Luận văn Một số giải pháp hoàn thiện công tác tín dụng cho vay đối với hộ nghèo tại Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội Thành phố Hà Nội

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ------------------------ 
 ĐẶNG CÔNG SƠN 
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TÍN DỤNG CHO 
VAY ĐỐI VỚI HỘ NGHÈO TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH 
 SÁCH XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI 
 Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHAN DIỆU HƯƠNG 
 HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện 
dưới sự hướng dẫn của TS. Phan Diệu Hương. Mọi tham khảo dùng trong luận 
văn đều được trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Các nội dung nghiên cứu và kết quả 
trong đề tài này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công 
trình nào. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Đặng Công Sơn 
 1
 LỜI CẢM ƠN 
 Luận văn này được hoàn thành với sự hướng dẫn giúp đỡ của Khoa Sau Đại học 
trường Đại học Bách Khoa Hà Nội. Tôi xin cảm ơn nhà trường và Khoa Sau Đại học 
đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm luận văn. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn đến cô giáo TS Phan Diệu Hương người đã trực tiếp 
hướng dẫn và cho tôi những ý kiến quý báu trong quá trình hoàn thành luận văn. 
 Xin chân thành cảm ơn Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố Hà Nội đã tạo 
môi trường làm việc, học tập tích cực để tôi có điều kiện thuận lợi hoàn thành luận 
văn. 
 Tôi xin cảm ơn đến toàn thể người thân trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã 
quan tâm, giúp đỡ, động viên cho tôi hoàn thành luận văn. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Đặng Công Sơn 
 2
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... 1 
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... 2 
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................... 6 
DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... 7 
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ................................................................... 7 
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 8 
 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 8 
 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn ................................................................ 9 
 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 9 
 4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 10 
 5. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 10 
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC TÍN DỤNG CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ 
NGHÈO CỦA CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI .................. 11 
 1.1. Tổng quan về hộ nghèo và sự cần thiết phải giảm nghèo ở Việt Nam....... 11 
1.1.1. Khái niệm về đói- nghèo .............................................................................. 11 
 1.1.2. Những đặc trưng của hộ nghèo ở Việt Nam .......................................... 12 
 1.1.3.1. Nguyên nhân khách quan ................................................................... 13 
 1.1.3.2. Nguyên nhân chủ quan ....................................................................... 14 
 1.2. Vai trò của tín dụng cho vay đối với hộ nghèo ở Việt Nam ...................... 16 
 1.3. Nội dung công tác tín dụng cho vay đối với hộ nghèo tại Ngân hàng Chính 
 sách Xã hội ..................................................................................................... 18 
 1.3.1. Quy trình cho vay: ................................................................................ 18 
 1.4. Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động công tác tín dụng cho vay đối với hộ nghèo 
 của Ngân hàng Chính sách xã hội ................................................................... 19 
 1.4.1. Các chỉ tiêu đánh giá : ........................................................................... 19 
 1.5. Kinh nghiệm cho vay đối với hộ nghèo ở một số nước trên thế giới và bài học 
 kinh nghiệm đối với Việt Nam ........................................................................ 22 
 1.5.1. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới ........................................... 22 
 1.5.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ...................................................... 26 
 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tín dụng đối với hộ nghèo tại Ngân hàng 
 Chính sách xã hội ........................................................................................... 27 
 1.6.1 Chính sách tín dụng đối với hộ nghèo .................................................... 27 
 3
 1.6.2. Hồ sơ vay vốn ....................................................................................... 27 
 1.6.3. Thời gian vay vốn ................................................................................ 28 
 1.6.4. Nhận thức của hộ nghèo ........................................................................ 28 
TÓM TẮT CHƯƠNG 1......................................................................................... 29 
Chương 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TÍN DỤNG CHO VAY ĐỐI 
VỚI HỘ NGHÈO TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ 
NỘI 2009-2012. ..................................................................................................... 30 
 2. 1. Những đặc điểm của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố Hà 
 Nội ................................................................................................................. 30 
 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của chi nhánh Ngân hàng CSXH thành phố 
 Hà Nội ............................................................................................................ 30 
