Luận văn Cải tiến công tác quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu tại Chi cục Hải quan Nam Định

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ----------------------------------- 
 LƯU THỊ THU HƯƠNG 
 CẢI TIẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỀ THỦ TỤC HẢI QUAN 
ĐỐI VỚI NGUYÊN LIỆU, VẬT TƯ NHẬP KHẨU ĐỂ SẢN XUẤT 
 HÀNG XUẤT KHẨU TẠI CHI CỤC HẢI QUAN NAM ĐỊNH 
 Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS. Nguyễn Danh Nguyên 
 HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học của bản thân 
được đúc kết từ quá trình nghiên cứu từ việc tập hợp các nguồn tài liệu, các kiến 
thức đã học đến việc tự thu thập các thông tin liên quan và liên hệ thực tế tại đơn vị 
công tác. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được tác giả cảm ơn và 
các thông tin đã được trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. 
 Tác giả 
 Lưu Thị Thu Hương 
 i LỜI CẢM ƠN 
 Luận văn được hoàn thành tại trường Đại học bách khoa Hà Nội, là kết quả 
của khoá cao học 2010B. 
 Đầu tiên cho phép tôi chân thành cám ơn tới Thầy giáo TS.Nguyễn Danh 
Nguyên đã trực tiếp hướng dẫn và sửa chữa trong suốt thời gian nghiên cứu hoàn 
thành luận văn này 
 Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy cô giáo Khoa đào tạo 
sau đại học đã tham gia giảng dạy lớp Cao học quản trị kinh doanh khoá 2010B 
Nam Định. Tôi xin cảm ơn gia đình, các đống nghiệp, các phòng ban chức năng và 
bạn bè đã giúp đỡ động viên tôi trong suốt thời gian học tập và hoàn thiện luận văn. 
 Xin chân thành cảm ơn! 
 Người thực hiện 
 Lưu Thị Thu Hương 
 ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
Chữ viết tắt Diễn giải nội dung 
AFTA Khu vực tự do mậu dịch (ASEAN Free Trade Area) 
 Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Association of 
ASEAN 
 Southeast Asia Nations) 
CBCC CBCC 
CNTT Công nghệ thông tin 
DN Doanh nghiệp 
GDP Tổng sản phẩm quốc nội 
KTSTQ Kiểm tra sau thông quan 
NSNN Ngân sách Nhà nước 
NK Nhập khẩu 
SXXK Sản xuất xuất khẩu 
XK Xuất khẩu 
XNK Xuất nhập khẩu 
WTO Tổ chức thương mại thế giới (World Trade Organization) 
 iii DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ. 
 Trang 
Biểu đồ 2.1. Số liệu tỷ lệ tờ khai - kim ngạch NK từ 2008 đến năm 2012 .............. 40 
Biểu đồ 2.2. Số liệu tỷ lệ về tờ khai và kim ngạch XK từ năm 2008 đến năm 2012 42 
Bảng 2.1. Số thuế nhập khẩu không thu, hoàn thuế từ năm 2008 đến năm 2012 ... 58 
Bảng 2.2: Số liệu xử phạt vi phạm hành chính từ năm 2008 đến năm 2012............ 58 
Bảng 2.3. Số liệu nợ thuế hàng SXXK từ năm 2008 đến năm 2012 ...................... 61 
Bảng 2.4. Bảng tổng hợp tồn tại và nguyên nhân ................................................... 66 
Bảng 2.5: Tỷ lệ tờ khai XK, NK được phân luồng từ năm 2008 đến năm 2012 ...... 70 
 iv DANH MỤC HÌNH VẼ 
 Trang 
Hình 1.1. Quy trình nhập khẩu hàng hoá.................................................................. 6 
Hình 1.2. Quy trình xuất khẩu hàng hoá .................................................................. 7 
Hình 1.3. Thủ tục nhập khẩu nguyên liệu, vật tư .................................................... 17 
Hình 1.4. Thủ tục đăng ký định mức nguyên liệu, vật tư và danh mục sản phẩm 
xuất khẩu ............................................................................................................... 19 
Hình 1.5. Thủ tục xuất khẩu sản phẩm ................................................................... 21 
Hình 1.6. Thủ tục thanh khoản, hoàn thuế nguyên liệu, vật tư NK ......................... 23 
Hình 1.7: Mô hình hệ thống về quản lý thanh khoản .............................................. 27 
Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức Chi cục Hải quan Nam Định ............................... 37 
Hình 2.2: Thủ tục nhập khẩu nguyên liệu vật tư thực tế ......................................... 45 
tại Chi cục Hải quan Nam Định ............................................................................. 45 
Hình 2.3: Thủ tục quản lý định mức ...................................................................... 50 
Hình 2.4: Thủ tục hải quan để xuất khẩu sản phẩm ................................................ 53 
Hình 3.1. Sơ đồ sắp xếp tổ chức lại cơ cấu bộ máy hoạt động Chi cục Hải quan Nam 
Định ...................................................................................................................... 88 
 v MỤC LỤC 
 Trang 
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i 
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ii 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .....................................................................iii 
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ. ................................................................... iv 
