Luận văn Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Lâm Thao tỉnh Phú Thọ

MA MA Đ
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
Ứ TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
C C H
 --------------------------------------- 
Ả
I
CHUYÊN NGÀNH: CHUYÊN
 MA ĐỨC HẢI 
 PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM 
 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ 
QU
Ả TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO TỈNH PHÚ THỌ 
N N TR
Ị
KINH DOANH KINH 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
KHOÁ: 2010 KHOÁ: 
 Hà Nội – 2013 BẢN CAM ĐOAN 
Tên tôi là: Ma Đức Hải 
Học viên: Lớp cao học QTKD 2010B- VT 
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh - Khóa 2010 
Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả 
trong luận văn là thực tế. Tôi xin chịu trách nhiệm mọi vấn đề liên quan về nội dung 
đề tài. 
 Người cam đoan 
 Ma Đức Hải 
 LỜI CẢM ƠN 
 Quá trình thực hiện đề tài, do còn hạn chế về kiến thức và thời gian nên luận 
văn không tránh khỏi được những thiếu sót. Trong quá trình bảo vệ Luận văn, tôi 
mong nhận được sự quan tâm và ý kiến đóng góp của Hội đồng khoa học, Thầy cô 
giáo, đồng nghiệp quan tâm để đề tài hoàn thiện tốt hơn và hy vọng những giải pháp 
của đề tài sẽ một góp phần trong công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện 
Lâm Thao tỉnh Phú Thọ. 
 Tôi xin được cảm ơn sâu sắc đến: 
- Thầy cô giáo Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, đặc biệt Viện Kinh tế & Quản 
lý và PGS.TS Trần Thị Lan Hương đã tận tình hướng dẫn tạo điều kiện cho tôi 
hoàn thành Luận văn. 
- Ông Chủ tịch UBND huyện Lâm Thao, Trưởng Phòng Tài Chính – KH huyện 
Lâm Thao và cán bộ tài chính các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Lâm Thao Phú Thọ 
đã giúp đỡ tôi trong quá trình làm luận văn. 
- Gia đình, người thân và bạn bè đã khuyến khích, động viên trong quá trình học và 
hoàn thành luận văn. 
 Xin chân thành cảm ơn! 
 Ma Đức Hải 
 MỤC LỤC 
MỤC LỤC ..................................................................................................... 1 
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1 
Chương I ........................................................................................................ 3 
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ...................................... 3 
VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ ................................................................. 3 
 1.1 . Tổng quan về Ngân sách Nhà nước .................................................... 3 
 1.1.1 Khái niệm ngân sách nhà nước .......................................................... 3 
 1.1.2 Đặc điểm của ngân sách nhà nước ..................................................... 5 
 1.1.3 Chức năng của ngân sách Nhà nước .................................................. 6 
 1.1.4 Tổ chức hệ thống và phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ............... 7 
 1.1.4.1 Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước ............................................ 7 
 1.1.4.2 Phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ............................................. 8 
 1.1.5 Quản lý ngân sách nhà nước ........................................................... 10 
 1.1.5.1 Khái niệm ..................................................................................... 10 
 1.1.5.2 Nội dung chủ yếu của quản lý NSNN ........................................... 11 
 1.2 Tổng quan về ngân sách xã ................................................................. 12 
 1.2.1 Khái niệm về ngân sách xã .............................................................. 12 
 1.2.2 Vai trò của chính quyền cấp xã và ngân sách xã .............................. 14 
 1.2.2.1 Vai trò của chính quyền cấp xã ..................................................... 14 
 1.2.2.2 Vai trò của ngân sách xã ............................................................... 16 
 1.3 Quản lý ngân sách xã .......................................................................... 17 
 1.3.1 Khái niệm về quản lý ngân sách xã .................................................. 17 
 1.3.2 Yêu cầu quản lý ngân sách xã .......................................................... 17 
 1.3.3 Bộ máy quản lý ngân sách xã........................................................... 18 
