Luận văn Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị trường điện

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 Đ
 ẶNG KHÁNH LINH
 ĐẶNG KHÁNH LINH 
QU
ẢN ẢN TRỊ KINH DOANH
 NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP VÀ TÍNH TOÁN LỰA CHỌN NHÀ 
 MÁY ĐIỆN MỚI TỐT NHẤT THỊ TRƯỜNG ĐIỆN 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
KHOÁ KHOÁ 2010
 Hà Nội – 2013 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 ĐẶNG KHÁNH LINH 
NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP VÀ TÍNH TOÁN LỰA CHỌN NHÀ MÁY 
 ĐIỆN MỚI TỐT NHẤT THỊ TRƯỜNG ĐIỆN 
 Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 
 PGS. TS. NGUYỄN MINH DUỆ 
 Hà Nội – 2013 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP VÀ TÍNH TOÁN LỰA CHỌN NHÀ MÁY 
 ĐIỆN MỚI TỐT NHẤT THỊ TRƯỜNG ĐIỆN 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 1 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 MỤC LỤC 
MỤC LỤC .............................................................................................................. 2 
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... 5 
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... 6 
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 7 
LỜI MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 7 
 1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................... 7 
 2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 9 
 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 9 
 4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 9 
 5. Những đóng góp của đề tài ............................................................................. 10 
 6. Bố cục luận văn .............................................................................................. 10 
PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................... 11 
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG ĐIỆN LỰC TẠI VIỆT NAM VÀ 
LỘ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG PHÁT ĐIỆN CẠNH TRANH TẠI 
VIỆT NAM. .......................................................................................................... 11 
 1.1. Ngành điện Việt Nam .................................................................................. 11 
 1.1.1. Về nguồn điện ....................................................................................... 11 
 1.1.2. Về lưới điện .......................................................................................... 12 
 1.2. Tổng quan về thị trường điện lực Việt Nam ................................................. 14 
 1.2.1. Điều kiện hình thành thị trường điện lực Việt Nam ............................... 14 
 1.2.2. Mô hình thị trường phát điện cạnh tranh Việt Nam................................ 16 
 1.3. Nguyên tắc hoạt động của thị trường điện Việt Nam ................................... 20 
 1.3.1. Cơ cấu của thị trường: ........................................................................... 21 
 1.3.2. Nguyên tắc hoạt động của thị trường: .................................................... 22 
 1.3.3. Các đối tượng tham gia thị trường ......................................................... 22 
 1.3.4. Các cơ chế hoạt động của thị trường ...................................................... 22 
 1.4. Vai trò của nhiệt điện trong thị trường điện ................................................. 25 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 2 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 1.5. Tóm tắt chương I ......................................................................................... 27 
CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP LỰA CHỌN NHÀ MÁY ĐIỆN MỚI TỐT NHẤT 
THỊ TRƯỜNG ĐIỆN VIỆT NAM ........................................................................ 28 
 2.1. Các định nghĩa về nhà máy điện .................................................................. 28 
 2.2. Nguyên tắc tính lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất trong thị trường điện 
 Việt Nam............................................................................................................ 28 
 2.3. Xác định giá đàm phán hợp đồng mua bán điện của nhà máy nhiệt điện. ..... 29 
 2.3.1. Giá đàm phán hợp đồng mua bán điện của nhà máy nhiệt điện (gNĐ): .... 29 
 2.3.2. Giá cố định công nghệ bình quân của nhà máy (FCCN) .......................... 30 
 2.3.3. Giá biến đổi ........................................................................................... 34 
 2.3.4. Giá cố định đặc thù bình quân của nhà máy điện (FCĐT) ....................... 36 
 2.3.5. Giá biến đổi đặc thù của nhà máy điện tại năm cơ sở (VCĐT,0) .............. 37 
 2.4. Tính toán chi phí phát điện toàn phần trung bình ......................................... 37 
 2.5. Tóm tắt chương II ........................................................................................ 39 
CHƯƠNG III: TÍNH TOÁN LỰA CHỌN NHÀ MÁY ĐIỆN MỚI TỐT NHẤT 
THỊ TRƯỜNG ĐIỆN ............................................................................................ 41 
 3.1. Giới thiệu về Nhà máy nhiệt điện Mạo Khê ................................................. 42 
