Luận văn Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 NGUYỄN THỊ BÍCH LỆ 
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 
 Ở HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG 
 HÀ NỘI – 2016 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 NGUYỄN THỊ BÍCH LỆ 
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 
 Ở HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 Chuyên ngành: Quản lý công 
 Mã số: 60 34 04 03 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS. NGUYỄN QUANG HỒNG 
 HÀ NỘI – 2016 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan rằng, đề tài “ Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn 
mới ở huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ” là công trình nghiên cứu khoa học của 
riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ 
ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. 
 Tác giả 
 Nguyễn Thị Bích Lệ 
 LỜI CẢM ƠN 
 Sau 2 năm học tập, tôi đã hoàn thành chương trình đào tạo cao học chuyên 
ngành Quản lý công. Tôi đã tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài “Quản lý nhà 
nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ”. Trong quá 
trình học tập, nghiên cứu và viết luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của 
nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. 
 Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy, cô giáo giảng dạy chương 
trình cao học chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia đã 
giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực 
hiện luận văn này. 
 Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS. Nguyễn Quang 
Hồng - người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến 
quý báu, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ, lãnh đạo Văn phòng Huyện ủy, Văn 
phòng UBND huyện Lâm Thao, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 
Chi cục Thống kê huyện Lâm Thao và các xã trên địa bàn huyện Lâm Thao đã 
tạo mọi điều kiện giúp đỡ, cộng tác để giúp tôi hoàn thành luận văn này. 
 Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn cơ quan chủ quản, gia đình, người 
thân, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này./. 
