Luận văn Pháp luật về quản lý bán đấu giá tài sản từ thực tiễn tỉnh Gia Lai
Đấu giá tài sản là một hoạt động dich vu trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Đấu giá tài sản có tác dụng thúc đẩy nền kinh tế phát triển thông qua việc đa dạng hóa các hình thức trao đổi, mua bán lưu thông hàng hóa. Mặt khác, thông qua bán đấu giá tài sản, hoạt động mua bán nói chung và ban đâu gia tai san noi riêng được công khai, minh bạch hơn.
Xuất phát từ vai trò, tầm quan trọng của hoạt động ban đấu giá như trên, các quốc gia đều ban hành các đạo luật điều chỉnh hoạt động này phù hợp. Ở Việt Nam, các quy định pháp luật về bán đấu giá tài sản được ban hành ở mức độ sơ khởi từ những năm đầu của thế kỷ XX. Hoạt động bán đấu giá tài sản chỉ được pháp luật quy định điều chỉnh sau khi nước ta đổi mới chuyển từ nền kinh tế kế hoạch, bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng Xã hội chủ nghĩa từ sau Đại hội VI (năm 1986).
106 trang
04/04/2025
300
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Luận văn Pháp luật về quản lý bán đấu giá tài sản từ thực tiễn tỉnh Gia Lai", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
Tóm tắt nội dung tài liệu: Luận văn Pháp luật về quản lý bán đấu giá tài sản từ thực tiễn tỉnh Gia Lai
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN CAO TRÍ PHÁ P LUÂṬ VỀ QUẢ N LÝ BÁ N ĐẤ U GIÁ TÀ I SẢ N TỪ THƯC̣ TIỄN TỈNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ LUÂṬ HIẾ N PHÁ P VÀ LUÂṬ HÀ NH CHÍNH ĐĂK LĂK - NĂM 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN CAO TRÍ PHÁ P LUÂṬ VỀ QUẢ N LÝ BÁ N ĐẤ U GIÁ TÀ I SẢ N TỪ THƯC̣ TIỄN TỈNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ LUÂṬ HIẾ N PHÁ P VÀ LUÂṬ HÀ NH CHÍNH Chuyên ngành: Luâṭ Hiến phá p và Luâṭ Hành chính Mã số : 60 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦ N THI ̣CÚ C ĐĂK LĂK - NĂM 2016 2 MỤC LỤC MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 4 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 4 2. Tình hình nghiên cứu .......................................................................................... 5 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................... 7 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 8 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................. 8 6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn .............................................. 9 7. Kết cấu của luận văn ......................................................................................... 10 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT QUẢ N LÝ BÁN ĐẤU GIÁ TÀ I SẢ N ........................................................................................................................... 11 1.1. Cơ sở lý luận về bán đấu giá tài sản .............................................................. 11 1.2. Pháp luật về bán đấu giá và quản lý bán đấu giá tại Việt Nam .................... 26 Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁ P LUÂṬ VÀ TỔ CHỨ C THỰC HIÊṆ PHÁ P LUÂṬ QUẢ N LÝ BÁ N ĐẤ U GIÁ TÀ I SẢ N Ở TỈNH GIA LAI ........................... 48 2.1. Khái quát chung về tỉnh Gia Lai và hoạt động bán đấu giá tài ...................... 48 2.2. Thưc̣ trang̣ pháp luâṭ bán đấu giá tài sản và quản lý bán đấu giá .................. 49 Chương 3: PHƯƠNG HƯỚ NG, GIẢ I PHÁ P HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ QUẢN LÝ BÁN ĐẤU GIÁ ...................................................................................... 88 3.1. Phương hướng hoàn thiêṇ pháp luâṭ về quản lý bán đấu giá ........................ 88 3.2. Giải pháp hoàn thiêṇ pháp luâṭ về quản lý bán đấu giá ................................ 90 3. 3. Kiến nghị hoàn thiêṇ pháp luâṭ về quản lý bán đấu giá ............................... 