 3.2. Tính toán giá hợp đồng và chi phí phát điện toàn phần trung bình của nhà 
 máy nhiệt điện Mạo Khê .................................................................................... 44 
 3.2.1. Giá cố định công nghệ bình quân của nhà máy (FCCN) .......................... 44 
 3.2.2. Giá biến đổi công nghệ tại năm cơ sở (VCCN,0) ...................................... 49 
 3.2.3. Giá hợp đồng mua bán điện của nhà máy điện (gNĐ) ............................. 50 
 3.2.4. Chi phí phát điện toàn phần trung bình hằng năm .................................. 51 
 3.3. Giới thiệu về nhà máy nhiệt điện Cẩm Phả: ................................................. 52 
 3.4. Tính toán giá hợp đồng và chi phí phát điện toàn phần trung bình của nhà 
 máy nhiệt điện Cẩm Phả ..................................................................................... 57 
 3.4.1. Giá cố định công nghệ bình quân của nhà máy (FCCN) .......................... 57 
 3.4.2. Giá biến đổi công nghệ tại năm cơ sở (VCCN,0) ...................................... 61 
 3.4.3. Giá hợp đồng mua bán điện của nhà máy điện (gNĐ) ............................. 62 
 3.4.4. Chi phí phát điện toàn phần trung bình hằng năm .................................. 63 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 3 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 3.5. Nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh 1:.............................................................. 64 
 3.6. Tính toán giá hợp đồng và chi phí phát điện toàn phần trung bình của nhà 
 máy nhiệt điện Quảng Ninh 1 ............................................................................. 68 
 3.6.1. Giá cố định công nghệ bình quân của nhà máy (FCCN) .......................... 68 
 3.6.2. Giá biến đổi công nghệ tại năm cơ sở (VCCN,0) ...................................... 72 
 3.6.3. Giá hợp đồng mua bán điện của nhà máy điện (gNĐ) ............................. 74 
 3.6.4. Chi phí phát điện toàn phần trung bình hằng năm .................................. 74 
 3.7. Nhận xét về các kết quả tính toán ................................................................ 76 
 3.8. Tóm tắt chương III ...................................................................................... 77 
PHẦN KẾT LUẬN ............................................................................................... 78 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 81 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 4 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 
 Từ viết 
TT Từ đầy đủ Ghi chú 
 tắt 
 Xây dựng-Vận hành-Chuyển 
 1 BOT Built-Operation-Transfer 
 giao 
 2 CfD Contract for Difference Hợp đồng sai khác 
 3 ĐTĐL Cục Điều tiết Điện lực 
 4 EVN Vietnam Electricity Tập đoàn Điện lực Việt Nam 
 Information Technology Centre Trung tâm Công nghệ thông 
 5 EVNIT 
 of Vietnam Electricity tin 
 6 IPP Independent Power Producer Công ty phát điện độc lập 
 National Power Transmission Tổng Công ty truyền tải điện 
 7 NPT 
 Corporation Quốc gia 
 NLDC – Trung tâm điều độ hệ thống 
 8 National Load Dispatch Centre 
 A0 điện Quốc Gia 
 9 PC Power Company Công ty Điện lực 
 Hợp đồng mua bán điện dài 
10 PPA Power Purchase Agreement 
 hạn 
11 QĐ Quyết định 
12 TTĐ Thị trường điện lực 
 Weighted average cost of Chi phí vốn bình quân gia 
13 WACC 
 capital quyền 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 5 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, không sao chép 
của ai. Nội dung của luận văn có tham khảo các thông tin được đăng tải trên các bài 
báo, trang web, giáo trình theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS. Nguyễn Minh Duệ đã hướng dẫn tôi thực 
hiện đề tài này. Mọi góp ý, bổ sung về nội dung cũng như hình thức của đề tài này 
xin gửi về địa chỉ email: linhdk.eptc@gmail.com. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn tới các giảng viên trong Viện Kinh tế và quản lý đã 
nhiệt tình hướng dẫn giúp đỡ tôi trong thời gian học tập, nghiên cứu tại Trường Đại 
học Bách khoa Hà Nội! 
 Tôi cũng xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Anh Tuấn – ủy viên Hội đồng 
thành viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam (trước đây là Phó Giám đốc Công ty Mua 
bán điện), các anh chị em phòng Kế hoạch, phòng Kinh doanh điện, phòng Giao 
dịch thị trường đã giúp đỡ tôi trong quá trình tìm hiểu, hoàn thành luận văn. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn! 
 Tác giả luận văn 
 Đặng Khánh Linh 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 6 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
 LỜI MỞ ĐẦU 
1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Sau hơn 20 năm với nhu cầu điện tăng cao (từ năm 1992 trở về trước) toàn bộ 
hệ thống nguồn điện của Việt Nam chỉ có khoảng 8.000MW nhưng với sự mạnh 
dạn đầu tư và tập trung cao độ xây dựng nguồn và lưới điện. Đến nay, Việt Nam đã 
có gần 27.000MW công suất đặt, với tổng chiều dài đường dây 500kV: khoảng 
4.848 km, đường dây 220kV: 11.313km và 17 trạm biến áp 500kV, 76 trạm biến áp 
220kV. Như vậy, tốc độ tăng trưởng của hệ thống điện Việt Năm đã tăng tới 3,4 lần 
so với thời kỳ cách đây khoảng hơn hai thập kỷ. 
