Luận văn Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở Thành phố Hà Nội

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 HOÀNG THỊ HƢƠNG 
THỦ TỤC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN 
 SỬ DỤNG ĐẤT Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ 
 LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH 
 HÀ NỘI, 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 HOÀNG THỊ HƢƠNG 
THỦ TỤC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN 
 SỬ DỤNG ĐẤT Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ 
 LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH 
 Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính 
 Mã số: 60380102 
 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ CÚC 
 HÀ NỘI, 2016 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng 
tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố 
theo đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận án do tôi tự tìm hiểu, phân 
tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn của địa phƣơng. Các 
kết quả này chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Hoàng Thị Hƣơng 
 LỜI CÁM ƠN 
 Với tình cảm trân trọng nhất, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng biết ơn chân 
thành và sâu sắc tới Ban Giám đốc, Khoa sau Đại học, các thầy, cô giáo Học viện 
Hành chính Quốc gia đã tận tình, chu đáo giảng dạy và truyền đạt kiến thức trong 
thời gian tác giả học tập, nghiên cứu tại trƣờng. Đặc biệt, xin gửi lời cám ơn sâu sắc 
tới PGS.TS. Trần Thị Cúc vì sự tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tác giả trong quá trình 
thực hiện luận văn. 
 Xin cám ơn các thầy, cô giáo trong Hội đồng chấm luận văn Thạc sĩ đã có 
những ý kiến nhận xét xác đáng, quý báu giúp tác giả có điều kiện hoàn thiện tốt 
hơn những nội dung của luận văn trong tƣơng lai. 
 Xin cám ơn Sở Tài nguyên-Môi trƣờng thành phố Hà Nội đã cung cấp thông 
tin và số liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu của tác giả. 
Xin trân trọng cám ơn! 
 Hà Nội, ngày tháng năm 2017 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Hoàng Thị Hƣơng 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN 
LỜI CÁM ƠN 
MỤC LỤC 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, HÌNH 
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 
Chƣơng 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC CẤP GIẤY CHỨNG 
NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT .............................................................................. 7 
 1.1. Tổng quan về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thủ tục cấp giấy 
 chứng nhận quyền sử dụng đất ................................................................................ 7 
 1.1.1. Khái niệm về quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng 
 đất và thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ....................................... 7 
 1.1.2. Mục đích, ý nghĩa của cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ............. 13 
 1.1.3. Nguyên tắc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .............................. 14 
 1.2. Quy định của pháp luật hiện hành về thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền 
 sử dụng đất............................................................................................................. 17 
 1.2.1. Cơ sở pháp lý về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...................... 17 
 1.2.2. Đối tƣợng, điều kiện và thẩm quyền đƣợc cấp giấy chứng nhận 
 quyền sử dụng đất .............................................................................................. 19 
 1.2.3. Trình tự thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ....................... 24 
 1.3. Các yếu tố chi phối, ảnh hƣởng đến thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền 
 sử dụng đất ở Việt Nam ......................................................................................... 34 
 1.3.1. Quy định của pháp luật hiện hành về cấp giấy chứng nhận quyền sử 
 dụng đất .............................................................................................................. 34 
 1.3.2. Các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền thực hiện pháp luật về cấp giấy 
 chứng nhận quyền sử dụng đất .......................................................................... 35 
 1.3.3. Nhận thức, hiểu biết pháp luật của ngƣời dân ......................................... 36 
 Tiểu kết chƣơng 1: ................................................................................................. 36 
Chƣơng 2 THỰC TIỄN THỰC HIỆN THỦ TỤC CẤP GIẤY QUYỀN SỬ 
DỤNG ĐẤT Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................... 38 
 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hƣởng tới cấp giấy 
 quyền sử dụng đất ở thành phố Hà Nội ................................................................. 38 
 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Hà 
 Nội ..................................................................................................................... 38 
 2.1.2. Ảnh hƣởng của các điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội đến thực tiễn 
 thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở thành phố Hà Nội ............... 47 
 2.2. Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện hành ở thành phố 
 Hà Nội ................................................................................................................... 48 
 2.2.1. Trình tự, thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận lần đầu cho hộ gia 
 đình, cá nhân đang sử dụng đất, sở hữu tài sản gắn liền với đất ....................... 49 
