Luận văn Giải pháp quản lý nhà nước về phát triển nông thôn ở tỉnh Xiêng Khoảng, Nước cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 KHAMLA KEODAVANH 
 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÁT TRIỂN 
 NÔNG THÔN Ở TỈNH XIÊNG KHOẢNG, 
 NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 HÀ NỘI, NĂM 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 KHAMLA KEODAVANH 
 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÁT TRIỂN 
 NÔNG THÔN Ở TỈNH XIÊNG KHOẢNG, 
 NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG 
 MÃ SỐ: 60 34 04 03 
 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN THỊ PHƯỢNG 
 HÀ NỘI, NĂM 2016 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Luận văn không 
sao chép từ các công trình nghiên cứu khác. Các số liệu, kết quả nghiên cứu 
trong Luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một 
công trình nào khác. 
 Tôi xin cam đoan! 
 Ngƣời viết luận văn 
 KHAMLA KEODAVANH 
 LỜI CẢM ƠN 
 Với tình cảm chân thành, tác giả luận văn xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn 
sâu sắc nhất đến PGS.TS. Nguyễn Thị Phƣợng, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn 
và giúp đỡ tác giả trong quá trình hoàn thành Luận văn này. 
 Tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo, các cán bộ 
Học viện Hành chính quốc gia, nơi tác giả theo học, đã rất nhiệt tình giảng 
dạy truyền thụ những kiến thức cơ bản và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất 
trong quá trình học tập và nghiên cứu của tác giả tại Việt Nam. Cảm ơn thày 
cô giáo Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính quốc gia. 
 Ngoài ra, tác giả cũng chân thành cảm ơn đồng nghiệp đã giúp đỡ, ủng 
hộ tác giả trong quá trình học tập và viết luận văn. 
 Một lần nữa, tác giả xin cảm ơn! 
 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 
1. CHDCND: Cộng hòa dân chủ nhân dân 
2. CNH - HĐH: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
3. QLNN: Quản lý nhà nƣớc 
4. UBND: Ủy ban nhân dân 
5. XĐGN: Xóa đói giảm nghèo 
6. XHCN: Xã hội chủ nghĩa 
 MỤC LỤC 
1. Lý do chọn đề tài luận văn ...................................................................................... 1 
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ............................................... 3 
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ....................................................................... 4 
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ..................................................... 4 
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn ........................................ 5 
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ............................................................... 5 
7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 5 
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN 
NÔNG THÔN ............................................................................................................. 6 
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ........................ 6 
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nông thôn.................................................. 6 
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của phát triển nông thôn ................................... 11 
1.1.3. Các tiêu chí đánh giá phát triển nông thôn ...................................................... 16 
1.2. QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ............................ 18 
1.2.1. Khái niệm và đặc điểm quản lý nhà nƣớc về phát triển nông thôn ................. 18 
1.2.2. Nội dung quản lý nhà nƣớc về phát triển nông thôn ....................................... 20 
1.2.3. Vai trò của quản lý nhà nƣớc về phát triển nông thôn .................................... 28 
1.3. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT 
TRIỂN NÔNG THÔN .............................................................................................. 31 
1.3.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................... 31 
1.3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................................ 31 
1.3.3. Điều kiện về nguồn nhân lực .......................................................................... 32 
1.3.4. Điều kiện về xu thế hội nhập........................................................................... 33 
Tiểu kết chƣơng 1...................................................................................................... 34 
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG 
THÔN Ở TỈNH XIÊNG KHOẢNG, CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 35 
2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ TỈNH XIÊNG KHOẢNG ...................................... 35 
2.2. THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Ở 