98 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 101 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 103 3 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Khi nền kinh tế thị trường phát triển, hàng hóa trở nên đa dạng và phong phú, phần lớn sản phẩm của lao động là hàng hóa, là tài sản. Tài sản vừa có giá trị sử dụng vừa có giá trị kinh tế, trong điều kiện kinh tế thị trường nó trở thành yếu tố quan trọng trong giao lưu dân sự. Hoạt động mua bán và tiêu thụ hàng hóa nói chung và bán đấu giá tài sản nói riêng cũng trở nên đa dạng và sôi động. Nhiều hình thức bán đấu giá tài sản ra đời và phát triển. Đấu giá tài sản với tư cách là hoạt động dicḥ vu ̣ đặc thù ra đời, đã giải quyết được nhu cầu lợi ích kinh tế từ các bên tham gia. Thông qua đấu giá tài sản, các bên tham gia đều thể hiện, hướng đến lợi nhuận mong muốn đạt được kết quả giá bán tài sản cao nhất. Đấu giá tài sản là một hoaṭ đông̣ dicḥ vu ̣ trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Đấu giá tài sản có tác dụng thúc đẩy nền kinh tế phát triển thông qua việc đa dạng hóa các hình thức trao đổi, mua bán lưu thông hàng hóa. Mặt khác, thông qua bán đấu giá tài sản, hoạt động mua bán nói chung và bán đấu giá tài sản nói riêng được công khai, minh bạch hơn. Xuất phát từ vai trò, tầm quan trọng của hoạt động bán đấu giá như trên, các quốc gia đều ban hành các đạo luật điều chỉnh hoạt động này phù hợp. Ở Việt Nam, các quy định pháp luật về bán đấu giá tài sản được ban hành ở mức độ sơ khởi từ những năm đầu của thế kỷ XX. Hoạt động bán đấu giá tài sản chỉ được pháp luật quy định điều chỉnh sau khi nước ta đổi mới chuyển từ nền kinh tế kế hoạch, bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng Xã hội chủ nghĩa từ sau Đaị hôị VI (năm 1986). Bên cạnh viêc̣ xây dưng̣ và ban hành các bô ̣ luât,̣ luâṭ và các văn bản quy phaṃ pháp luâṭ phù hơp̣ với nền kinh tế thi ̣trường đinḥ hướng xa ̃ hôị chủ nghiã thì các quy định về bán đấu giá tài sản cũng được ban hành và nhiều lần sửa đổi, bổ sung tại các văn bản pháp luật như: Bộ Luật Dân sự năm 2005 thay thế Bộ luật Dân sự năm 1995, Luật Thương mại năm 2005 thay thế Luật Thương mại năm 1997, Luật Thi hành án dân sự năm 2008 thay thế Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 4 2004, Luâṭ Xử lý vi phaṃ hành chính năm 2012 thay thế Pháp lênḥ Xử lý vi phaṃ hành chính năm 2008, Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản thay thế Nghị định số 05/2005/NĐ-CP ngày 18/01/2005 về đấu giá tài sản; các Thông tư hướng dẫn thi hành chi tiết các quy định pháp luật về đấu giá tài sản. Sau thời gian áp dụng pháp luật điều chỉnh hoạt động bán đấu giá, các văn bản quy phạm này đã xuất hiện một số điểm mâu thuẫn, chồng chéo, chưa thống nhất, đặc biệt là các quy định trực tiếp đến hoạt động bán đấu giá tài sản. Quy định pháp luật về đấu giá tài sản đang bộc lộ nhiều bất cập, không còn phù hợp với thực tế nền kinh tế thi ̣trường trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, chưa thực sự tạo ra hành lang pháp lý cần thiết thúc đẩy hoạt động bán đấu giá tài sản phát triển. Các quy định pháp luật này đang rất cần sửa đổi, bổ sung cho hoàn thiện. Việc tiếp tục nghiên cứu sâu sắc hơn nữa những vấn đề lý luận và thực tiễn về bán đấu giá tài sản, sự thể hiện chúng trong các quy định của pháp luật hiện hành, đồng thời đánh giá việc áp dụng những quy định của pháp luật trong thực tiễn để đưa ra đề xuất, kiến nghi ̣trong quá trình lập pháp, nâng cao hiệu quả áp dụng các quy phạm pháp luâṭ về lĩnh vực này trong giai đoạn hiện nay, không những có ý nghĩa lý luận - thực tiễn và pháp lý quan trọng, mà còn là vấn đề mang tính cấp thiết. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã chọn đề tài “Phá p luâṭ về quản lý bá n đấ u giá tài sản từ thưc̣ tiêñ tỉnh Gia Lai” làm Luận văn Thạc si ̃ Luật học, chuyên ngành Luâṭ Hiến pháp và Luâṭ Hành chính. 2. Tình hình nghiên cứu Trong thời gian qua, Bộ Tư pháp đã tổ chức nhiều Hôị nghi,̣ Hội thảo, phát hành tài liệu về pháp luật bán đấu giá tài sản. Học viện Tư pháp (Bộ Tư pháp) đã biên soạn Tập bài giảng về pháp luật đấu giá. Nhiều học giả thực hiện đề tài có nội dung về bán đấu giá ở dạng công trình Luận văn. Nhiều nhà nghiên cứu viết bài ở góc độ đăng bài tạp chí hoặc trao đổi trên các diễn đàn khoa học pháp lý. Nhiều học viên Cao học đã thực hiện đề tài có nội dung tương tự hoặc có liên quan để làm đề 5 tài Luận văn thạc si.