 Lâm Thao, ngày tháng năm 2016 
 Tác giả 
 Nguyễn Thị Bích Lệ 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
BCĐ Ban chỉ đạo 
BCH Ban Chấp hành 
CDCCKT Chuyển dịch cơ cấu kinh tế 
CHQS Chỉ huy quân sự 
CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
CTMT Chương trình mục tiêu 
DN Doanh nghiệp 
GTNT Giao thông nông thôn 
HĐND Hội đồng nhân dân 
HTX Hợp Tác xã 
KT-XH Kinh tế xã hội 
MTQG Mục tiêu quốc gia 
MTTQ Mặt trận Tổ quốc 
NNLN Nông nghiệp lâm nghiệp 
NNNDNT Nông nghiệp, nông dân, nông thôn 
NSNN Ngân sách Nhà nước 
NT Nông thôn 
PT Phát triển 
TDP Tổ dân phố 
THCS Trung học cơ sở 
TW Trung Ương 
UBND Ủy ban nhân dân 
XDNTM Xây dựng nông thôn mới MỤC LỤC 
 MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG 
NÔNG THÔN MỚI ......................................................................................... 8 
1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 8 
 1.1.1. Khái niệm quản lý ............................................................................ 8 
 1.1.2. Khái niệm về quản lý nhà nước ........................................................ 9 
 1.1.3. Khái niệm về nông thôn .................................................................... 9 
 1.1.4. Khái niệm về nông thôn mới .......................................................... 10 
 1.1.5. Khái niệm quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ................. 
 1.1.6. Sự cần thiết phải xây dựng nông thôn mới ..................................... 11 
 1.1.7. Quan điểm, mục tiêu của xây dựng nông thôn mới........................ 12 
 1.1.8. Đặc trưng, nguyên tắc của xây dựng nông thôn mới ..................... 13 
 1.1.9. Nội dung xây dựng nông thôn mới ................................................. 14 
1.2. Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ........................................ 26 
 1.2.1. Nội dung quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ............... 17 
 1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ....... 25 
1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở một số địa 
phương trong nước và những bài học rút ra cho huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ ............... 28 
 1.3.1. Kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở 
một số tỉnh, thành phố trong nước .................................................................. 28 
 1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn chỉ đạo xây dựng nông thôn 
mới mà huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ có thể tham khảo và vận dụng ......... 34 
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG 
NÔNG THÔN MỚI Ở HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ ............ 36 
2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Lâm Thao .................... 36 
 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .......................................................................... 36 
 2.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội .................................................................. 38 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện 
Lâm Thao trong thời gian qua ......................................................................... 39 
 2.2.1. Những thuận lợi, khó khăn trong quản lý nhà nước về xây dựng nông 
thôn mới ........................................................................................................... 39 
 2.2.2. Chủ trương, quan điểm của tỉnh Phú Thọ về xây dựng nông thôn mới ............. 41 
 2.2.3. Thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Lâm 
Thao trong thời gian qua ................................................................................ 47 
2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện 
Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ ................................................................................. 56 
 2.3.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân ....................................... 56 
 2.3.2. Những yếu kém, hạn chế và nguyên nhân ...................................... 70 
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC 
VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ 
THỌ ĐẾN NĂM 2020 ................................................................................... 77 
3.1. Chủ trương, quan điểm của tỉnh Phú Thọ về xây dựng nông thôn mới đến năm 2020 .. 77 
 3.1.1.Mục tiêu ........................................................................................... 92 
 3.1.2. Các nội dung thi đua ...................................................................... 78 
 3.1.3. Biện pháp thực hiện ............................................................................ 
3.2. Phương hướng, mục tiêu xây dựng nông thôn mới ở huyện Lâm Thao, tỉnh 
Phú Thọ từ nay đến năm 2020 ........................................................................ 81 
 3.2.1. Phương hướng ................................................................................ 82 
 3.2.2. Mục tiêu .......................................................................................... 82 
3.3. Các giải pháp chủ yếu quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Lâm Thao, 
tỉnh Phú Thọ đến năm 2020 ................................................................................... 85 
3.3.1. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về quan điểm, mục tiêu, ý nghĩa 
của chương trình xây dựng nông thôn mới ..................................................... 85 
 3.3.2. Quản lý chặt chẽ việc thực hiện quy hoạch xây dựng nông thôn mới 
đã được phê duyệt ........................................................................................... 87 3.3.3. Đẩy mạnh thu hút và huy động nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ 
tầng phát triển kinh tế xã hội .......................................................................... 88 
 3.3.4. Chỉ đạo đẩy mạnh phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ 
cấu lao động trong nông nghiệp, nông thôn ................................................... 91 
 3.3.5. Tập trung nâng cao chất lượng toàn diện các hoạt động văn hóa xã 
hội và bảo vệ môi trường ................................................................................ 93 
 3.3.6. Tăng cường xây dựng hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh và 
giữ gìn an ninh, trật tự xã hội ......................................................................... 95 
 3.3.7. Củng cố, kiện toàn, tăng cường hoạt động của Ban chỉ đạo xây dựng 
nông thôn mới từ huyện đến cơ sở .................................................................. 98 
 3.3.8. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chấp hành quy 
hoạch, các chính sách, pháp luật của quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn 
mới. .................................................................................................................. 98 
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 99 
1. Kết luận ..................................................................................................... 100 
2. Kiến nghị ................................................................................................... 100 
 2.1.1. Đối với các Bộ, ngành ở Trung Ương .......................................... 100 
 2.1.2. Đối với tỉnh................................................................................... 101 
 2.1.3. Đối với cấp xã .............................................................................. 102 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 103 MỞ ĐẦU 
 1. Lý do chọn đề tài 
 Với khoảng 70% dân số sống trên địa bàn, nông thôn nước ta luôn chiếm 
một vị trí quan trọng trong quá trình lịch sử hình thành quốc gia dân tộc và trong 
sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc Việt Nam xã 
hội chủ nghĩa. Qua các giai đoạn cách mạng, nông dân luôn là lực lượng hùng 
hậu, trung thành nhất đi theo Đảng, góp phần làm nên những trang sử vẻ vang 
của dân tộc. 
