Luận văn Nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm phân bón của Công ty cổ phần Supe Phốt Phát và Hóa chất Lâm Thao

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 CAO PHƯƠNG THẢO 
 NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM PHÂN BÓN 
 CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN SUPE PHỐT PHÁT VÀ HÓA CHẤT 
 LÂM THAO 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. NGUYỄN MINH DUỆ 
 HÀ NỘI - NĂM 2012 
Khoa Kinh tế & Quản lý 1 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
 MỤC LỤC 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT -------------------------------------------------------- 6 
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ ---------------------------------------- 7 
LỜI MỞ ĐẦU ------------------------------------------------------------------------------------ 8 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH 
TRANH ------------------------------------------------------------------------------------------- 11 
1.1 Cơ sở lý luận về cạnh tranh -------------------------------------------------------------- 11 
1.1.1 Khái niệm về cạnh tranh ----------------------------------------------------------------- 11 
1.1.2 Vai trò của cạnh tranh -------------------------------------------------------------------- 13 
1.1.3 Các hình thức cạnh tranh----------------------------------------------------------------- 14 
1.2 Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh -------------------------------------------------- 16 
1.2.1 Khái niệm về năng lực cạnh tranh ------------------------------------------------------ 16 
1.2.2 Các cấp độ năng lực cạnh tranh --------------------------------------------------------- 17 
1.2.3 Các phương pháp phân tích năng lực cạnh tranh ------------------------------------- 20 
1.3 Đánh giá năng lực cạnh tranh của sản phẩm ---------------------------------------- 22 
1.3.1 Các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của sản phẩm ---------------------------- 23 
1.3.1.1 Các yếu tố thuộc về sản phẩm -------------------------------------------------------- 23 
Thị phần sản phẩm------------------------------------------------------------------------------- 23 
Chất lượng sản phẩm ---------------------------------------------------------------------------- 24 
Giá bán sản phẩm -------------------------------------------------------------------------------- 25 
Khả năng sinh lợi của sản phẩm --------------------------------------------------------------- 25 
Sự đa dạng hóa sản phẩm ----------------------------------------------------------------------- 26 
1.3.1.2 Các yếu tố nội bộ doanh nghiệp ------------------------------------------------------ 26 
Năng lực tài chính ------------------------------------------------------------------------------- 27 
Năng lực quản lý và điều hành ----------------------------------------------------------------- 28 
Năng lực marketing------------------------------------------------------------------------------ 28 
Năng lực nghiên cứu và phát triển------------------------------------------------------------- 29 
Trình độ thiết bị và công nghệ sản xuất ------------------------------------------------------ 29 
Trình độ lao động -------------------------------------------------------------------------------- 29 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 2 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
Uy tín của doanh nghiệp ------------------------------------------------------------------------ 30 
Năng lực liên kết và hợp tác -------------------------------------------------------------------- 30 
1.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng từ môi trường -------------------------------------------------- 31 
1.3.2.1 Các yếu tố từ môi trường vĩ mô ------------------------------------------------------ 31 
Môi trường kinh tế ------------------------------------------------------------------------------- 31 
Môi trường KHCN ------------------------------------------------------------------------------ 31 
Môi trường văn hóa – xã hội ------------------------------------------------------------------- 32 
Môi trường chính trị – pháp luật --------------------------------------------------------------- 32 
Môi trường tự nhiên ----------------------------------------------------------------------------- 32 
1.3.2.2 Các yếu tố từ môi trường vi mô ------------------------------------------------------ 33 
Đối thủ cạnh tranh trực tiếp -------------------------------------------------------------------- 34 
Áp lực của nhà cung cấp ------------------------------------------------------------------------ 34 