 2.1.2. Chức năng nhiệm vụ của NHCSXH thành phố Hà Nội: ........................ 32 
 2.1.3. Cơ cấu bộ máy quản lý.......................................................................... 36 
 2.1.4. Đặc điểm của Ngân hàng CSXH thành phố Hà Nội .............................. 39 
 2.1.5. Một số kết quả hoạt động chi nhánh Ngân hàng CSXH thành phố Hà Nội 
 (2009-2012) .................................................................................................... 41 
 2.2. Các chủ trương và chính sách về XĐGN ở Việt Nam trong thời gian qua 
 2009-2012 ...................................................................................................... 51 
 2.3. Thực trạng công tác tín dụng cho vay đối với hộ nghèo tại chi nhánh Ngân 
 hàng Chính sách xã hội Thành phố Hà Nội từ năm 2009-2012. ...................... 53 
 2.3.1. Thực trạng triển khai chương trình tín dụng cho vay hộ nghèo tại NHCSXH 
 thành phố Hà Nội ........................................................................................... 53 
 2.3.2. Thực hiện cơ chế cho vay đối với hộ nghèo tại ngân hàng CSXH thành phố 
 Hà Nội ............................................................................................................ 57 
 2.3.3. Đánh giá kết công tác tín dụng cho vay đối với hộ nghèo tại chi nhánh . 60 
 2.4. Tổng hợp các kết quả, tồn tại và nguyên nhân chương trình cho vay đối với 
 hộ nghèo tại chi nhánh .................................................................................... 62 
 2.4.1. Những kết quả đạt được: ....................................................................... 62 
 2.4.2 Những điểm còn tồn tại cần khắc phục ................................................... 66 
 2.4.3. Nguyên nhân ảnh hưởng đến công tác tín dụng cho vay đối với hộ nghèo 
 tại Chi nhánh ngân hàng Chính sách xã hội thành phố Hà Nội. ....................... 67 
TÓM TẮT CHƯƠNG 2......................................................................................... 69 
 4
 Chương 3. GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TÍN DỤNG CHO VAY 
ĐỐI VỚI HỘ NGHÈO TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI 
THÀNH PHỐ HÀ NỘI .......................................................................................... 70 
 3.1. Chiến lược xoá đói giảm nghèo của Hà Nội đến năm 2015 ...................... 70 
 3.2. Định hướng, mục tiêu hoạt động của Chi nhánh NHCSXH Thành phố Hà Nội
 ....................................................................................................................... 71 
 1. Mục tiêu tổng quát: ..................................................................................... 71 
 2. Một số chỉ tiêu cụ thể:................................................................................. 71 
 3.3. Xây dựng các giải pháp hoàn thiện công tác tín dụng cho vay đối với hộ 
 nghèo tại chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố Hà Nội.............. 71 
 3.3.1. Bổ sung đối tượng vay vốn ................................................................... 72 
 3.3.2. Nâng suất đầu tư cho hộ nghèo lên mức tối đa, tập trung cho vay theo dự 
 án. .................................................................................................................. 72 
 3.3.3. Tăng thời gian vay vốn ......................................................................... 72 
 3.3.4. Củng cố tổ tiết kiệm và vay vốn: ........................................................... 72 
 3.3.5. Củng cố mạng lưới tổ chức và nâng cao chất lượng quản lý vốn vay..... 73 
 3.3.6. Tiếp tục đẩy mạnh ủy thác qua các tổ chức chính trị xã hội ................... 73 
 3.3.7. Giải pháp khác: ..................................................................................... 74 
 3.4. Một số đề xuất kiến nghị. ......................................................................... 74 
TÓM TẮT CHƯƠNG 3......................................................................................... 78 
KẾT LUẬN ........................................................................................................... 79 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 81 
 5
 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 
NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội 
NHTM Ngân hàng thương mại 
NHNN Ngân hàng nhà nước 
UBND Ủy ban nhân dân 
HĐQT Hội đồng quản trị 
Tổ TK&VV Tổ tiết kiệm và vay vốn 
NSNN Ngân sách nhà nước 
XĐGN Xóa đói giảm nghèo 
 6
 DANH MỤC CÁC BẢNG 
Bảng 2.1 Một số chỉ tiêu chủ yếu về hoạt động tín dụng của Ngân hàng CSXH thành Trang 43 
 phố Hà Nội giai đoạn 2009-2012. 
Bảng 2.2 Tình hình ủy thác qua các hội đoàn thể tại NHCSXH TP Hà Nội Trang 50 
Bảng 2.3 Chỉ tiêu Cho vay hộ nghèo tại chi nhánh NHCSXH thành phố Hà Nội Trang 54 
Bảng 2.4 Kết quả hoạt động tài chính giai đoạn 2009- 2012 Trang 55 
Biểu 2.5 Tổng hợp dư nợ hộ nghèo các quận huyện đến 31/12/2012 Trang 57 
 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ 
Sơ đồ 1 Quy trình cho vay thông qua tổ tiết kiệm và vay vốn Trang 18 
Sơ đồ 2 Cơ cấu bộ máy quản lý của NHCSXH thành phố Hà Nội Trang 39 
Hình 1 Mô tả tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn TW Trang 52 
Hình 2 Mô tả tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn Hà Nội Trang 53 
 7
 PHẦN MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Sau hơn 20 năm đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng 
tự hào: tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trên 10%- 15%/ năm giai đoạn 2010- 2015. 
GNP bình quân đầu người từ 180 USD năm 1990 lên 1.600 USD năm 2012. Tuy 
nhiên, bên cạnh những thành tựu đó, thì việc phát triển nền kinh tế thị trường và hội 
nhập kinh tế khu vực đã làm nảy sinh nhiều vấn đề búc xúc, trong đó có vấn đề nghèo 
đói, phân hoá giàu nghèo, phân tầng xã hội. Trong các nước đang phát triển nói chung 
và Việt Nam nói riêng hiện nay tình trạng nghèo đói vẫn chiếm tỷ trọng lớn. 