 Việc đưa cạnh tranh vào lĩnh vực phát điện là một giải pháp chủ yếu để làm 
cho ngành điện Việt Nam hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư tư nhân, nhà đầu tư 
nước ngoài, nâng cao tính rõ ràng và minh bạch trong hoạt động cung cấp điện, giúp 
giải quyết sự thiếu hụt về nguồn phát điện ở Việt Nam. Với việc đưa cạnh tranh vào 
thị trường phát điện và hình thành thị trường phát điện cạnh tranh tại Việt Nam để 
các thành phần tham gia thị trường quyết định giá phát điện sẽ là một giải pháp cần 
thiết nhằm khắc phục các tồn tại về thiếu hụt nguồn, chi phí sản xuất cao, nguồn 
điện không ổn định, sức cạnh tranh trong khâu phát điện không cao. Giá điện cạnh 
tranh sẽ là công cụ của thị trường điện để tạo ra sự cân bằng tự nhiên nhu cầu sử 
dụng điện, lợi nhuận của các ngành sản xuất và các đơn vị cung cấp điện. 
 Ngày 1-7-2011, thị trường phát điện cạnh tranh được đưa vào vận hành thí 
điểm. Sau một năm vận hành thí điểm, các đơn vị phát điện trong và ngoài Tập 
đoàn Điện lực Việt Nam đã làm quen được với công tác liên quan đến vận hành thị 
trường điện và ngày 1-7-2012, thị trường phát điện cạnh tranh đã được chuyển sang 
giai đoạn vận hành chính thức. Đến nay, vận hành thị trường phát điện cạnh tranh 
đã bộc lộ một số mặt tích cực như: các nhà máy điện đã chủ động trong việc vận 
hành các tổ máy thông qua bản chào giá, làm tăng tính minh bạch trong việc huy 
động các nguồn điện so với cơ chế huy động nguồn như trước đây; một số nhà máy 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 7 
 Nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị 
 trường điện 
thủy điện đã có chiến lược chào giá hợp lý để huy động cao khi nước về hồ đủ lớn, 
điều này vừa phù hợp với điều tiết hồ chứa của nhà máy, vừa nâng cao doanh thu 
cũng như lợi nhuận của nhà máy, góp phần giảm giá thị trường trong khoảng thời 
gian này; các nhà máy đã có động lực nâng cao hiệu suất và khả năng sẵn sàng, 
giảm ngắn thời gian sửa chữa để đưa vào vận hành làm tăng tổng công suất khả 
dụng cho cả hệ thống điện. 
 Năm 2012 là năm Tập đoàn Điện lực Việt Nam sản xuất kinh doanh có lãi và 
giảm được lỗ lũy kế, đồng thời tăng niềm tin cho các nhà cho vay trong việc giải 
quyết vốn cho ngành điện. Việc đưa hàng loạt các công trình điện vào vận hành với 
trong giai đoạn nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn là một cố gắng lớn của Tập 
đoàn Điện lực Việt Nam. Đây cũng là năm đầu tiên thị trường phát điện cạnh tranh 
vào hoạt động, tạo sự minh bạch, cạnh tranh hơn giữa các nhà máy điện trong và 
ngoài ngành điện. 
 Để ngành điện Việt Nam hoạt động theo cơ chế thị trường cạnh tranh, công 
bằng, minh bạch và hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế và của toàn xã 
hội thì cần tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và định hướng thị trường điện Việt Nam 
theo các lộ trình đã được Chính phủ phê duyệt: từ thị trường phát điện cạnh tranh 
đến thị trường bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh. Tuy nhiên, việc 
đưa cạnh tranh vào các khâu này phải dựa trên các điều kiện tiên quyết của từng 
giai đoạn và cần có sự cân đối hài hòa giữa các lợi ích. 
 Luận văn cao học này đặt mục tiêu nghiên cứu phương pháp và tính toán lựa 
chọn nhà máy điện mới tốt nhất thị trường điện. Luận văn sẽ nghiên cứu phương 
pháp, tính toán lựa chọn nhà máy điện mới tốt nhất đã được Bộ Công thương, Cục 
Điều tiết Điện lực phê duyệt ban hành theo Thông tư số 41/2011/TT-BCT ngày 
14/12/2011 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định phương pháp xác định giá 
phát điện; trình tự, thủ tục xây dựng và ban hành khung giá phát điện và phê duyệt 
hợp đồng mua bán điện và Quyết định số 19/QĐ – ĐTĐL ngày 30/3/2012 ban hành 
Quy trình lựa chọn Nhà máy điện mới tốt nhất và tính toán giá công suất thị trường. 
Hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Duệ 
Học viên: Đặng Khánh Linh – QTKD2010B 
 8