Luận văn Quản lý nhà nước đối với viên chức ngành Y tế - từ thực tiễn Bệnh viện Phổi Trung Ương

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 VŨ HOÀNG QUỲNH 
 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI 
 VIÊN CHỨC NGÀNH Y TẾ -TỪ THỰC 
TIỄN BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƢƠNG 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ 
 LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH 
 HÀ NỘI – NĂM 2016 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 VŨ HOÀNG QUỲNH 
 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI 
 VIÊN CHỨC NGÀNH Y TẾ - TỪ THỰC 
 TIỄN BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƢƠNG 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ 
 LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH 
 Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính 
 Mã số: 60 38 01 02 
 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS LÊ THỊ HƢƠNG 
 HÀ NỘI - NĂM 2016 
 LỜI CẢM ƠN 
 Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, 
Khoa sau đại học, Lãnh đạo Bệnh viện Phổi Trung ƣơng đã tạo điều kiện 
thuận lợi để tôi đƣợc tham dự và hoàn thành khóa học Thạc sĩ Luật Hiến pháp 
– Luật Hành chính. 
 Luận văn sẽ không hoàn thành đƣợc nếu không có sự giúp đỡ nhiệt tình 
từ PGS.TS. Lê Thị Hƣơng, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi hoàn thành Luận 
văn. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Lê Thị Hƣơng cùng các thầy cô 
trong Học viện Hành chính Quốc gia đã trang bị cho tôi những kiến thức về 
luật học để làm cơ sở cho tôi thực hiện thành công Luận văn này. 
 Xin chân thành cảm ơn Bệnh viện Phổi Trung ƣơng đã giúp đỡ tôi trong 
quá trình khảo sát, thu thập số liệu và phân tích thực trạng về đội ngũ viên 
chức tại Bệnh viện Phổi Trung ƣơng. 
 Xin trân trọng cảm ơn! 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Vũ Hoàng Quỳnh 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu 
nêu trong Luận văn là trung thực. Những kết luận của Luận văn chƣa đƣợc 
công bố trong bất kỳ công trình nào khác. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Vũ Hoàng Quỳnh 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
Quản lý nhà nƣớc: QLNN 
Cơ quan nhà nƣớc: CQNN 
Cơ quan hành chính Nhà nƣớc: CQHCNN 
Xã hội chủ nghĩa: XHCN 
 MỤC LỤC 
LỜI CẢM ƠN 
LỜI CAM ĐOAN 
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1 
 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1 
 2. Tình hình nghiên cứu .............................................................................................. 2 
 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................... 6 
 3.1. Mục đích của luận văn .............................................................................................. 6 
 3.2. Nhiệm vụ của luận văn ............................................................................................. 6 
 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 7 
 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................... 7 
 5.1. Phƣơng pháp luận ..................................................................................................... 7 
 5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................................... 7 
 6. Những đóng góp của luận văn ................................................................................ 7 
 7. Kết cấu của luận văn .............................................................................................. 8 
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA QUẢN LÝ NHÀ 
NƢỚC ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC NGÀNH Y TẾ ........................................................ 9 
 1.1. QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC NGÀNH Y TẾ .................... 9 
 1.1.1. Khái niệm viên chức và viên chức ngành y tế ..................................................... 9 
 1.1.2. Quan niệm quản lý nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế.............................. 18 
 1.2. CẤU THÀNH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC NGÀNH Y 
 TẾ ............................................................................................................................. 28 
 1.2.1. Chủ thể quản lý nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế ................................... 28 
 1.2.2. Nội dung quản lý nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế ................................ 30 
 1.2.3. Công cụ quản lý của nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế ........................... 33 
 1.3. Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế ........... 36 
 1.3.1. Hệ thống thể chế quản lý nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế .................... 36 
 1.3.2. Năng lực thực hiện pháp luật của bộ máy quản lý nhà nƣớc về viên chức 
 ngành y tế ........................................................................................................................ 37 
