Luận văn Nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua kho bạc nhà nước trên địa bàn huyện Lâm Thao - Tỉnh Phú Thọ

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 HÀ TRUNG HẢI 
 NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN 
KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 
 TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO - TỈNH PHÚ THỌ 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 
 TS. NGUYỄN ĐẠI THẮNG 
 HÀ NỘI - NĂM 2013 
 LỜI CAM ĐOAN 
Tên tôi là: HÀ TRUNG HẢI 
Học viên: Lớp cao học QTKDVT0111B . SHHV: CB111262 
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh - Khóa 2011B 
Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả 
trong luận văn là thực tế. Tôi xin chịu trách nhiệm mọi vấn đề liên quan về nội dung 
đề tài. 
 Người cam đoan 
 Hà Trung Hải 
 2 
 MỤC LỤC 
TRANG PHỤ BÌA ................................................................................................... 1 
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... 2 
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................. 7 
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... 8 
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ................................................................... 9 
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 10 
Chương 1................................................................................................................ 12 
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ KIỂM SOÁT CHI NGÂN 
SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC .............................................. 12 
1.1. Tổng quan về Ngân sách Nhà nước ................................................................ 12 
 1.1.1. Khái niệm Ngân sách Nhà nước ....................................................................... 12 
 1.1.2. Đặc điểm của Ngân sách nhà nước .................................................................. 13 
 1.1.3. Chức năng của Ngân sách Nhà nước ............................................................... 14 
 1.1.4. Vai trò của Ngân sách nhà nước ...................................................................... 15 
 1.1.4.1. Đảm bảo hay duy trì sự tồn tại và hoạt động của bộ máy nhà 
 nước .............................................................................................................. 15 
 1.1.4.2. Công cụ thúc đẩy tăng trưởng, ổn định và điều chỉnh kinh tế vĩ mô 
 của Nhà nước ................................................................................................ 15 
 1.1.4.3. Thực hiện công bằng xã hội và giải quyết các vấn đề xã hội ............. 16 
 1.1.5. Tổ chức hệ thống Ngân sách Nhà nước Việt Nam ............................................ 16 
 1.1.5.1. Nguyên tắc tổ chức hệ thống NSNN .................................................. 16 
 1.1.5.2. Tổ chức hệ thống NSNN Việt Nam .................................................... 17 
1.2. Quản lý Ngân sách nhà nước .......................................................................... 19 
 1.2.1. Nguyên tắc quản lý Ngân sách nhà nước ......................................................... 19 
 1.2.2. Nội dung (chu trình) quản lý Ngân sách nhà nước ........................................... 20 
 1.2.2.1. Lập dự toán ngân sách ...................................................................... 20 
 1.2.2.2. Chấp hành ngân sách ........................................................................ 22 
 3 
 1.2.2.3. Quyết toán ngân sách ........................................................................ 23 
1.3. Kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước ........................... 23 
 1.3.1. Quản lý chi Ngân sách Nhà nước ..................................................................... 23 
 1.3.1.1. Khái niệm quản lý chi NSNN ............................................................. 23 
 1.3.1.2. Đặc điểm quản lý chi Ngân sách Nhà nước ....................................... 23 
 1.3.1.3. Nội dung và phân loại chi NSNN....................................................... 25 
 1.3.2. Kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước ............................ 27 
 1.3.2.1. Chức năng nhiệm vụ của Kho bạc Nhà nước ..................................... 27 
 1.3.2.2. Sự cần thiết của việc kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước .................. 33 
 1.3.2.3. Yêu cầu và nguyên tắc của kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước qua 
 Kho bạc Nhà nước ......................................................................................... 36 
 1.3.2.4. Nội dung công tác kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước qua Kho 
 bạc Nhà nước ................................................................................................ 38 
 1.3.2.5. Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi Ngân sách 
 Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước .................................................................. 39 
Chương 2................................................................................................................ 42 
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 
QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO, 
TỈNH PHÚ THỌ .................................................................................................... 42 