 1.3.4 Nội dung của công tác quản lý ngân sách xã .................................... 18 
 1.3.4.1 Lập dự toán ngân sách xã .............................................................. 19 1.3.4.2 Chấp hành dự toán ngân sách xã ................................................... 23 
 1.3.4.3 Kế toán ngân sách xã và quyết toán ngân sách xã ......................... 24 
 1.3.4.4 Kiểm tra, phân tích và đánh giá việc chấp hành ngân sách xã ...... 26 
 1.3.4 Những nhân tố ảnh hưởng dến công tác quản lý ngân sách xã ......... 28 
TÓM TẮT CHƯƠNG I ................................................................................ 31 
Chương II ..................................................................................................... 32 
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ 
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO TỈNH PHÚ THỌ .......................... 32 
 2.1 Giới thiệu tổng quan về huyện Lâm Thao (Viết lại mục này theo kết cấu 
 sau:).......................................................................................................... 32 
 2.1.1 Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và cơ sở hạ tầng .............................. 32 
 2.1.2 Tổ chức hành chính và đặc điểm dân cư .......................................... 32 
 2.1.3 Tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua .................. 32 
 2.2 Kết quả thực hiện ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Lâm Thao . 32 
 2.2.1 Tổ chức quản lý NSNN trên địa bàn Huyện ..................................... 32 
 2.2.2 Kết quả thực hiện ngân sách nhà nước giai đoạn 2008-2010 ............ 34 
 2.3 Phân tích thực trạng quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Lâm 
 Thao ......................................................................................................... 37 
 2.3.1 Kết quả thực hiện ngân sách cấp xã ................................................. 37 
 2.3.2 Phân tích thực trạng quản lý ngân sách xã ....................................... 41 
 2.3.2.1 Phân tích công tác lập dự toán ngân sách ...................................... 41 
 2.3.2.2 Phân tích công tác chấp hành ngân sách........................................ 55 
 2.3.2.4 Phân tích công tác thanh, kiểm tra ngân sách ................................ 90 
 2.3.3.1 Điểm mạnh, điểm yếu về quản lý NSX ......................................... 93 
TÓM TẮT CHƯƠNG II ............................................................................ 102 
Chương III ................................................................................................. 105 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ 
NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO ...................... 105 
 3.1 Định hướng phát triển của huyện Lâm Thao trong thời gian tới ........ 105 
 3.1.1 Định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Huyện.......................... 105 
 3.1.2 Định hướng và mục tiêu cụ thể về quản lý ngân sách..................... 105 
 3.2 một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý NSX trên địa bàn huyện 
 Lâm Thao ............................................................................................... 108 
 3.2.1 Nâng cao trình độ cho các tổ chức và cá nhân quản lý NSX .......... 108 
 3.2.1.1 Căn cứ đề ra giải pháp ................................................................ 108 
 3.2.1.2 Nội dung của giải pháp ............................................................... 109 
 3.2.1.3 Kết quả mong đợi của giải pháp .................................................. 112 
 3.2.2 Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý NSX ............ 112 
 3.2.2.1 Căn cứ đề ra giải pháp ................................................................ 112 
 3.2..2.2 Nội dung của giải pháp .............................................................. 113 
 3.2.2.3 Kết quả của giải pháp.................................................................. 115 
 3.2.3 Hoàn thiện hệ thống biểu mẩu báo cáo, thanh quyết toán............... 116 
 3.2.3.1 Căn cứ đề ra giải pháp ................................................................ 116 
 3.2.3.3 Kết quả của giải pháp.................................................................. 120 