 1.3.3. Tính chất hoạt động nghề nghiệp của đội ngũ viên chức ngành y tế ............... 38 
 1.3.4. Tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập ................................ 41 
 1.3.5. Sự tham gia của nhân dân vào hoạt động quản lý nhà nƣớc đối với đội ngũ 
 viên chức ngành y tế ...................................................................................................... 42 
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ 
NƢỚC ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC NGÀNH Y TẾ TỪ THỰC TIỄN BỆNH VIỆN 
PHỔI TRUNG ƢƠNG .............................................................................................. 44 
 2.1. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC NGÀNH Y 
 TẾ TẠI BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƢƠNG ......................................................... 44 
 2.1.1. Tổng quan về đội ngũ viên chức y tế Bệnh viện Phổi Trung ƣơng .................. 44 
 2.1.2. Thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với viên chức y tế tại bệnh viện Phổi Trung 
 ƣơng ................................................................................................................................ 50 
 2.1.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với viên chức y tế tại bệnh viện 
 Phổi Trung ƣơng ............................................................................................................ 55 
 2.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC 
 Y TẾ TỪ THỰC TIỄN BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƢƠNG ................................ 60 
 2.2.1. Hoàn thiện chiến lƣợc, kế hoạch phát triển đội ngũ viên chức y tế ............... 60 
 2.2.2. Hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan đến quản lý nhà nƣớc đối với viên 
 chức y tế ......................................................................................................................... 62 
 2.2.3. Đổi mới công tác tuyển dụng viên chức ngành y tế ........................................ 64 
 2.2.4. Đổi mới công tác đánh giá viên chức ................................................................ 67 
 2.2.5. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dƣỡng về chuyên môn và đạo đức nghề 
 nghiệp ............................................................................................................................. 71 
 2.2.6. Hoàn thiện chế độ thi đua, khen thƣởng và thực hiện các chính sách hỗ trợ, 
 khuyến khích đối với viên chức ................................................................................... 72 
 2.2.7. Chú trọng công tác thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm ................................ 76 
KẾT LUẬN ................................................................................................................. 78 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 80 
 MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Con ngƣời là nhân tố quyết định cho sự thành công của mọi hoạt động, 
đặc biệt là trong lĩnh vực y tế. Chính vì thế trong Nghị quyết số 46-NQ/TW 
ngày 23/10/2005 của Bộ chính trị về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao 
sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đã chỉ rõ "Nghề y là một nghề đặc biệt, 
cần đƣợc tuyển chọn, bồi dƣỡng, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt...". 
 Với xứ mệnh chăm sóc sức khỏe nhân dân, nghề Y đang từng ngày khẳng 
định tầm quan trọng đối với sự tồn tại, phát triển của đất nƣớc, trong đó không 
thể không nói đến vai trò của các viên chức ngành y tế. Mỗi viên chức ngành y 
tế luôn là những tấm gƣơng sáng về nỗ lực phấn đấu rèn luyện vƣơn lên về 
chuyên môn, đạo đức, nghề nghiệp để không chỉ giúp ngƣời dân gìn giữ sức 
khỏe, vƣợt qua bệnh tật mà còn để lại những tình cảm, những kỷ niệm không 
quên về tình ngƣời. Đó là trách nhiệm cao quý mà mỗi ngƣời làm nghề y phải 
gánh vác, vì mỗi hành động của họ dù nhỏ đến đâu đều liên quan đến tính 
mạng con ngƣời và hạnh phúc của mỗi gia đình. 
 Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của viên chức ngành y tế những năm qua, 
Đảng và Nhà nƣớc đã rất quan tâm tạo điều kiện cho việc xây dựng, hoàn 
thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý viên chức ngành y tế. 
Bên cạnh đó việc đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lƣợng đội ngũ 
viên chức ngành y tế đang là đòi hỏi bức thiết của xã hội trong giai đoạn hiện 
nay. 
 Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy đến nay hệ thống thể chế quản lý viên chức 
vẫn chƣa đầy đủ, chƣa tạo cơ sở pháp lý hoàn chỉnh cho hoạt động thực thi 
nghiệp vụ của viên chức y tế. Cơ cấu, chất lƣợng của đội ngũ viên chức ngành 
y tế vẫn chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của xã hội. Một trong các nguyên nhân 
sâu xa dẫn đến những hạn chế trên là do công tác quản lý viên chức còn nhiều 
 1 
 bất cập, hạn chế chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển 
của đất nƣớc trong thời kỳ mới. 