2.1. Giới thiệu tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội của huyện Lâm Thao ......... 42 
 2.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của Huyện Lâm Thao ................................... 42 
 2.1.2. Tổ chức hành chính và đặc điểm dân cư của Huyện Lâm Thao ....................... 42 
 2.1.3. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của Huyện trong thời gian qua ................ 42 
2.2. Giới thiệu hoạt động của Kho bạc Nhà nước Lâm Thao ................................. 44 
 2.2.1. Chức năng nhiệm vụ của Kho bạc Nhà nước Lâm Thao .................................. 44 
 2.2.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy Kho bạc Nhà nước Lâm Thao ..................................... 45 
 2.2.3. Kết quả hoạt động của Kho bạc Nhà nước Lâm Thao...................................... 46 
2.3. Thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN qua KBNN Lâm Thao ................... 50 
 2.3.1. Phân tích kết quả chi ngân sách qua KBNN Lâm Thao.................................... 50 
 4 
 2.3.2 Phân tích công tác kiểm soát chi qua KBNN Lâm Thao .................................... 56 
 2.3.2.1. Kiểm tra, kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ của các chứng từ chi 
 NSNN ............................................................................................................ 57 
 2.3.2.2. Kiểm tra, kiểm soát các điều kiện chi theo chế độ quy định ............... 61 
 2.3.3. Đánh giá chung về công tác kiểm soát chi qua KBNN Lâm Thao .................... 73 
 2.3.3.1. Những thành tựu đã đạt được............................................................ 73 
 2.3.3.2. Những hạn chế của công tác kiểm soát chi ........................................ 75 
 2.3.3.3. Những nguyên nhân gây ra hạn chế của công tác kiểm soát chi ........ 82 
Chương 3................................................................................................................ 87 
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH 
NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM 
THAO, TỈNH PHÚ THỌ ....................................................................................... 87 
3.1. Mục tiêu, định hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi Ngân sách Nhà 
nước qua Kho bạc Nhà nước ................................................................................. 87 
 3.1.1. Mục tiêu, định hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi .................................. 87 
 3.1.2. Yêu cầu hoàn thiện công tác kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước qua Kho 
 bạc Nhà nước ............................................................................................................. 89 
3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi Ngân sách Nhà 
nước qua Kho bạc Nhà nước ................................................................................. 91 
 3.2.1. Hoàn thiện quy trình, thủ tục kiểm soát chi gắn với công tác cải cách hành 
 chính của KBNN Lâm Thao ....................................................................................... 91 
 3.2.1.1. Hoàn thiện quy trình giao dịch một cửa kết hợp với phân công 
 công việc kiểm soát chi NSNN ....................................................................... 94 
 3.2.1.2. Thực hiện công khai, minh bạch trong công tác kiểm soát chi ..........100 
 3.2.2. Đổi mới quy trình kiểm soát chi NSNN trong điều kiện vận hành Hệ thống 
 thông tin quản lý Ngân sách và Kho bạc (TABMIS) và triển khai thực hiện cam 
 kết chi ........................................................................................................................100 
 3.2.3.Tăng cường thực hiện phương thức cấp phát trực tiếp đến người cung cấp 
 hàng hóa, dịch vụ ......................................................................................................108 
 5 
 3.2.4. Kiểm soát chi NSNN theo kết quả đầu ra ........................................................109 
 3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra tài chính, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm 
 các trường hợp vi phạm ............................................................................................111 
 3.2.6. Nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất cán bộ KBNN ..............................112 
 3.2.7. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin ................................................113 
3.3. Một số kiến nghị .......................................................................................... 116 
 3.3.1. Đối với Bộ Tài chính .......................................................................................116 
 3.3.2. Đối với KBNN .................................................................................................117 
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 120 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 122 
 6 
 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
- ANQP An ninh quốc phòng 
- HĐND Hội đồng Nhân dân 
- KBNN: Kho bạc Nhà nước 
- KSC Kiểm soát chi 
- KT - XH Kinh tế - Xã hội 
- NSNN: Ngân sách Nhà nước 
- NSTW: Ngân sách trung ương 
- NSĐP: Ngân sách địa phương 
- UBND: Ủy ban Nhân dân 
- QLNN Quản lý Nhà nước 
- SXKD Sản xuất kinh doanh 
- XDCB: Xây dựng cơ bản 
- TABMIS Hệ thống thông tin quản lý Ngân sách và Kho bạc. 
