................................................................................................66 
Bảng 2.21: Kết quả và hiệu quả kinh tế của các trang trại NTTS có diện tích 1- 2ha 
năm 2012...................................................................................................................68 
Bảng 2.22: Kết quả và hiệu quả kinh tế của các trang trại NTTS có diện tích > 2ha 
năm 2012...................................................................................................................70 
Bảng 2.23: Ý kiến chủ trang trại về các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trang 
trại NTTS điều tra năm 2012 ....................................................................................73 
Bảng 3.1: Các chỉ tiêu chủ yếu cho phát triển kinh tế trang trại NTTS....................82 
Huyện Thanh Trì đến 2015 .......................................................................................82 
Bảng 3.2: Quy hoạch nuôi thủy sản huyện Thanh Trì năm 2015 .............................85 
Bảng 3.3: Nhu cầu sử dụng giống thủy sản huyện Thanh Trì năm 2015 .................85 
Bảng 3.4: Nhu cầu sử dụng thức ăn công nghiệp cho nuôi trồng thủy sản năm 2015
...................................................................................................................................89 
Bảng 3.5: Giới hạn giám sát các chỉ tiêu kiểm tra chất lượng nước theo .................93 
mô hình GAP.............................................................................................................93 
Bảng 3.6: Giới hạn giám sát các chỉ tiêu kiểm tra chất lượng đáy ao.......................94 
Bảng 3.7: Dự kiến nhu cầu vốn đầu tư cho 1 ha NTTS năm 2015...........................98 
Bảng 3.8: Nhu cầu và hình thức bồi dưỡng kiến thức cho chủ trang trại năm 2015 .........103 
Bảng 3.9: Dự kiến một số chỉ tiêu hiệu quả kinh tế trang trại NTTS .....................105 
Biểu đồ 2.1: Nhiệt độ trung bình các tháng tại Hà Nội ..21 
Biểu đồ 2.2: Lượng mưa trung bình các tháng tại Hà Nội........................................22 
Sơ đồ 1.1 : Các cách nhìn khác nhau về chất lượng ...................................................5 
Sơ đồ 1.2 Quy trình tổng quát hệ thống nuôi trồng thủy sản....................................12 
đảm bảo an toàn thực phẩm ......................................................................................12 
 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
ATVS An toàn vệ sinh 
ATVSTP An toàn vệ sinh thực phẩm 
BĐH Ban điều hành 
CC Cơ cấu 
CNH-HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa 
CLSP Chất lượng sản phẩm 
DT Diện tích 
ĐVT Đơn vị tính 
GO Giá trị sản xuất 
HQKT Hiệu quả kinh tế 
IC Chi phí trung gian 
LĐGĐ Lao động gia đình 
MI Thu nhập hỗ hợp 
NTTS Nuôi trồng thủy sản 
QLCL Quản lý chất lượng 
SL Số lượng 
TSCĐ Tài sản cố định 
TT Trang trại 
VA Giá trị gia tăng 
 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
1.1 Lý do chọn đề tài: 
 Quá trình chuyển đổi từ sản xuất tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hoá là xu 
hướng phát triển tất yếu của kinh tế nông hộ trong kinh tế thị trường. Theo xu 
hướng này, một số hộ nông dân phát triển kinh tế thành công, tích luỹ được vốn, 
thuê thêm lao động, mạnh dạn ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản 
xuất kinh doanh nên ngày càng có ưu thế hơn về năng lực, kết quả và hiệu quả sản 
xuất so với các hộ khác. Từ đó, sự phát triển kinh tế nông hộ sẽ dẫn tới xu hướng 
phân hoá về quy mô và trình độ sản xuất...xuất hiện một loại hình kinh tế hộ đặc 
biệt, đó là kinh tế trang trại. Hình thức kinh tế trang trại bước đầu đã, đang hình 
thành và phát triển ở Việt Nam. Kinh tế trang trại đang từng bước chứng tỏ sức 
mạnh của mình trong quá trình phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất 
hàng hoá thích ứng với cơ chế thị trường. Kinh tế trang trại thể hiện là một hình 
thức tổ chức sản xuất kinh doanh nông nghiệp có nhiều ưu thế và phù hợp với điều 
kiện kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay. 
 Thanh Trì là huyện ngoại thành Hà Nội, với diện tích mặt nước chiếm 85% rất 
phù hợp để phát triển kinh tế trang trại đặc biệt là nuôi trồng thuỷ sản, mang hiệu quả 
kinh tế, nâng cao mức sống của người dân trên địa bàn. Tuy nhiên, thực trạng phát triển 
nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn Huyện thời gian vừa qua vẫn còn nhiều hạn chế về 
chất lượng sản phẩm, hàng hoá nông sản, sản phẩm sản xuất ra chưa phong phú...chính 
những nguyên nhân này làm ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế của các trang trại 
NTTS trên địa bàn huyện. 