TỈNH XIÊNG KHOẢNG ......................................................................................... 36 
 2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nƣớc về phát triển nông thôn ở tỉnh Xiêng 
Khoảng ...................................................................................................................... 36 
2.2.2. Hoạt động quản lý nhà nƣớc về phát triển nông thôn ở tỉnh Xiêng Khoảng .. 38 
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT 
TRIỂN NÔNG THÔN Ở TỈNH XIÊNG KHOẢNG ................................................ 46 
2.3.1. Kết quả đạt đƣợc ............................................................................................. 46 
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân .......................................................... 51 
Tiểu kết chƣơng 2...................................................................................................... 54 
Chƣơng 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ 
NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Ở TỈNH XIÊNG KHOẢNG, NƢỚC 
CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ........................................................... 56 
3.1. QUAN ĐIỂM QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Ở 
TỈNH XIÊNG KHOẢNG ......................................................................................... 56 
3.1.1. Quan điểm phát triển nông thôn ...................................................................... 56 
3.1.2. Mục tiêu phát triển nông thôn ......................................................................... 58 
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT 
TRIỂN NÔNG THÔN Ở TỈNH XIÊNG KHOẢNG ................................................ 62 
3.2.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phát triển nông thôn .... 62 
3.2.2. Hoạch định chiến lƣợc phát triển nông thôn ................................................... 68 
3.2.3. Gắn việc phát triển nông thôn với các chƣơng trình, dự án phát triển kinh tế - 
xã hội ......................................................................................................................... 74 
3.2.4. Phân cấp quản lý nhà nƣớc về phát triển nông thôn ....................................... 76 
Tiểu kết chƣơng 3...................................................................................................... 80 
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 82 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 85 
 MỞ ĐẦU 
 1. Lý do chọn đề tài luận văn 
 Nông thôn là vấn đề quan trọng, không chỉ liên quan đến an ninh lƣơng 
thực, mà còn liên quan đến nền tảng xã hội, truyền thống của đất nƣớc. Trong 
một xã hội mà dân cƣ nông thôn và lao động nông nghiệp chiếm đại bộ phận 
thì việc tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa phải diễn ra có những đặc 
điểm đặc thù. Với các chính sách mới trong nông nghiệp, xây dựng nông thôn 
mới, thi hành Luật Đất đai, phát triển kinh tế trang trại, tạo ra nền tảng cho 
kinh tế nông nghiệp và nông thôn có nhiều chuyển biến lớn, góp phần làm 
cho kinh tế đất nƣớc dần đi vào ổn định. Trên thực thế, phát triển nông nghiệp 
có liên quan mật thiết đến tính bền vững của sự phát triển. Nếu khoảng cách 
giữa thành thị và nông thôn ngày càng gia tăng, phân hóa xã hội quá mức thì 
dù có đạt đƣợc sự tăng trƣởng cao cũng chƣa thể coi là đã có phát triển. Hơn 
thế nữa, nông nghiệp, nông dân và nông thôn là ba vấn đề tuy khác nhau, 
nhƣng nếu không cùng đƣợc giải quyết một cách đồng bộ thì không thể tiến 
hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc thành công đƣợc. 
 Nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào là quốc gia với sản xuất nông 
nghiệp chủ yếu, diện tích Lào khoảng 26 nghìn km2, trong đó nông thôn 
chiếm phần lớn. Do đó, Đảng nhân dân cách mạng Lào đã đặt vấn đề về công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn là một nhiệm vụ rất quan 
trọng, có ý nghĩa quyết định quá trình phát triển. Một khi chƣa tạo ra đƣợc 
chuyển biến của khu vực kinh tế này thì không thể có đƣợc sự phát triển bền 
vững. Chính vì vậy mà Đảng và Nhà nƣớc đã chủ trƣơng phát triển toàn diện 
nông, lâm, ngƣ nghiệp, hình thành các vùng chuyên canh, cơ cấu cây trồng 
hợp lý, đa dạng hóa các sản phẩm hàng hóa về số lƣợng và tốt về chất lƣợng. 
Hiện nay, nông thôn Lào có nhiều thay đổi, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đời 
sống của nhân dân ở nông thôn đƣợc nâng cao... Tuy nhiên, nông thôn Lào 
 1 vẫn trong tình trạng tự cung, tự cấp, sản xuất nhỏ lẻ, cuộc sống còn lạc hậu, 
khoảng cách giữa thành thị và nông thôn ngày càng gia tăng, tình trạng phát 
triển nông thôn thiếu quy hoạch, môi trƣờng ô nhiễm, hệ thống cơ sở hạ tầng 
lạc hâu, yếu kém,... đang là những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của khu 
vực nông thôn ở Lào giai đoạn hiện nay. 