 Viết tắt của 6 từ tiếng Anh “Treasury And Budget 
 Management Information System”) 
 7 
 DANH MỤC CÁC BẢNG 
Số hiệu Tên bảng biểu Trang 
Bảng 2.1 Tình hình thu ngân sách huyện Lâm Thao 3 năm (2010-2011) 47 
Bảng 2.2 Tổng hợp chi NSNN qua KBNN trên địa bàn huyện Lâm Thao 49 
Bảng 2.3 Tổng hợp chi NSNN qua KBNN Lâm Thao 3 năm (2010-2012) 51 
 Tổng hợp chi đầu tư XDCB trên địa bàn Huyện Lâm Thao 3 
Bảng 2.4 54 
 năm (2011-2012) 
Bảng 2.5 Tổng hợp chi thường xuyên NSNN qua KBNN Lâm Thao 3 55 
 năm (2010-2011) 
 Tình hình từ chối thanh toán trong Kiểm soát chứng từ chi 
Bảng 2.6 61 
 NSNN qua KBNN Lâm Thao giai đoạn 2010 - 2012 
 Tình hình từ chối thanh toán trong KSC Thường xuyên NSNN 
Bảng 2.7 66 
 qua KBNN Lâm Thao giai đoạn 2010 - 2012 
 Tình hình từ chối thanh toán trong KSC Đầu tư qua KBNN Lâm 
Bảng 2.8 73 
 Thao giai đoạn 2010 - 2012 
 8 
 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ 
 Số hiệu Tên hình vẽ Trang 
 Mô hình tổ chức ngân sách nhà nước Việt Nam 
Sơ đồ 1.1 18 
Sơ đồ 2.2 Mô hình tổ chức KBNN Lâm Thao 45 
 Số liệu chi NSNN qua KBNN Lâm Thao giai đoạn 2010-
Biểu đồ 2.1 52 
 2012. 
 Quy trình giao dịch một cửa đối với kiểm soát chi thường 
Sơ đồ 3.1 95 
 xuyên NSNN 
Sơ đồ 3.2 Quy trình giao dịch một cửa đối với KSC đầu tư 97 
Sơ đồ 3.3 Quy trình kiểm soát chi cam kết chi thường xuyên. 102 
Sơ đồ 3.4 Quy trình kiểm soát chi thường xuyên 103 
Sơ đồ 3.5 Quy trình kiểm soát cam kết chi đầu tư 104 
 Quy trình kiểm soát chi đầu tư 
Sơ đồ 3.6 106 
 9 
 LỜI MỞ ĐẦU 
 1. Sự cần thiết của đề tài 
 Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) sửa đổi năm 2002, đã củng cố tính thống 
nhất của nền tài chính quốc gia, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của các cơ 
quan, tổ chức, cá nhân trong việc quản lý và sử dụng NSNN. Triển khai thực hiện 
Luật NSNN sửa đổi, tổng thể cân đối NSNN và Ngân sách các địa phương được giữ 
vững, mức bội chi trong giới hạn an toàn và chỉ bội chi cho đầu tư phát triển. Việc 
ban hành và thực thi luật NSNN năm 2002, đã từng bước xây dựng và phát triển 
nền tài chính quốc gia ổn định, thực hiện tốt chính sách động viên, phân phối và 
nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính của Nhà nước, tạo đà cho kinh tế 
tăng trưởng nhanh và bền vững. 
 Tuy nhiên, việc quản lý và kiểm soát chi NSNN qua KBNN của các địa phương 
vẫn còn những hạn chế, bất cập. Cơ chế quản lý chi NSNN của các địa phương 
trong nhiều trường hợp còn bị động và chậm chạp; nhiều vấn đề cấp bách không 
được đáp ứng kịp thời hoặc chưa có quan điểm xử lý thích hợp, lúng túng. Công tác 
điều hành NSNN của các cấp chính quyền địa phương còn nhiều hạn chế như: Hiệu 
quả các khoản chi Ngân sách còn thấp, chi đầu tư còn dàn trải, thiếu tập trung dẫn 
đến hiệu quả đầu tư còn thấp, gây lãng phí; chi thường xuyên phải bổ xung dự 
toán nhiều lần, thể hiện hàng năm số chi chuyển nguồn rất lớn có nhiều khoản chi 
mà nội dung chi chuyển nguồn được kéo dài hết năm này sang năm khác. Đồng 
thời, công tác kiểm soát chi NSNN qua KBNN chưa đáp ứng yêu cầu quản lý và cải 
cách tài chính công trong xu thế mở cửa và hội nhập quốc tế. 
 Công tác kiểm soát chi NSNN qua KBNN trên địa bàn Huyện Lâm Thao, Tỉnh 
Phú Thọ cũng nằm trong bối cảnh đó. Để nhằm góp phần cải thiện công tác quản lý, 
kiểm soát chi NSNN thông qua hệ thống KBNN trên địa bàn Huyện Lâm Thao, tôi 
chọn vấn đề: “ Nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát 
chi Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước trên địa bàn Huyện Lâm Thao - 
Tỉnh Phú Thọ” làm đề tài của luận văn cao học vừa có ý nghĩa về lý luận và thực 
tiễn. 
 10