 Để góp phần mang lại hiệu quả kinh tế cao, phát triển hiệu quả và bền vững nuôi 
trồng thủy sản, đem lại thu nhập cho các hộ sản xuất và sự an toàn sản phẩm của người tiêu 
dùng, cho cả xã hội thì cần phải có sự nghiên cứu tìm hiểu thực trạng các yếu tố ảnh hưởng 
đến chất lượng sản phẩm và đánh giá hiệu quả kinh tế trang trại nuôi trồng thuỷ sản, trên 
cơ sở đề xuất những biện pháp hữu hiệu nhằm thúc đẩy sự phát triển nuôi trồng thuỷ sản và 
đồng thời đảm bảo môi trường sinh thái. Từ tính thiết thực và cấp bách đó tôi tiến hành lựa 
chọn nghiên cứu: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng nuôi trồng thủy sản (NTTS) 
tại huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội”. 
 1 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
1.2 Lịch sử nghiên cứu 
 Ở Việt Nam, nghề nuôi thủy sản truyền thống được bắt đầu từ những năm 
1960. Cho đến nay Nghề nuôi trồng thuỷ sản đang ngày một phát triển và trở thành 
một ngành có đóng góp đáng kể trong kim ngạch xuất khẩu và liên tục tăng trong 
các năm. Huyện Thanh Trì – Hà Nội tính đến năm 2012 có diện tích nuôi trồng thuỷ 
sản trên 800ha và có nhiều mô hình nuôi cá đem lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên 
bên cạnh đó cũng có nhiều mô hình không phù hợp với điều kiện thực tế của các hộ 
nuôi thủy sản nên cho kết quả thấp. Chính vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài này để 
nghiên cứu với tư cách là đề tài nghiên cứu độc lập ở trình độ luận văn thạc sỹ 
nhằm mục đích nâng cao chất lượng sản phẩm thuỷ sản và hiệu quả kinh tế trang 
trại nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn huyện. Từ đó, góp phần tăng tính cạnh tranh 
trên thị trường, đồng thời nâng cao thu nhập cho người nông dân để phấn đấu hoàn 
thành Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn theo tinh thần Nghị Quyết 
số 26-NQ/TW cña Ban chÊp hµnh Trung −¬ng kho¸ X “ vÒ n«ng nghiÖp, n«ng d©n, 
n«ng th«n”. 
1.3 Mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 
 1.3.1 Mục đích 
 Đánh giá thực trạng kết quả kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng 
thuỷ sản và hiệu quả kinh tế trang trại NTTS, phát hiện những khó khăn, vướng 
mắc, trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp nâng cao tăng cường kiểm soát các yếu tố 
ảnh hưởng đến chất lượng thuỷ sản và hiệu quả kinh tế của trang trại NTTS. 
 1.3.2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 1.3.2.1. Đối tượng nghiên cứu 
 - Khách thể: Nghiên cứu các vấn đề kinh tế - kỹ thuật liên quan đến đầu tư sử 
dụng các yếu tố sản xuất, kiểm soát chất lượng sản phẩm thuỷ sản và hiệu quả kinh 
tế các trang trại NTTS. 
 - Chủ thể: Đối tượng nghiên cứu trực tiếp là nghiên cứu các trang trại NTTS 
và tiêu thụ trên địa bàn huyện. 
 2 Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Anh – 10BQTKD 
 1.3.2.2. Phạm vi nghiên cứu 
 - Nội dung nghiên cứu: đề tại tập trung nghiên cứu các giải pháp tăng cường 
kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuỷ sản và nâng cao HQKT trong 
các trang trại NTTS. Nghiên cứu quá trình đầu tư sử dụng các yếu tố sản xuất, các 
biện pháp kỹ thuật ảnh hưởng đến kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng 
thuỷ sản và HQKT các trang trại NTTS thuộc địa bàn nghiên cứu. 
 - Địa bàn nghiên cứu: huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. 
 - Thời gian nghiên cứu: Số liệu thu thập qua 3 năm từ năm 2010 đến năm 
2012 và số liệu điều tra 
1.4 Phương pháp nghiên cứu 
 Vận dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử: đánh giá các 
yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuỷ sản và hiệu quả kinh tế các trang trại NTTS 
trên cơ sở nghiên cứu thực trạng quá trình phát triển qua một số năm và xu hướng vận 
động của nó trong mối liên hệ với các điều kiện kinh tế - xã hội liên quan từ đó tìm ra 
các giải pháp thích hợp nhằm tăng cường kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến chất 
lượng thuỷ sản và nâng cao hiệu quả kinh tế các trang trại NTTS một cách bền vững. 
1.5 Kết cấu của luận văn 
 Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của 
luận văn bố cục bao gồm ba chương như sau: 
 Chương 1: Cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng nuôi trồng thuỷ sản và 
hiệu quả kinh tế của các trang trại nuôi trồng thuỷ sản. 
 Chương 2: Phân tích đánh giá thực trạng nuôi trồng thuỷ sản và đánh giá 
hiệu quả kinh tế của các trang trại nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn huyện Thanh Trì. 
 Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý phát triển 
nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn huyện Thanh Trì. 
 3