Luận văn Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Tiên Phong

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ------------------------------------- 
 NGUYỄN VĂN ĐĂNG 
 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ 
RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 
 CỔ PHẦN TIÊN PHONG 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS. TRẦN VIỆT HÀ 
 HÀ NỘI - 2012 
 LỜI CẢM ƠN 
 Để hoàn thành Luận văn tốt nghiệp, ngoài sự nổ lực của bản thân còn có sự giúp đỡ 
tận tình của các Thầy Cô giáo, các đồng nghiệp và các cơ quan hữu quan. 
 Với tình cảm chân thành nhất, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: Viện Đào tạo 
sau Đại học, các Thầy, Cô giáo Viện kinh tế và Quản lý trường Đại học Bách Khoa Hà Nội 
đã giúp đỡ trong thời gian tôi học tập và nghiên cứu tại trường.Lãnh đạo VPUBNDTP Hà 
Nội, Lãnh đạo Ngân hàng TMCP Tiên Phong đã tạo điều kiện và cung cấp số liệu phục vụ 
cho quá trình nghiên cứu và viết Luận văn. 
 Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Tiến sĩ Trần Việt Hà người đã trực tiếp 
hướng dẫn và dành nhiều thời gian, công sức giúp tôi hoàn thành Luận văn này. 
 Mặc dù, tôi đã cố gắng và cẩn thận trong việc lựa chọn nội dung cũng 
như trình bày Luận văn. Tuy nhiên Luận văn không thể tránh khỏi những thiếu 
sót. Tôi mong muốn tiếp tục nhận được góp ý quý báu để Luận văn được hoàn 
thiện hơn, nhằm nâng cao được hiệu quả quản lý trong lĩnh vực Quản lý rủi ro 
tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong. 
 Xin trân trọng cảm ơn! 
 LỜI CAM ĐOAN 
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, 
kết quả trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. 
 Hà Nội, ngày 25 tháng 9 năm 2012 
 Tác giả luận văn 
 Nguyễn văn Đăng 
 DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT 
NHTM : Ngân hàng thương mại. 
NGÂN HÀNG TIÊN PHONG: Ngân hàng TMCP Tiên Phong. 
NHNN : Ngân hàng nhà nước. 
TCTD : Tổ chức tín dụng. 
QĐ : Quy định. 
TGTCKT – XH :Tiền gửi tổ chức kinh tế xã hội. 
TGDC : Tiền gửi dân cư. 
TSC : Trụ sở chính. 
DNNN : Doanh nghiệp nhà nước. 
DNNQD : Doanh nghiệp ngoài quốc doanh. 
HTX : Hợp tác xã. 
HĐQT : Hội đồng quản trị. 
TGĐ : Tổng giám đốc. 
SXKD : Sản xuất kinh doanh. 
TSLĐ : Tài sản lưu động. 
CNH – HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá. 
 DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ 
Bảng 1: Mô hình xếp hạng của MOODY’S và STANDARD & POOR’S 
Sơ đồ 1: Sơ đồ bộ máy quản lý của Ngân hàng TMCP Tiên Phong 
Bảng 2.1: Phân tích nguồn vốn Ngân hàng TMCP Tiên Phong theo tính chất huy 
động 
Bảng 2.2: Phân tích dư nợ của Ngân hàng TMCP Tiên Phong theo loại tiền 
Bảng 2.3: Phân tích dư nợ của Ngân hàng TMCP Tiên Phong theo thành phần kinh 
tế 
Bảng 2.4: Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Tiên Phong 
Bảng 2.5: Tình hình dư nợ quá hạn tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong MỤC LỤC 
TRANG PHỤ BÌA Trang 
LỜI CAM ĐOAN 
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 
LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................................1 
CHƯƠNG I:NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG 
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.......................... 3 
 1.1 TÍN DỤNG NGÂN HÀNG – CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN.....................................................3 
 1.1.1 Các nghiệp vụ cơ bản của Ngân hàng thương mại.......................................................3 
 1.1.1.1 Nghiệp vụ huy động vốn..........................................................................................3 
 1.1.1.2 Nghiệp vụ tín dụng ..................................................................................................4 
 1.1.1.3 Nghiệp vụ thanh toán...............................................................................................4 
 1.1.1.4 Nghiệp vụ khác........................................................................................................4 
 1.1.2 Khái niệm và phân loại tín dụng ngân hàng.................................................................4 
 1.1.2.1 Khái niệm tín dụng ngân hàng..................................................................................4 
 1.1.2.2 Phân loại tín dụng ngân hàng ...................................................................................5 
 1.1.3 Quy trình tín dụng ngân hàng......................................................................................7 
 1.1.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế .......................................................8 
 1.2 RỦI RO TÍN DỤNG VÀ CÁC NHÂN TỐ DẪN TỚI RỦI RO TÍN DỤNG TRONG 
 HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ..................................11 
 1.2.1 Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM............................................11 
 1.2.1.1 Khái niệm và phân loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh của NHTM...................11 
 1.2.1.2 Khái niệm và biểu hiện của rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của 