Áp lực của khách hàng -------------------------------------------------------------------------- 34 
Áp lực của đổi thủ cạnh tranh tiềm ẩn -------------------------------------------------------- 35 
Áp lực của sản phẩm thay thế ------------------------------------------------------------------ 35 
1.3.3 Công cụ đánh giá năng lực cạnh tranh ------------------------------------------------- 35 
1.3.3.1 Ma trận SWOT -------------------------------------------------------------------------- 35 
1.3.3.2 Ma trận hình ảnh cạnh tranh ---------------------------------------------------------- 36 
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ----------------------------------------------------------------------- 38 
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANHSẢN 
PHẨM PHÂN BÓN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN SUPE PHỐT PHÁT VÀ HÓA 
CHẤT LÂM THAO (LAFCHEMCO) ----------------------------------------------------- 39 
2.1 Giới thiệu tổng quan về thị trường phân bón Việt Nam và về LAFCHEMCO
------------------------------------------------------------------------------------------------------ 39 
2.1.1 Tổng quan về thị trường phân bón Việt Nam ----------------------------------------- 39 
2.1.2 Giới thiệu tổng quan về LAFCHEMCO ---------------------------------------------- 42 
2.1.2.1 Khái quát về lịch sử hình thành và các giai đoạn phát triển ---------------------- 42 
2.1.2.2 Cơ cấu tổ chức -------------------------------------------------------------------------- 43 
2.1.2.3 Ngành nghề kinh doanh ---------------------------------------------------------------- 45 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 3 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
2.1.2.4 Kết quả sản xuât kinh doanh của LAFCHEMCO ---------------------------------- 47 
2.2 Thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm phân bón của LAFCHEMCO ---- 49 
2.2.1 Phân tích các yếu tố ảnh hưởng từ môi trường --------------------------------------- 49 
2.2.1.1 Các yếu tố từ môi trường vĩ mô ------------------------------------------------------ 49 
Môi trường kinh tế ------------------------------------------------------------------------------- 49 
Môi t rường KHCN ------------------------------------------------------------------------------ 50 
Môi trường văn hóa – xã hội ------------------------------------------------------------------- 51 
Môi trường chính trị – pháp luật --------------------------------------------------------------- 53 
Môi trường tự nhiên ----------------------------------------------------------------------------- 54 
2.2.1.2 Các yếu tố từ môi trường vi mô ------------------------------------------------------ 55 
Đối thủ cạnh tranh trực tiếp -------------------------------------------------------------------- 55 
Áp lực của nhà cung cấp ------------------------------------------------------------------------ 59 
Áp lực của khách hàng -------------------------------------------------------------------------- 60 
Áp lực của đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn -------------------------------------------------------- 61 
Áp lực của sản phẩm thay thế ------------------------------------------------------------------ 62 
2.2.2 Thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm phân bón của LAFCHEMCO --------- 64 
2.2.2.1 Các yếu tố thuộc về sản phẩm -------------------------------------------------------- 64 
Thị phần ------------------------------------------------------------------------------------------- 64 
Chất lượng sản phẩm ---------------------------------------------------------------------------- 66 
Giá bán sản phẩm -------------------------------------------------------------------------------- 67 
Khả năng sinh lợi của sản phẩm --------------------------------------------------------------- 67 
Sự đa dạng hóa sản phẩm ----------------------------------------------------------------------- 68 
2.2.2.1Các yếu tố nội doanh nghiệp ----------------------------------------------------------- 69 
Năng lực tài chính ------------------------------------------------------------------------------- 69 
Năng lực quản lý và điều hành ----------------------------------------------------------------- 71 
Năng lực marketing------------------------------------------------------------------------------ 72 
Năng lực nghiên cứu và phát triển------------------------------------------------------------- 74 
Trình độ thiết bị và công nghệ sản xuất ------------------------------------------------------ 76 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 4 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