 Là địa bàn chiến lược, là cơ sở và lực lượng để phát triển kinh tế xã hội 
bền vững, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh, quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản 
sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái, những năm qua, Đảng và 
Nhà nước ta đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết về phát triển nông nghiệp, nông 
thôn và nông dân. Trực tiếp và toàn diện nhất là Nghị quyết số 26-NQ/TW, Hội 
nghị Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn với quan điểm: 
cần có bước phát triển mới về NNNDNT, trong đó chú trọng nâng cao đời sống 
vật chất, tinh thần của cư dân nông thôn; xây dựng nền nông nghiệp toàn diện 
theo hướng hiện đại hóa, bền vững; xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng 
KT-XH hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, xã hội 
NT ổn định; xây dựng giai cấp nông dân, củng cố liên minh công nông và đội 
ngũ trí thức thành nền tảng bền vững, bảo đảm thực hiện thành công sự nghiệp 
CNH, HĐH theo định hướng XHCN. XD NTM chính là giải pháp quan trọng 
thiết thực nhằm cụ thể hóa mục tiêu Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7, BCH TW 
khóa X đã đề ra, tạo động lực quan trọng cho sự nghiệp CNH, HĐH, nâng cao 
đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn. 
 Nông thôn mới có thể khái quát theo 5 nội dung cơ bản là: làng xã văn 
minh, sạch đẹp, hạ tầng hiện đại; sản xuất phát triển bền vững theo hướng kinh 
tế hàng hóa; đời sống vật chất và tinh thần của nông dân, nông thôn ngày càng 
cao; bản sắc văn hóa dân tộc được giữ gìn; xã hội nông thôn an ninh tốt, quản lý 
 1 dân chủ. Trên cơ sở các nội dung của Nghị quyết 26-NQ/TW, Chính phủ đã ban 
hành Quyết định 800/QĐ-TTg, ngày 04/6/2010 về Chương trình mục tiêu Quốc 
gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2010 – 2020, nêu rõ 19 tiêu chí và 7 
nhóm giải pháp. Có thể nói, đây là một chương trình trọng tâm, xuyên suốt của 
Nghị quyết 26-NQ/TW, là chương trình khung, tổng thể phát triển nông thôn với 
11 nội dung lớn, tổng hợp của 16 chương trình mục tiêu quốc gia và 14 chương 
trình hỗ trợ có mục tiêu đang triển khai ở địa bàn nông thôn trên phạm vi cả 
nước. Chính vì vậy thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới 
sẽ không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho cư dân nông thôn mà còn có ý nghĩa 
rất lớn đối với sự nghiệp phát triển kinh tế, chính trị, xã hội chung trong cả 
nước. 
 Huyện Lâm Thao nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Phú Thọ, với diện tích tự 
nhiên 9.769,11 ha, có 12 xã và 2 thị trấn ; dân số 102,4 nghìn người trong đó dân 
số khu vực nông thôn chiếm 82,08%. Thời gian qua CTMTQG XDNTM trên 
địa bàn huyện đã được cấp ủy, chính quyền các cấp từ huyện đến cơ sở triển 
khai nghiêm túc, kịp thời, huy động được cả hệ thống chính trị tham gia vào 
phong trào Toàn dân chung sức XD NTM, góp phần làm cho bộ mặt nông thôn 
có sự chuyển biến rõ nét. Đến năm 2015, Lâm Thao là huyện đầu tiên của tỉnh Phú 
Thọ đạt danh hiệu huyện NTM với 10/12 xã đạt xã NTM. 
 Tuy nhiên, quá trình triển khai XD NTM trên địa bàn huyện vẫn còn có 
những khó khăn cả về cơ chế chính sách, nguồn lực đầu tư, về nhận thức của đội 
ngũ cán bộ có lúc, có nơi chưa thật đầy đủ và chưa tích cực vào cuộc, ảnh hưởng 
không nhỏ đến việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho cư dân nông 
thôn. 
 Xuất phát từ thực tiễn: Vấn đề cốt lõi của XD NTM chính là nâng cao thu 
nhập, mức sống của cư dân nông thôn, tạo sự hài lòng của người dân đối với sự 
quản lý, điều hành của chính quyền Nhà nước các cấp. Song phải xác định: XD 
NTM là nhiệm vụ lâu dài, không thể nhanh chóng hoàn thành trong ngày một 
ngày hai, và XD NTM cũng chưa kết thúc khi các địa phương hoàn thành các 
 2