TÓM TẮT CHƯƠNG III ........................................................................... 121 
KẾT LUẬN ................................................................................................ 122 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 DANH MỤC BẢNG BIỂU SƠ ĐỒ 
Sơ đồ 2: Tổ chức bộ máy quản lý Tài chính - kế toán ngân sách xã ....................... 18 
Bảng 7 So sánh thực hiện và dự toán thu ngân sách xã, thị trấn năm 2010 trên địa 
bàn huyện Lâm Thao ............................................................................................. 38 
Bảng 9 So sánh thực hiện và dự toán chi ngân sách xã, thị trấn năm 2010 trên địa 
bàn huyện Lâm Thao ............................................................................................. 40 
Bảng 2 - Dự toán thu NS của xã Tứ Xã năm 2010 ................................................ 42 
Bảng 3 - Dự toán chi NS của xã Tứ Xã năm 2010 ................................................ 43 
Bảng 4 - Dự toán thu NS của Thị Trấn Hùng Sơn năm 2010 ................................ 44 
Bảng 5 - Dự toán chi NS của Thị Trấn Hùng Sơn năm 2010 ................................ 45 
Sơ đồ 4 Quá trình tổ chức thực hiện thu ngân sách ................................................ 55 
xã, thị trấn huyện Lâm Thao .................................................................................. 55 
Bảng 6 Tổng hợp thu NSX theo nội dung trên địa bàn huyện Lâm Thao (Năm 2008 
- 2010) ................................................................................................................... 57 
Sơ đồ 5 Quá trình tổ chức thực hiện chi ngân sách xã, ........................................... 71 
Thị trấn trên địa bàn huyện Lâm Thao – tỉnh Phú Thọ ........................................... 71 
Bảng 8 Tổng hợp chi NSX theo nội dung trên địa bàn huyện Lâm Thao (Năm 2008 
– 2010) .................................................................................................................. 73 
Sơ đồ 5 Hình thức kế toán ngân sách xã áp dụng ở huyện Lâm Thao ..................... 85 LỜI MỞ ĐẦU 
 1. Sự cần thiết của đề tài 
 Hiến pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định, xã là 
một cấp chính quyền cơ sở trong hệ thống hành chính nhà nước bốn cấp ở nước ta. 
Cấp xã có vị trí đặc biệt quan trọng, là cấp trực tiếp triển khai mọi chủ trương, 
đường lối, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước đến với người dân, là nơi 
trực tiếp giải quyết toàn bộ các quan hệ và lợi ích giữa nhà nước với người dân. 
 Chính vì lý do đó cùng với việc chú trọng quản lý ngân sách của nhà nước 
(NSNN), Đảng và nhà nước quan tâm tới việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý 
ngân sách xã bằng hệ thống Luật ngân sách nhà nước: Luật NSNN số 
47/1996/QH10 ban hành ngày 20/3/1996; Luật NSNN số 06/1998/QH10 sửa đổi bổ 
sung một số điều của Luật NSNN năm 1998; Luật số 01/2002/QH11 – Luật NSNN. 
 Tuy nhiên trong điều kiện hiện nay, công tác quản lý ngân sách xã còn nhiều 
vấn đề cần phải bàn, nhiều điều bất cập, nhiều những tồn tại cần phải được hoàn 
thiện để đáp ứng được sự phát triển lớn mạnh của nền kinh tế đất nước, cả về chiều 
rộng lẫn chiều sâu phù hợp với thời đại hội nhập. Sự ổn định vững chắc, ngày càng 
lớn mạnh của ngân sách xã sẽ đóng góp vào sự ổn định phát triển của ngân sách nhà 
nước và nền tài chính quốc gia. 
 Lâm Thao là huyện đồng bằng của tỉnh Phú Thọ, huyện có nhiều thuận lợi, 
lợi thế hơn các huyện, thị khác trong tỉnh để phát triển về mọi mặt. Huyện Lâm 
Thao trong những năm qua kinh tế phát triển ổn định, đời sống vật chất tinh thần 
của người dân ngày một nâng cao, có được kết quả đó nhờ vào sự đóng góp không 
nhỏ của công tác quản lý ngân sách nhà nước, đặc biệt sự thay đổi bộ mặt ở nông 
thôn có sự đóng rất lớn của công tác quản lý ngân sách xã khi thực hiện Luật 
NSNN. Mặc dù vậy bên cạnh những mặt đã làm được ngân sách xã của huyện cũng 
bộc lộ không ít tồn tại, hạn chế vì vậy em đã chọn đề tài: “Phân Tích và đề xuất 
một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn 
huyện Lâm Thao tỉnh Phú Thọ” nhằm mục đích đưa ra một số giải pháp dựa trên 
khoa học và thực tiễn góp phần giải quyết các vấn đề tồn tại và nâng cao chất lượng 
quản lý ngân sách xã tại huyện Lâm Thao tỉnh Phú Thọ. 
 1
 2 – Mục đích của đề tài: 
 Hệ thống những cơ sở lý luận về ngân sách nhà nước và quản lý ngân sách 
xã. 