DANH MỤC HÌNH VẼ .......................................................................................... v 
MỤC LỤC ............................................................................................................. vi 
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT NHẬP KHẨU HÀNG HÓA VÀ THỦ 
TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI NGUYÊN LIỆU, VẬT TƯ NHẬP KHẨU .................. 5 
ĐỂ SẢN XUẤT HÀNG XUẤT KHẨU .................................................................. 5 
 1.1. Xuất nhập khẩu hàng hoá và hoạt động nhập khẩu nguyên liệu vật tư để sản 
 xuất hàng xuất khẩu .............................................................................................. 5 
 1.1.1. Xuất nhập khẩu hàng hoá ....................................................................... 5 
 1.1.2. Hoạt động nhập khẩu nguyên liệu vật tư để sản xuất hàng xuất khẩu ..... 8 
 1.1.2.1. Khái niệm ......................................................................................... 8 
 1.1.2.2. Đặc điểm .......................................................................................... 9 
 1.1.2.3. Vai trò của hoạt động nhập khẩu nguyên liệu vật tư để sản xuất hàng 
 xuất khẩu .....................................................................................................10 
 1.2. Quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên liệu vật tư nhập khẩu để sản xuất 
 hàng xuất khẩu .................................................................................................... 11 
 1.2.1. Quản lý về thủ tục hải quan ...................................................................11 
 1.2.1.1. Khái niệm quản lý thủ tục hải quan .................................................11 
 1.2.1.2. Vai trò của quản lý thủ tục hải quan ................................................12 
 1.2.1.3. Sự cần thiết phải cải tiến công tác quản lý về thủ tục hải quan đối 
 với nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu .....................12 
 vi 1.2.2. Nội dung quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên liệu, vật tư nhập 
 khẩu để sản xuất hàng xuất .............................................................................17 
 1.2.2.1. Thủ tục hải quan nhập khẩu nguyên liệu, vật tư ..............................17 
 1.2.2.2. Thủ tục đăng ký, điều chỉnh định mức nguyên liệu, vật tư và danh 
 mục sản phẩm xuất khẩu ..............................................................................19 
 1.2.2.3. Thủ tục hải quan xuất khẩu sản phẩm .............................................21 
 1.2.2.4. Quản lý nợ thuế và thanh khoản, hoàn thuế nguyên liệu, vật tư nhập 
 khẩu .............................................................................................................23 
 1.2.3. Công cụ quản lý của cơ quan Hải quan đối với nguyên liệu vật tư NK để 
 sản xuất hàng XK ............................................................................................26 
 1.2.3.1. Hệ thống các văn bản pháp luật, quy trình nghiệp vụ ......................26 
 1.2.3.2. Hệ thống công nghệ thông tin ..........................................................27 
 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên liệu 
 vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu....................................................... 28 
 1.3.1. Các nhân tố thuộc cơ quan Hải quan .....................................................28 
 1.3.1.1. Đội ngũ công chức Hải quan ...........................................................28 
 1.3.1.2. Cơ cấu bộ máy, trình độ tổ chức......................................................29 
 1.3.1.3. Cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ thông tin ...................................29 
 1.3.2. Các nhân tố khác ...................................................................................30 
 1.3.2.1. Xu thế hội nhập quốc tế ...................................................................30 
 1.3.2.2. Các chính sách pháp luật của Nhà nước có liên quan .....................31 
 1.3.2.3. Ý thức chấp hành pháp luật của các DN ..........................................31 
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ........................................................................................ 33 
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỀ THỦ TỤC HẢI QUAN 
ĐỐI VỚI NGUYÊN LIỆU VẬT TƯ NK ĐỂ SẢN XUẤT HÀNG XUẤT KHẨU 34 
TẠI CHI CỤC HẢI QUAN NAM ĐỊNH .............................................................. 34 
 2.1. Khái quát chung về Chi cục Hải quan Nam Định và kết quả hoạt động nhập 
 khẩu nguyên liệu vật tư để sản xuất hàng xuẩt khẩu ............................................ 34 
 2.1.1. Điều kiện kinh tế, xã hội tỉnh Nam Định ................................................34 