 Chương trình mục tiêu quốc gia về xoá đói giảm nghèo lần đầu tiên được chính 
phủ Việt Nam phê chuẩn năm 1998, và đây cùng là lần đầu tiên các nhiệm vụ xoá đói 
giảm nghèo được đưa vào quá trình lập kế hoạch thường kỳ của Chính phủ. Các mục 
tiêu về xoá đói giảm nghèo được xác định một cách cụ thể với các hoạt động và nguồn 
lực được kế hoạch hoá như một phần của kế hoạch phát triển của chính quyền địa 
phương. 
 Xuất phát từ quan điểm: vấn đề nghèo khó không được giải quyết thì không có 
một mục tiêu nào mà cộng đồng quốc tế, cũng như quốc gia đặt ra như tăng trưởng 
kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân, hoà bình, ổn định bảo đảm các quyền của con 
người được thực hiện. Vì vậy, xoá đói giảm nghèo trở thành một chủ trương lớn, một 
quyết sách lớn của Đảng và Nhà nước ta và cao hơn nữa xoá đói giảm nghèo là một 
nội dung quan trọng của định hướng Xã hội Chủ nghĩa. Do đó, nhiệm vụ xoá đói giảm 
nghèo đã được xác định là nhiệm vụ có tính chất xã hội hoá ở Việt Nam, không phải là 
nhiệm vụ của riêng một ngành nào,cấp nào, mà là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân. 
 Trên giác độ tài chính, người nghèo được tiếp cận vay vốn theo hai phương 
thức tín dụng, đó là: tín dụng nhà nước và tín dụng ngân hàng. Tín dụng nhà nước thực 
hiện theo các chương trình và thường bị hạn chế bởi nguồn vốn, việc dẫn vốn lại được 
thực hiện theo nhiều kênh khác nhau với nhiều phương thức quản lý và lãi suất khác 
nhau, dẫn đến chồng chéo và kém hiệu quả. Còn tín dụng ngân hàng thực hiện theo lãi 
suất thị trường, cho vay vốn theo các điều kiện của tín dụng thương mại, nên các hộ 
nghèo rất khó tiếp cận với các dịch vụ tín dụng ngân hàng. 
 Trong những năm qua, Chính phủ đã chỉ đạo các ban, ngành, các địa phương 
tập trung tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ để thực hiện nhiệm vụ xoá đói giảm 
 8
 nghèo. Tại Hội nghị Trung ương 5 khoá VIII của Đảng đã chủ trương: “ Phải trợ giúp 
người nghèo bằng cách cho vay vốn, hướng dẫn cách làm ăn, hình thành quỹ xoá đói 
giảm nghèo ở từng địa phương trên cơ sở dân giúp dân, nhà nước giúp dân và tranh 
thủ các nguồn vốn quốc tế, phấn đấu tăng hộ giàu và tiến tới xoá đói giảm nghèo” 
 Trên cơ sở đó, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) là tổ chức được Chính 
phủ giao cho thực hiện nhiệm vụ này. Là ngân hàng mới ra đời trên cơ sở tổ chức lại 
của Ngân hàng Phục vụ Người nghèo và tách ra khỏi Ngân hàng Nông nghiệp và Phát 
triển Nông thôn Việt Nam, NHCSXH đang đứng trước nhiều thử thách. Theo chuẩn 
nghèo mới hiện nay của quốc tế, số hộ nghèo của Việt Nam tăng lên, nhưng các hộ 
nghèo cần vốn và được vay vốn ở ngân hàng còn hạn chế, tuy nhiên, bên cạnh đó việc 
sử dụng vốn vay của số hộ nghèo được vay vốn ở NHCSXH lại nảy sinh nhiều điều 
bất cập làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cho vay của ngân hàng. Với mục đích 
nhằm nâng cao chất lượng cho vay giảm nghèo ở NHCSXH Hà Nội, tác giả lựa chọn 
đề tài nghiên cứu: “Một số giải pháp hoàn thiện công tác tín dụng cho vay đối với 
hộ nghèo tại Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố Hà Nội” làm 
luận văn nghiên cứu của mình. 
 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn 
 Luận văn hướng tới xây dựng một tổng luận về những vấn đề cơ bản liên quan 
tới chất lượng tín dụng, trong đó trọng tâm là: 
 - Làm rõ cơ sở khoa học vấn đề chất lượng tín dụng trong hoạt động kinh doanh 
của các NHTM, các lý luận về hộ nghèo, hoạt động cho vay đối với hộ nghèo 
 - Đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của chương trình tín dụng ưu đãi hộ nghèo tại 
Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố Hà Nội. 
 - Phân tích, đánh giá những thực trạng, những kết quả đạt được, những tồn tại và 
hạn chế từ đó tìm ra những nguyên nhân trong công tác cho vay xoá đói giảm nghèo 
tại NHCSXH thành phố Hà Nội. 
 - Đề xuất một số giải pháp và các kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng cho vay đối 
với hộ nghèo tại NHCSXH thành phố Hà Nội. 
 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 - Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng về hoạt động 
cho vay đối với nghèo của NHCSXH thành phố Hà Nội. 
 - Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu công tác tín dụng đối với Hộ nghèo tại chi 
nhánh Hà Nội, giai đoạn 2009-2012. 
 9