 Tỉnh Xiêng Khoảng là vùng nông thôn có vị trí quan trọng, có tiềm lực 
phát triển về kinh tế, du lịch, dịch vụ là rất lớn. Nơi đây có các địa danh nổi 
tiếng có tiềm năng về du lịch nhƣ cánh đồng Chum Xiêng Khoảng, các căn cứ 
địa cách mạng thời kháng chiến,... Bên cạnh đó có hệ thống đƣờng quốc lộ 
phát triển, dọc theo đƣờng 13 nối liền với các tỉnh lân cận, rất thuận lợi cho 
phát triển, giao thƣơng với các vùng trong cả nƣớc. Tuy nhiên, trong bối cảnh 
hiện nay tỉnh cũng gặp rất nhiều khó khăn trong việc huy động và tổ chức 
nguồn lực trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng. Ở Xiêng Khoảng 
do xuất phát điểm là tỉnh có đa phần ngƣời dân tham gia vào sản xuất nông 
nghiệp, đời sống còn nghèo, tập trung phần lớn ở khu vực nông thôn. Không 
những vậy, trong thời gian qua khoảng cách giàu nghèo, sự phát triển không 
đồng đều giữa khu vực thành thị và nông thôn trong tỉnh ngày càng sâu sắc. 
Vì vậy đã đặt ra nhu cầu phải có biện pháp, chính sách thúc đẩy phát triển 
nông thôn, đảm bảo cho các vùng nông thôn trong tỉnh có bƣớc phát triển 
mới, đáp ứng yêu cầu của đổi mới, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng trong 
tỉnh, đặc biệt là giữa thành thị và nông thôn. Do đó việc quản lý nhà nƣớc để 
thúc đẩy phát triển nông thôn ở tỉnh Xiêng Khoảng càng đặt ra bức thiết. 
Trƣớc thực trạng nhƣ vậy, để quản lý vấn đề phát triển nông thôn ở tỉnh 
Xiêng Khoảng tốt hơn, tác giả chọn đề tài “Giải pháp quản lý nhà nước về 
phát triển nông thôn ở tỉnh Xiêng Khoảng, nước Cộng hòa dân chủ nhân 
dân Lào”, để làm đề tài luận văn của mình. 
 2 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 
 Vấn đề nông thôn và quản lý nông thôn đã có nhiều công trình nghiên 
cứu, trong đó có nhiều công trình ở Lào và Việt Nam đã đƣợc công bố nhƣ: 
 - Phan Đại Đoàn: “Quản lý xã hội nông thôn nƣớc ta hiện nay - một số 
vấn đề và giải pháp”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, xuất bản 1996. Đề cập 
vấn đề nông thôn nhƣng tác giả tiếp cận theo góc độ quản lý xã hội ở nông 
thôn, trên cơ sở các vấn đề về xã hội ở nông thôn, tác giả luận văn cũng đã đề 
xuất một số giải pháp để quản lý. 
 - Phạm Kim Giao:“Quản lý nhà nƣớc về nông thôn”, Nhà xuất bản 
Chính trị quốc gia, xuất bản năm 2008. Cũng đề cập vấn đề quản lý nông thôn 
nhƣng tác giả đi theo hƣớng quản lý nhà nƣớc. 
 - Nguyễn Văn Thụ: “Biến đổi xã hội nông thôn dƣới tác động đô thị 
hóa và tích tụ ruộng đất”, Nhà xuất bản Đồng Nai, năm 2009. Tác giả đánh 
giá sự tác động của đô thị hóa đối với vấn đề xã hội ở nông thôn. Nhƣ vậy 
cũng đề cập vấn đề nông thôn, tác giả tiếp cận theo hƣớng những thay đổi về 
xã hội ở nông thôn do đô thị hóa. 
 - Đỗ Đức Viên: “Quy hoạch xây dựng và phát triển điểm dân cƣ nông 
thôn”, Nxb Xây dựng, năm 1997. Nhằm xây dựng nông thôn mới, tác giả đề 
cập vấn đề quy hoạch việc xây dựng và phát triển các điểm dân cƣ. 
 - Luận văn của Phôm Ma với đề tài “Nền kinh tế hàng hóa nông nghiệp 
của tỉnh Khăm Muộn trong giai đoạn hiện nay, thực trạng và giải pháp” bảo 
vệ năm 2001 tại Hà Nội. Luận văn tiếp cận theo hƣớng phát triển kinh tế hàng 
hóa nông nghiệp của tỉnh Khăm Muộn. 
 - Luận văn của Xổmchay Phếtxỉnuồn với đề tài “Vai trò của Nhà nƣớc 
trong việc nâng cao mức sống và phát triển nông thôn đồng bằng Xêbăng 
Phay, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” bảo vệ năm 2003 tại Hà Nội. Tác giả 
đề cập việc phát triển nông thôn đồng bằng Xêbăng Phay dƣới tác động của 
 3