Trình độ lao động -------------------------------------------------------------------------------- 77 
Uy tín của doanh nghiệp ------------------------------------------------------------------------ 79 
Năng lực liên kết và hợp tác -------------------------------------------------------------------- 80 
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ----------------------------------------------------------------------- 83 
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC 
CẠNH TRANH CHO SẢN PHẨM PHÂN BÓN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN 
SUPE PHỐT PHÁT VÀ HÓA CHẤT LÂM THAO ------------------------------------ 85 
3.1 Quan điểm và định hướng phát triển đối với ngành phân bón Việt Nam------ 85 
3.2 Định hướng phát triển giai đoạn 2010- 2020 của LAFCHEMCO --------------- 86 
3.3.1 Quan điểm đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm ------------ 86 
3.3.2 Phân tích hình thành giải pháp ---------------------------------------------------------- 87 
3.3.3 Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm phân bón của 
LAFCHEMCO ----------------------------------------------------------------------------------- 91 
3.3.3.1 Giải pháp 1: Tăng cường hiệu quả của hoạt động Marketing -------------------- 91 
3.3.3.2 Giải pháp 2: Tăng cường hoạt động nghiên cứu và phát triển -------------------- 95 
3.3.3.3 Giải pháp 3: Đầu tư phát triển nguồn nhân lực ------------------------------------- 99 
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 --------------------------------------------------------------------- 103 
KẾT LUẬN ------------------------------------------------------------------------------------ 104 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ------------------------------------------------------------------ 106 
PHỤ LỤC -------------------------------------------------------------------------------------- 107 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 5 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
 ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 
 BVTV Bảo vệ thực vật 
 CBCNV Cán bộ công nhân viên 
 DAP Diamino Photphat 
 FAV Hiệp hội phân bón Việt Nam 
 HĐKD Hoạt động kinh doanh 
 KHCN Khoa học công nghệ 
 KHKT Khoa học kỹ thuật 
 LAFCHEMCO Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao 
 LD Liên doanh 
 NN &NT Nông nghiệp và Nông thôn 
 NN &PTNT Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 
 NPK Phân hỗn hợp NPK 
 NSLĐ Năng suất lao động 
 NXB Nhà xuất bản 
 OECD Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế 
 PCCC Phòng cháy chữa cháy 
 R&D Nghiên cứu và phát triển 
 VINACHEM Tổng công ty Hóa Chất Việt Nam 
 ĐVT Đơn vị tính 
 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 
Khoa Kinh tế & Quản lý 6 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
 DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ 
 Số hiệu Tên bảng, hình vẽ, biểu đồ Trang 
 Bảng 1.1 Ma trận SWOT 35 
 Bảng 1.2 Ma trận hình ảnh cạnh tranh 36 
 Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh 3 năm của 
 Bảng 2.1 46 
 LAFCHEMCO 
 Bảng 2.2 Năng lực hoạt động cơ bản của của các công ty lớn 56 
 Bảng 2.3 Thị phần NPK của một số công ty lớn nhất nước 64 
 Bảng 2.4 Dòng sản phẩm phân NPK của các công ty 68 
 Một số chỉ tiêu tài chính cơ bản của LAFCHEMCO từ 2009 – 
 Bảng 2.5 69 
 2011 
 Bảng 2.6 Phân loại cơ cấu lao động theo trình độ và giới tính 77 
 Bảng 2.7 So sánh năng suất lao động theo doanh thu một số công ty 77 
 Ma trận hình ảnh cạnh tranh sản phẩm phân bón của 
 Bảng 2.8 81 
 LAFCHEMCO so với các đối thủ chính 
 Bảng 3.1 Ma trận SWOT cho sản phẩm phân bón của LAFCHEMCO 86 
 Hình 1.1 Mô hình hóa phương pháp phân tích theo quan điểm tổng thể 21 
 Hình 1.2 Mô hình 5 tác lực của Micheal E. Porter 32 
 Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức LAFCHEMCO 43 
Biểu đồ 2.1 Sản lượng một số loại phân bón chính của Việt Nam 40 
Biểu đồ 2.2 So sánh Cung - Cầu phân bón năm 2011 41 
Biểu đồ 2.3 Doanh thu thuần theo sản phẩm 3 năm 47 
Biểu đồ 2.4 Cơ cấu doanh thu thuần năm 2011 47 
Biểu đồ 2.5 Cơ cấu doanh thu thuần năm 2011 47 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 7 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
 LỜI MỞ ĐẦU 
1. Lý do lựa chọn đề tài 
 Thành tựu phát triển của ngành nông nghiệp nước ta trong thời gian qua là kết 
quả tổng hợp của nhiều yếu tố. Trong đó không thể phủ nhận vai trò quan trọng của 
phân bón hóa học. Có thể nói rằng, không có phân bón hóa học, không thể có nền sản 
xuất nông nghiệp năng suất cao. 