 Bệnh viện Phổi Trung ƣơng là Bệnh viện chuyên khoa đầu ngành hạng I 
về chuyên khoa Lao và Bệnh phổi. Việc tìm hiểu thực trạng viên chức của 
Bệnh viện đã và đang đƣợc lãnh đạo Bệnh viện quan tâm. Trong thời gian qua, 
Bệnh viện Phổi Trung ƣơng đã nỗ lực xây dựng đội ngũ viên chức có kiến 
thức chuyên môn sâu, kỹ năng làm việc thành thạo, hiệu quả, gắn với từng vị 
trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp của viên chức. Nghiên cứu, ban 
hành nhiều cơ chế chính sách phù hợp, đảm bảo tuyển dụng viên chức phải 
trên cơ sở tự do cạnh tranh; có cơ chế phát huy động lực làm việc, tạo môi 
trƣờng làm việc, khuyến khích sự sáng tạo, cống hiến. Nhờ đó phần lớn viên 
chức đã nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình, không ngừng phấn đấu 
học tập, lao động, sáng tạo, phát huy khả năng, trí tuệ để hoàn thành tốt nhiệm 
vụ đƣợc giao; đồng thời có ý thức, trách nhiệm cao trong việc phục vụ nhân 
dân, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo chủ chốt, ngƣời đứng đầu các cơ quan, đơn vị. 
 Mặc dù vậy, với thực trạng trong một thời gian dài, cơ chế quản lý đội 
ngũ viên chức ngành y tế đƣợc thực hiện giống nhƣ đối với cán bộ, công chức, 
chƣa tính đến những đặc điểm và tính chất hoạt động nghề nghiệp đặc thù của 
viên chức ngành y tế. Điều này làm hạn chế chất lƣợng của đội ngũ viên chức 
y tế của Bệnh viện Phổi Trung ƣơng và không đáp ứng yêu cầu phục vụ ngƣời 
bệnh của Bệnh viện trong cơ chế thị trƣờng định hƣớng XHCN. 
 Nhận thức đƣợc vấn đề nêu trên, học viên đã mạnh dạn lựa chọn đề tài 
“Quản lý nhà nƣớc đối với viên chức ngành y tế - từ thực tiễn Bệnh viện 
Phổi Trung ƣơng” làm đề tài luận văn thạc sĩ ngành Luật Hiến pháp và Luật 
Hành chính của mình. 
2. Tình hình nghiên cứu 
 Quản lý viên chức không còn là một vấn đề mới, nhƣng luôn là đề tài có 
tính thời sự và cũng không kém phần phức tạp. Đã có nhiều công trình nghiên 
 2 
 cứu tiếp cận vấn đề này ở các khía cạnh khác nhau. Các công trình nghiên cứu 
đã công bố chủ yếu là những vấn đề có liên quan đến nội dung của luận văn 
trong đó có thể kể đến một số công trình: 
 - PGS. Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2001), Luận cứ khoa học cho 
việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp 
hoá - hiện đại hoá đất nước, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 
 - Mạc Minh Sản (2003), Hoàn thiện pháp luật về cán bộ chính quyền cấp 
cơ sở theo yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay, Luận 
văn thạc sĩ Luật học, Hà Nội. 
 - TS. Thang Văn Phúc, TS Nguyễn Minh Phƣơng, Nguyễn Thu Huyền 
(2004) “Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế 
giới”, sách tham khảo. 
 - TS Nguyễn Minh Phƣơng (2005), Bộ Nội vụ, Đề tài cấp Bộ “Luận cứ 
khoa học phân định công chức với viên chức” 
 - GS.TS Phạm Hồng Thái (2009), về “Sự điều chỉnh của pháp luật về 
viên chức”, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, (số 1). 
 - TS Trần Anh Tuấn (2011), “Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý viên chức 
trong các đơn vị sự nghiệp công lập”, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, (số 8). 
 - Ths. Lê Minh Hƣơng (2012), “Một số vấn đề về tuyển dụng, sử dụng và 
quản lý viên chức theo Nghị định số 29/NĐ-CP của Chính phủ”, Tạp chí Tổ 
chức nhà nƣớc, (số 5). 
 - Nguyễn Hữu Đức (2003), “Từ đặc điểm, tính chất đội ngũ cán bộ, công 
chức cơ sở để xây dựng chế độ, chính sách phù hợp”, Tạp chí Tổ chức nhà 
nƣớc, (số 8). 
 - Nguyễn Hữu Lộc (2003), “Tăng cường cán bộ cơ sở”, Tạp chí Tổ chức 
nhà nƣớc, (số 8). 
 - Hữu Phan (2003), “Xây dựng tiêu chuẩn cụ thể đối với các chức danh 
cán bộ, công chức cấp xã”, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, (số 10). 
 3