 Đánh giá thực trạng công tác quản lý ngân sách xã thuộc huyện Lâm Thao 
trong giai đoạn gần đây (từ năm 2008 – 2010). 
 Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý ngân sách xã 
trên địa bàn huyện Lâm Thao trong giai đoạn tới. 
 3 – Phương pháp nghiên cứu: 
 Luận văn sử dụng phương pháp thống kê thông qua số liệu đã thu thập mô tả 
quy mô thu, chi một cách tổng thể cũng như đối với từng chỉ tiêu của ngân sách 
xã, phường từ đó so sánh, đối chiếu các chỉ tiêu thu, chi NSX qua các năm, trên cơ 
sở đó đánh giá về mức độ hoàn thành kế hoạch, mức tăng thu, tăng chi NSX qua các 
năm. Kết hợp với kết quả phỏng vấn cán bộ theo dõi ngân sách xã của huyện, cán 
bộ quản lý tài chính – kế toán ngân sách xã thị trấn để đánh giá thực trạng công tác 
quản lý ngân sách xã, thị trấn thời gian qua. 
 4 – Đối tượng, phạm vi nghiên cứu: 
 Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động quản lý tài chính ngân sách xã, thị trấn 
trên địa bàn huyện Lâm Thao. 
 Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu quản lý NSX thông qua phòng Tài chính – 
Kế hoạch của huyện, 12 xã, 02 thị trấn trên địa bàn huyện Lâm Thao gian đoạn 
2009 -2010 . 
 6 – Kết cấu luận văn: 
 Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn chia thành 3 chương: 
 Chương 1: Cơ sở lý luận về ngân sách nhà nước và quản lý ngân sách xã. 
 Chương 2: Đánh giá thực trạng công tác quản lý ngân sách xã tại huyện 
Lâm Thao. 
 Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã 
trên địa bàn huyện Lâm Thao. 
 2
 Chương I 
 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 
 VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ 
 1.1 . Tổng quan về Ngân sách Nhà nước 
 1.1.1 Khái niệm ngân sách nhà nước 
 Ngân sách nhà nước là phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử. Sự hình thành 
và phát triển của NSNN gắn liền với sự xuất hiện và phát triển của kinh tế hàng hóa 
– tiền tệ trong các phương thức sản xuất của các cộng đồng và nhà nước của từng 
cộng đồng. Nói cách khác, sự ra đời của nhà nước, sự tồn tại của nền kinh tế hàng 
hóa – tiền tệ là những tiền đề cho sự phát triển của NSNN. 
 “Ngân sách nhà nước” là một thuật ngữ đã được dùng từ lâu và phổ biến 
trong xã hội, NSNN đã xuất hiện cùng với sự hiện diện của Nhà nước. Như vậy, 
NSNN luôn gắn liền với Nhà nước, nó dùng để chỉ các khoản thu, chi của Nhà nước 
được thể chế hóa bằng pháp luật. “Quốc hội thực hiện quyền lập pháp về NSNN, 
còn quyền hành pháp giao cho Chính Phủ thực hiện”. Từ xưa đến nay đã có rất 
nhiều quan niệm về khái niệm NSNN, tuy nhiên chỉ có ba quan điểm khá phổ biến 
đó là: 
 Quan điểm thứ nhất cho rằng: NSNN là quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước, 
là kế hoạch tài chính cơ bản của Nhà nước. 
 Quan điểm thứ hai cho rằng: NSNN là bản dự toán thu, chi tài chính của Nhà 
nước trong một khoảng thời gian nhất định thường là một năm. 
 Quan điểm thứ ba cho rằng: NSNN là những quan hệ kinh tế phát sinh trong 
quá trình Nhà nước huy động và sử dụng các nguồn tài chính khác nhau. 
 Từ những quan điểm trên về ngân sách nhà nước thấy rằng các quan điểm 
này có những nhân tố hợp lý song vẫn chưa đầy đủ, nó mới cho thấy được mặt cụ 
thể, mặt vật chất của NSNN mà chưa thấy hết được các mặt về kinh tế - xã hội của 
NSNN. Nếu nhìn một cách đơn giản thì NSNN là các hoạt động thu chi tài chính 
của Nhà nước. Khái niệm về NSNN phải thể hiện được nội dung kinh tế xã hội của 
 3