 Với vị trí là ngành công nghiệp phụ trợ cho phát triển sản xuất nông nghiệp, 
ngành phân bón đã được Nhà nước quan tâm đầu tư lớn cả về chiều rộng và chiều 
sâu.Từ một ngành phụ thuộc chủ yếu vào nguồn cung nhập khẩu, hiện nay năng lực sản 
xuất trong ngành đã đáp ứng nhu cầu cơ bản cho sản xuất nông nghiệp và một số sản 
phẩm phân bón đang hướng tới xuất khẩu. 
 Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao (tên viết tắt: 
LAFCHEMCO) là công ty đầu đàn trong lĩnh vực phân bón. Sản phẩm phân bón của 
công ty đã góp phần quan trọng trong tăng năng suất cây trồng, đảm bảo an ninh lương 
thực quốc gia ngay từ những ngày đầu đất nước giải phóng. Hình ảnh phân bón 3 
nhành cọ đã trở nên quen thuộc với bà con nông dân, đặc biệt là ở các tỉnh phía Bắc. 
Tuy nhiên, trong xu hướng nguồn cung phân bón trong nước mở rộng, phát triển theo 
hướng có khả năng cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trong khu vực, xóa dần sự bảo 
hộ của Nhà nước, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vị trí của LAFCHEMCO 
được đặt trong một điều kiện kinh doanh mới. 
 Để có thể đứng vững trên thị trường, LAFCHEMCO cần phải nhận dạng, nuôi 
dưỡng, phát triển các nguồn lực, các lợi thế, nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh của 
mình. Mà trực tiếp là sản phẩm phân bón, sản phẩm đang chiếm hơn 90% doanh thu và 
lợi nhuận của Công ty hàng năm. Đó cũng chính là lý do đề tài: “Nâng cao năng lực 
cạnh tranh sản phẩm phân bón của Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất 
Lâm Thao” được tác giả lựa chọn thực hiện nhằm đưa ra các định hướng, giải pháp 
khả thi giúp Công ty đạt được các mục tiêu dài hạn trong thời gian tới. 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 8 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 
 - Nghiên cứu những vấn đề lý luận về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. 
 - Vận dụng lý luận để phân tích, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh đối với 
sản phẩm phân bón của Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao. 
 - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm 
phân bón của Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao. 
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 
 - Đối tượng nghiên cứu: Sản phẩm phân bón của Công ty Cổ phần Supe Phốt phát 
và Hóa chất Lâm Thao. 
 - Phạm vi nghiên cứu: Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh đối với sản phẩm 
phân bón của Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao năm 2010- 2011 
và định hướng cho giai đoạn tiếp theo. 
4. Phương pháp nghiên cứu 
 Luận văn sử dụng phương pháp quan sát, điều tra, phân tích tổng hợp, thống kê so 
sánh để nghiên cứu. 
5. Nguồn thông tin thu thập 
 Thông tin, dữ liệu trong đề tài được thu thập từ: 
 - Nguồn thứ cấp: Các tài liệu chuyên ngành, các báo cáo hoạt động sản xuất kinh 
doanh của Công ty, các tạp chí, các trang web và một số tài liệu hội thảo khác. 
 - Nguồn sơ cấp: Tác giả thu thập từ thực tế, từ quan sát, điều tra. 
6. Kết cấu của luận văn 
 Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục các tài liệu tham khảo, luận 
văn gồm có 3 chương: 
 Chương 1: Cơ sở lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh 
 Chương 2: Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm phân bón của 
Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 9 Học viên: Cao Phương Thảo 
 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn thạc sỹ 
 Chương 3: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản 
phẩm phân bón của Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao 
 Mặc dù có rất nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện nhưng đề tài không thể 
tránh khỏi những thiếu sót. Người viết rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô 
giáo và đồng nghiệp để có thể tiếp tục hoàn thiện và phát triển thêm đề tài nghiên cứu 
này trong tương lai. 
 Khoa Kinh tế & Quản lý 10 Học viên: Cao Phương Thảo