 2.2.2. Trình tự, thủ tục đăng ký biến động (chuyển nhƣợng, thừa kế, tặng 
 cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất)................................................ 51 
 2.3. Những kết quả đạt đƣợc ................................................................................. 53 
 2.3.1. Về số lƣợng giấy chứng nhận đƣợc cấp .................................................. 54 
 2.3.2. Về quy trình thủ tục hành chính trong cấp giấy chứng nhận ................... 56 
 2.4. Những hạn chế và nguyên nhân ..................................................................... 59 
 2.4.1. Những hạn chế ......................................................................................... 59 
 2.4.2. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................. 61 
 Tiểu kết chƣơng 2 .................................................................................................. 62 
Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CẤP 
GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI ....... 63 
 3.1. Phƣơng hƣớng và mục tiêu trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 
 ở thành phố Hà Nội ............................................................................................... 63 
 3.1.1. Phƣơng hƣớng .......................................................................................... 63 
 3.1.2. Mục tiêu ................................................................................................... 64 
 3.2. Giải pháp đẩy mạnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở thành phố 
 Hà Nội ................................................................................................................... 67 
 3.2.1. Kiện toàn bộ máy quản lý nhà nƣớc về đất đai và các cơ quan 
 chuyên môn có liên quan trên địa bàn thành phố trong cấp GCN quyền sử 
 dụng đất .............................................................................................................. 67 
 3.2.2 Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong cấp giấy chứng nhận ......... 69 
 3.2.3. Tăng nguồn lực tài chính và tin học hóa đăng ký, số hóa bản đồ làm 
 cơ sở cấp nhanh giấy chứng nhận ...................................................................... 70 
 3.2.4. Tăng cƣờng kiểm tra, giám sát việc cấp giấy chứng nhận quyền sử 
 dụng đất, phát hiện và đăng ký cho tất cả các trƣờng hợp đang sử dụng đất 
 mà chƣa đăng ký ................................................................................................ 71 
 3.2.5. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai ............. 72 
 3.2.6. Giải pháp xử lý diện tích đất tồn đọng trên địa bàn thành phố Hà Nội ... 73 
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 74 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 76 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
Chữ viết tắt Ý nghĩa 
GCN Giấy chứng nhận 
TTHC Thủ tục Hành chính 
SXNN Sản xuất nông nghiệp 
UBND Ủy ban nhân dân 
 DANH MỤC BẢNG, BIỂU, HÌNH 
Bảng 2.1: Diện tích và cơ cấu các loại đất chính ở thành phố Hà Nội năm 2015 .... 40 
Bảng 2.2: Biến động sử dụng đất giai đoạn 2010 - 2015 .......................................... 43 
Bảng 2.3: Thực trạng dân số, lao động thành phố Hà Nội thời kỳ 2010 – 2013 ...... 46 
Bảng 2.4: Báo cáo định kỳ về tình hình cấp GCN của thành phố Hà Nội năm 2013 ...... 54 
Bảng 2.5: Báo cáo định kỳ về tình hình cấp GCN của thành phố Hà Nội năm 2015 ..... 54 
Hình 2.1: Bản đồ hành chính Thành phố Hà Nội năm 2016 ..................................... 39 
 1 
 MỞ ĐẦU 
1. Lý do chọn đề tài 
 Ở mọi nơi, đất đai luôn là tài nguyên vô cùng quý giá. Đất đai không những 
là tƣ liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trƣờng sống, 
là địa bàn phân bố các khu dân cƣ, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, an ninh và 
quốc phòng mà đất đai còn là yếu tố không thể thiếu đƣợc trong tiến trình phát triển 
của đất nƣớc, có vai trò cực kỳ quan trọng đối với đời sống xã hội. 
 Việc sử dụng tiết kiệm và hiệu quả đất đai không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà 
còn là sự đảm bảo cho mục tiêu ổn định chính trị và phát triển xã hội. Vì vậy, Nhà 
nƣớc phải quản lý chặt chẽ để tạo nên môi trƣờng pháp lý đảm bảo việc điều tiết 
quan hệ thị trƣờng lành mạnh trong việc sử dụng đất. 
 Luật Đất đai năm 2013 đã quy định 15 nội dung quản lý nhà nƣớc về đất đai, 
trong đó có đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu 
nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Đây thực chất là thủ tục hành chính nhằm 
thiết lập một hệ thống hồ sơ địa chính đầy đủ, chặt chẽ giữa Nhà nƣớc và đối tƣợng 
sử dụng đất, là cơ sở để Nhà nƣớc quản lý, nắm chặt toàn bộ diện tích đất đai và 
ngƣời sử dụng, quản lý đất theo pháp luật. Thông qua việc đăng ký, cấp giấy chứng 
nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữa nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, bảo vệ 
quyền và lợi ích hợp pháp của ngƣời sử dụng đất cũng là cơ sở đảm bảo chế độ 
quản lý nhà nƣớc về đất đai, đảm bảo sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả và 
khoa học. 
 Tại Điều 4 Luật Đất đai năm 2013 quy định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân 
do Nhà nƣớc đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nƣớc trao quyền sử 
dụng đất cho ngƣời sử dụng đất theo quy định của Luật này". Một trong những điều 
kiện để ngƣời sử dụng đất đƣợc thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhƣợng, 
cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất 
khi có GCN trừ trƣờng hợp nhận thừa kế theo quy định tại Khoản 1 Điều 168, 
trƣờng hợp quy định tại Khoản 3 Điều 186 Luật Đất đai năm 2013.