 NHTM ..............................................................................................................................13 
 1.2.2 Các nhân tố dẫn đến rủi ro tín dụng...........................................................................16 
 1.2.2.1 Các nhân tố khách quan .........................................................................................16 
 1.2.2.2 Các nhân tố chủ quan.............................................................................................17 
 1.3 QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG 
 THƯƠNG MẠI.....................................................................................................................20 
 1.3.1 Khái niệm về quản trị rủi ro tín dụng.........................................................................20 
 1.3.2 Sự cần thiết của quản trị rủi ro tín dụng.....................................................................21 1.3.3 Các nguyên tắc chung của uỷ ban Giám sát ngân hàng Basel về quản trị rủi ro tín 
 dụng ..................................................................................................................................25 
 1.3.4 Công cụ quản trị rủi ro tín dụng của NHTM..............................................................26 
 1.3.5 Nội dung của quản trị rủi ro tín dụng của NHTM......................................................32 
 1.3.5.1 Giám sát rủi ro tín dụng .........................................................................................32 
 1.3.5.2 Đo lường rủi ro tín dụng ........................................................................................33 
 1.3.5.3 Ngăn ngừa rủi ro tín dụng ......................................................................................36 
 1.3.5.4 Thực hiện các biện pháp hạn chế tổn thất nếu rủi ro tín dụng xảy ra .......................38 
 1.4 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 
 TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ....................39 
 1.4.1 Các yếu tố chủ quan..................................................................................................39 
 1.4.2 Các yếu tố khách quan ..............................................................................................39 
CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN 
HÀNG THUƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG ..........................................41 
 2.1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGÂN HÀNG THUƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG.......41 
 2.1.1 Quá trình hình thành, phát triển Ngân hàng Thương mại cổ phần Tiên Phong .........41 
 2.1.2 Mô hình tổ chức bộ máy quản lý kinh doanh của Ngân hàng Thương mại cổ 
 phần Tiên Phong ...............................................................................................................44 
 2.1.3 Các kết quả hoạt động chính của NHTMCP Tiên Phong ........................................49 
 2.2.1 Hoạt động huy động vốn...........................................................................................53 
 2.1.2.2 Hoạt động tín dụng.............................................................................................53 
 2.1.2.3 Cung cấp các dịch vụ khác .................................................................................55 
 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG 
 TMCP TIÊN PHONG ...........................................................................................................56 
 2.2.1 Thực trạng rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Tiên 
 Phong................................................................................................................................56 
 2.2.2 Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Ngân hàng TMCP Tiên Phong........................57 
 2.2.2.1 Nhận biết rủi ro tín dụng ........................................................................................57 
 2.2.2.2 Đo lường rủi ro tín dụng ........................................................................................60 
 2.2.2.3 Ngăn ngừa rủi ro tín dụng ......................................................................................62 
 2.2.2.4 Thực hiện các biện pháp hạn chế tổn thất nếu rủi ro tín dụng xảy ra .......................63 
 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI 
 NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG...................................................64 2.3.1 Những kết quả đạt được............................................................................................64 
 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân ...........................................................................................65 
 2.3.2.1 Hạn chế..................................................................................................................65 
 2.3.2.2 Nguyên nhân hạn chế.............................................................................................66 
 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO CÔNG TÁC 
 QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ 
PHẦN TIÊN PHONG.........................................................................................68 
 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG TIÊN 
 PHONG ................................................................................................................................68 
 3.2 GIẢI PHÁP XÂY DỰNG VÀ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN 
 DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ...................................................................................................70 
 3.2.1 Giải pháp xử lý nợ tồn đọng, nợ khó đòi và nợ quá hạn.............................................70 
 3.2.2 Hoàn thiện và nâng cấp hệ thống thông tin đánh giá khách hàng ...............................72 
 3.2.3 Đẩy mạnh hoạt động Marketing ngân hàng ...............................................................73 
 3.2.4 Đa dạng hoá danh mục đầu tư - Hoàn thiện quy trình tín dụng ................................75 
 3.2.4.1 Đa dạng hoá danh mục đầu tư ................................................................................75 
 3.2.4.2 Hoàn thiện quy trình tín dụng.................................................................................76 
 3.2.5 Phát triển hệ thống công nghệ thông tin ....................................................................77 
 3.2.6 Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khách hàng ................................................78 
 3.2.7 Hoàn thiện hệ thống chấm điểm tín dụng ..................................................................80 
 3.2.8 Sử dụng các công cụ tín dụng phái sinh.....................................................................81 
 3.2.8.1 Chứng khoán hoá các khoản cho vay .....................................................................81 
 3.2.8.2 Bán các khoản cho vay...........................................................................................82 
 3.2.8.3 Các công cụ tín dụng phái sinh khác ......................................................................82 
 3.2.9 Công tác đào tạo cán bộ ............................................................................................83 
 3.2.10 Hạn chế tổn thất khi rủi ro tín dụng xảy ra ..............................................................84 
 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ.....................................................................................................85 
 3.3.1 Kiến nghị đối với Chính phủ.....................................................................................85 
 3.3.2 Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà Nước ...................................................................87 
 3.3.3 Kiến nghị với Ban Điều hành....................................................................................88 LỜI MỞ ĐẦU 
 Trong những năm qua, cùng với những thành tựu đổi mới của đất 
nước, hệ thống ngân hàng của nước ta nói chung đã có những đổi mới sâu sắc 
đóng góp vào việc thúc đẩy kinh tế theo hướng CNH – HĐH, phục vụ nền kinh 
tế nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà 
nước theo định hướng XHCN. NHTM thường chiếm tỷ trọng lớn nhất về quy 
mô tài sản, thị phần và số lượng. Hoạt động của NHTM rất đa dạng, rộng khắp 
và liên quan tới nhiều ngành, nhiều lĩnh vực của nền kinh tế. Do phạm vi hoạt 
động ảnh hưởng rộng khắp như vậy nên NH phải gánh chịu nhiều rủi ro khác 
nhau, bao gồm các loại rủi ro như: rủi ro hoạt động, rủi ro tín dụng, rủi ro lãi 
suất 
 Đối với hoạt động của ngân hàng, thu nhập từ hoạt động tín dụng chiếm 
tỷ trọng chủ yếu. Nhờ hoạt động này mà NH được coi là kênh dẫn vốn huy động 
quan trọng nhất trong hệ thống tài chính nước ta. Tuy vậy, hoạt động tín dụng 
luôn luôn chứa đựng nhiều rủi ro. Rủi ro tín dụng là vấn đề quan tâm của 
NHTM. Nó không những làm tổn hại đến tài sản, uy tín của một NH mà còn có 
thể gây phá sản và tác động tiêu cực phản ứng dây chuyền đối với các NH và 
các đơn vị khác, ảnh hưởng toàn bộ tới nền kinh tế. Chính vì vậy, quản trị rủi ro 
tín dụng là một công việc không thể thiếu đối với bất kì một NHTM nào. 
 Hoạt động kinh doanh trong nền kinh tế thị trường với thực trạng nhiều 
doanh nghiệp nhà nước chưa đứng vững trong cạnh tranh, tốc độ cổ phần hoá 
chậm, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh gặp rất nhiều khó khăn về vốn tự có 
và đảm bảo tiền vay đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của ngân hàng. Nhận 
thức được tầm quan trọng của vấn đề này, em đã quyết định chọn đề tài ’’ Giải 
pháp hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại 
cổ phần Tiên Phong. ’’ làm chuyên đề tốt nghiệp của mình. Chuyên đề bao 
gồm những nội dung chính như sau: 
Nguyễn Văn Đăng QTKD 1 
 Chương 1: Những vấn đề cơ bản về rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh 
doanh của NHTM. 
Chương 2: Thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng 
TMCP Tiên Phong. 
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân 
hàng thương mại Cổ phần Tiên Phong 
Nguyễn Văn Đăng QTKD 2