 vii 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy và hoạt động của Chi cục Hải quan Nam Định .35 
 2.1.3. Kết quả hoạt động nhập khẩu nguyên liệu, vật tư để sản xuất hàng xuất 
 khẩu ................................................................................................................39 
 2.2. Thực trạng công tác quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên liệu vật tư 
 nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu tại Chi cục Hải quan Nam Định .............. 44 
 2.2.1. Quản lý nhập khẩu nguyên liệu vật tư ....................................................44 
 2.2.2. Quản lý định mức ..................................................................................49 
 2.2.3. Quản lý xuất khẩu sản phẩm ..................................................................53 
 2.2.4. Quản lý nợ thuế và thanh khoản ............................................................57 
 2.3. Đánh giá chung công tác quản lý về thủ tục hải quan quan đối với nguyên 
 liệu nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu tại Chi cục Hải quan Nam Định ........ 66 
 2.3.1. Điểm mạnh ............................................................................................70 
 2.3.2. Điểm yếu ...............................................................................................73 
 2.3.3. Cơ hội ....................................................................................................73 
 2.3.4. Thách thức .............................................................................................73 
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 74 
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM CẢI TIẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ 75 
VỀ THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI NGUYÊN LIỆU VẬT TƯ NHẬP KHẨU ĐỂ 
SẢN XUẤT HÀNG XUẤT KHẨU TẠI CHI CỤC HẢI QUAN NAM ĐỊNH ...... 75 
 3.1. Dự báo về hoạt động NK nguyên vật liệu để sản xuất hàng xuất khẩu trên địa 
 bàn quản lý của Chi cục Hải quan Nam Định ...................................................... 75 
 3.2. Định hướng phát triển ngành Hải quan đến năm 2020 .................................. 76 
 3.2.1. Quan điểm phát triển .............................................................................77 
 3.2.2. Định hướng phát triển chung .................................................................77 
 3.3. Định hướng công tác quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên liệu, vật tư 
 nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu tại Chi cục Hải quan Nam Định .............. 79 
 3.4. Một số biện pháp cải tiến công tác quản lý về thủ tục hải quan đối với nguyên 
 liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu ............................................... 80 
 viii 3.4.1. Nhóm biện pháp chung để cải tiến công tác quản lý về thủ tục hải quan 
 đối với nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu ...................80 
 3.4.1.1. Đơn giản hoá thủ tục hải quan ........................................................80 
 3.4.1.2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về thủ tục hải quan ..........................80 
 3.4.1.3. Minh bạch hoá chính sách và các quy định của Hải quan ...............81 
 3.4.1.4. Tăng cường hợp tác hải quan ..........................................................81 
 3.4.2. Biện pháp cụ thể để cải tiến công tác quản lý về thủ tục hải quan đối với 
 nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu ..............................82 
 3.4.2.1. Chính sách pháp luật liên quan .......................................................82 
 3.4.2.2. Đội ngũ công chức và trình độ tổ chức ............................................86 
 3.4.2.3. Về công nghệ thông tin ....................................................................91 
 3.4.2.4. Ý thức chấp hành của DN ................................................................92 
 3.4.2.5. Một số biện pháp khác ....................................................................94 
 3.5. Kiến nghị ..................................................................................................... 96 
 3.5.1. Đối với Nhà nước ..................................................................................96 
 3.5.2. Đối với Tổng cục Hải quan ....................................................................97 
 3.5.3. Đối với Cục Hải quan tỉnh Thanh Hoá ..................................................98 
 3.5.4. Đối với Chi cục Hải quan Nam Định .....................................................99 
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 101 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 103 
PHỤ LỤC............................................................................................................ 105 
 ix