̃ Tác giả xin liệt kê một số công trình đã nghiên cứu, tham khảo có nội dung liên quan đến đề tài này như: Bộ Tư pháp (2010), Đặc san tuyên truyền pháp luật. Chủ đề đấu giá tài sản và pháp luật về đấu giá tài sản. Bộ Tư pháp (2010), Tài liệu Hội nghị tập huấn triển khai thi hành Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản. Học viện Tư pháp (2011), Tập bài giảng pháp luật đấu giá. Luận văn Thạc si ̃ Quản lý công “Quản lý nhà nước về đấu giá quyền sử dụng đất ở trên địa bàn huyện Bố trạch, tỉnh Quảng Bình” (2014) của tác giả Trần Lích - Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn Thạc si ̃ Hành chính công “Quản lý nhà nước về hoạt động bán đấu giá tài sản” (2006) của tác giả Phạm Văn Sỹ - Học viện Hành chính Quốc gia. Tài liêụ Hôị Nghi ̣ trưc̣ tuyến sơ kết 04 năm thi hành Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản. Tài liêụ tâp̣ huấn về kỹ năng quản lý nhà nướ c về bán đấu giá tài sản của Bô ̣ Tư pháp tháng 10/2015. Bài “Môṭ số vấn đề về xử phaṭ vi phaṃ hà nh chính trong linh̃ vưc̣ bá n đấu giá tà i sản” (2014), của tác giả Đoàn Văn Hường đăng trên Tạp chí Dân chủ và pháp luật số tháng 9 năm 2014. Bài “Cơ chế bảo vê ̣ quyền sở hữu đối vớ i ngườ i thứ ba ngay tình trong mua tà i sản bá n đấu giá ” (2014) của tác giả Võ Hải Phương đăng trên Tạp chí Dân chủ và pháp luật số tháng 12/2014. Bài “Nâng cao hiêụ quả bá n đấu giá tà i sản trong thi hà nh á n dân sư"̣ (2015) của tác giả Bùi Thi ̣Thu Hiền đăng trên Tạp chí Dân chủ và pháp luật số chuyên đề tháng 7 năm 2015. Tác giả thấy rằng, ở mỗi công trình, tác phẩm nêu trên đều có cách tiếp cận, với phạm vi nghiên cứu chung hay riêng khác nhau. Các tác giả đã tập trung nghiên cứu, có đề xuất, kiến nghị trong lĩnh vực đấu giá tài sản theo quy định của pháp luật 6 dân sự. Nhìn chung các công trình trên đã đóng góp cho công tác nghiên cứu lý luận, có những kiến nghị góp phần hoàn thiện pháp luật về đấu giá tài sản, với mong muốn làm cho các quy định pháp luật phát huy tính khả thi trong thực tiễn hơn nữa, một số kiến nghị đã được đưa vào văn bản quy phạm pháp luật về đấu giá tài sản. Các tác giả nghiên cứu pháp luâṭ về quản lý bán đấu giá tài sản là rất ít, nếu có cũng chỉ dừng lại ở việc nêu và phân tích các quy định của pháp luật về đấu giá tài sản trên phương diện lý luận. Tổng hợp một số kiến nghị cụ thể, đáng chú ý ở các công trình trên gồm: tăng cường tính xã hội hóa của hoạt động bán đấu giá tài sản, tạo môi trường bình đẳng tự do cạnh tranh giữa các doanh nghiệp bán đấu giá tài sản với các Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản; đề xuất ban hành Luật về bán đấu giá tài sản trên cơ sở những quy định về đấu giá tài sản; quy định cụ thể về tiêu chuẩn, trình độ của người điều hành đấu giá; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến đông đảo tầng lớp nhân dân pháp luật về đấu giá tài sản; bổ sung quy định về từ chối mua tài sản trúng đấu giá và quyền ưu tiên thuộc về người trả giá liền kề. Ngoài ra, còn nhiều kiến nghị mang tính định hướng chung, góp phần hoàn thiện pháp luật về đấu giá tài sản. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu và có kiến nghị cụ thể, nhằm góp phần hoàn thiện pháp luâṭ về quản lý bán đấu giá tài sản - với tư cách là một hoạt động dicḥ vu ̣ đặc thù chịu sự điều chỉnh của pháp luâṭ về bán đấu giá tài sản. Vì vậy, tác giả chọn đề tài“Phá p luâṭ về quản lý bá n đấu giá tà i sản từ thưc̣ tiễn tỉnh Gia Lai” làm luận văn thac̣ si ̃ chuyên ngành Luâṭ hiến pháp và Luâṭ hành chính là không trùng lắp với bất kỳ công trình nào trước đó. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu - Phân tích các hạn chế, bất cập thực hiện pháp luật trong hoạt động bán đấu giá, bất cập trong quản lý về bán đấu giá, tìm nguyên nhân của các hạn chế, bất cập qua thực tiễn tại tỉnh Gia Lai. - Đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật về bán đấu giá và quản lý bán đấu giá tài sản. 7 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt mục tiêu trên, nghiên cứu đặt ra các nhiệm vụ chủ yếu sau: - Trình bày và làm sáng rõ những cơ sở lý luận về bán đấu giá; pháp luật về quản lý bán đấu giá tài sản. - Đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về quản lý bán đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Gia Lai. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về bán đấu giá; đề xuất biện pháp quản lý bán đấu giá tài sản trên điạ bàn tỉnh Gia Lai trong thời gian tới. 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các quy định pháp luật về hoạt động bán đấu giá tài sản bao gồm các văn bản sau: Các quy định về đấu giá tài sản trong Bộ luật Dân sự năm 2005, Luật Thương mại 2005, Luật Thi hành án dân sự năm 2008, Luâṭ Xử lý vi phaṃ hành chính năm 2012, Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản , các văn bản quy định về đấu giá hàng hóa đặc thù như đấu giá hàng dự trữ quốc gia, đấu giá hàng hóa lưu giữ bằng đường biển . . . Thực tiễn hoạt động bán đấu giá tài sản theo quy định pháp luật tại các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiêp̣ tại tỉnh Gia Lai. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luâṭ về quản lý bán đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Gia Lai. - Phạm vi thời gian: Từ năm 2010 đến 31.12.2015 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Nghiên cứu được thực hiện dựa trên phương pháp luận của Chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 8 Cơ sở lý luận của nghiên cứu là Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quản lý bán đấu giá tài sản. 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể Trong quá trình nghiên cứu, đề tài đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây: Phương pháp phân tích: Tác giả phân tích những quy định tại Bộ Luật Dân sự năm 2005, Luật Thương mại năm 2005, Luật Thi hành án dân sự năm 2008, Luâṭ Xử lý vi phaṃ hành chính 2012, Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04 tháng 3 năm 2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản và ở các văn bản pháp luật khác có quy định về bán đấu giá tài sản... Phương pháp so sánh: Qua phân tích các quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản, đưa ra so sánh, đối chiếu ở các văn bản khác nhau để tìm ra những bất cập, mâu thuẫn, chồng chéo khi quy định về cùng một vấn đề bán đấu giá để có kiến nghị, đề xuất phù hợp. Phương pháp khảo sát thực tiễn: Không chỉ nghiên cứu vấn đề ở lý luận, tác giả còn đến các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp để khảo sát thực tiễn, thu thập số liệu, tổng hợp các vướng mắc nảy sinh trong quá trình áp dụng pháp luật về bán đấu giá tài sản theo quy đinḥ của pháp luâṭ. Phương pháp thống kê, tổng hợp: Khi đã tiến hành bằng nhiều phương pháp khác nhau, tác giả thống kê, tổng hợp lại cả quá trình nghiên cứu và quá trình thực tiễn áp dụng pháp luật để đưa ra kết luận chung, có cách nhìn nhận đánh giá vấn đề một cách toàn diện, khách quan giữa quy định của pháp luật với thực tiễn áp dụng. 6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Trên cơ sở nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật về bán đấu giá tài sản, Luận văn đã phân tích cơ sở lý thuyết để hình thành các quy định pháp luật trực tiếp điều chỉnh các hoạt động đấu giá tài sản, đặc điểm, bản chất của bán đấu giá trên thế giới và tại Việt Nam. Đề tài góp phần hệ thống hóa các quy đinḥ của pháp 9 luâṭ về quản lý bán đấu giá tài sản. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Phân tích, đánh giá được thực trạng thực hiện pháp luật về quản lý bán đấu giá tài sản ở tỉnh Gia Lai qua đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý bán đấu giá tài sản theo quy định pháp luật ở tỉnh Gia Lai trong thời gian tới. - Kết quả nghiên cứu có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho những người hoạt động trong lĩnh vực bán đấu giá và quản lý bán đấu giá tài sản . 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận pháp luật về quản lý bán đấu giá. - Chương 2: Thực trang̣ pháp luật và tổ chứ c thưc̣ hiêṇ pháp luâṭ quản lý bán đấu giá tài sản ở tỉnh Gia Lai. - Chương 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản lý bán đấu giá. 10
File đính kèm:
- luan_van_phap_luat_ve_quan_ly_ban_dau_gia_tai_san_tu_thuc_ti.pdf
