Luận văn Phân tích, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn Thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TR TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
ẦN ẦN THỊ KIM XUÂN
 -------------- 
 TRẦN THỊ KIM XUÂN 
 PHÂN TÍCH, ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN 
QU THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NSNN TRÊN ĐỊA BÀN 
ẢN TRỊ KINH DOANH
 THÀNH PHỐ HÒA BÌNH, TỈNH HÒA BÌNH 
 Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
KHÓA KHÓA CH2010B NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS. NGUYỄN ĐẠI THẮNG 
 HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN 
 Trong quá trình làm luận văn em đã thực sự dành nhiều thời gian cho 
việc tìm kiếm cơ sở lý luận, thu thập dữ liệu cũng như vận dụng kiến thức để 
Phân tích, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa 
bàn thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình. 
 Em xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là 
trung thực và chưa được công bố ở bất kỳ dạng nào. 
 Học viên 
 Trần Thị Kim Xuân 
 i
 MỤC LỤC 
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1 
1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1 
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 2 
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu............................................................................ 2 
4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 2 
5. Những đóng góp của của luận văn ....................................................................... 2 
6. Kết cấu của luận văn ............................................................................................................2 
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ QUẢN 
LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ..........................................................................................4 
1.1. Tổng quan về ngân sách nhà nước .................................................................... 4 
1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước ...................................................................... 4 
1.1.2. Bản chất ngân sách nhà nước ......................................................................... 6 
1.1.3. Cơ cấu ngân sách nhà nước ............................................................................ 8 
1.1.4. Chức năng của ngân sách nhà nước................................................................ 9 
1.1.5. Vai trò của Ngân sách nhà nước ..................................................................... 9 
1.2. Tổ chức hệ thống Ngân sách nhà nước Việt Nam ........................................... 16 
1.2.1 Hệ thống ngân sách nhà nhà nước Việt Nam ................................................. 16 
1.2.2. Phân cấp quản lý ngân sách nhà nước .......................................................... 18 
1.3. Quản lý Ngân sách nhà nước cấp địa phương ................................................. 22 
1.3.1. Nguyên tắc quản lý Ngân sách nhà nước ...................................................... 22 
1.3.2. Nội dung quản lý Ngân sách nhà nước ......................................................... 23 
1.3.3 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả và nhân tố ảnh hưởng đến quản lý Ngân sách 
nhà nước ................................................................................................................ 29 
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ 
NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÒA BÌNH ........................................ 40 
2.1 Giới thiệu tổng quan về thành phố Hòa Bình ................................................... 40 
2.1.1 Tổ chức hành chính và đặc điểm dân cư ....................................................... 40 
2.1.2 Đặc điểm địa hình và điều kiện tự nhiên ....................................................... 41 
2.1.3 Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố trong thời gian qua ......... 42 
 ii
 2.2 Kết quả thực hiện Ngân sách nhà nước của thành phố Hòa Bình năm 2009, 
2010, 2011............................................................................................................. 45 
2.2.1 Đánh giá tổng quát tình hình thực hiện Ngân sách nhà nước ......................... 45 
2.2.2 Phân tích kết quả thực hiện thu NSNN .......................................................... 48 
2.2.3 Phân tích kết quả thực hiện chi NSNN ......................................................... 51 
2.3. Phân tích thực trạng công tác quản lý NSNN của thành phố Hòa Bình............ 53 
2.3.1 Phân tích công tác lập dự toán NSNN ........................................................... 53 
2.3.2 Phân tích công tác chấp hành NSNN............................................................. 60 
2.3.3 Phân tích công tác kế toán, quyết toán, thanh tra, kiểm tra và công khai tài 
chính ..................................................................................................................... 73 
2.3.4 Đánh giá chung về công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn thành 
phố Hòa Bình ........................................................................................................ 77 
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN 
LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÒA BÌNH ..... 82 
3.1. Định hướng phát triển của thành phố Hòa Bình giai đoạn 2013 -2015 ............ 82 
3.1.1. Mục tiêu chung ............................................................................................ 82 
3.1.2. Quan điểm cơ bản về quản lý ngân sách nhà nước của thành phố Hòa Bình 
trong thời gian tới .................................................................................................. 83 
3.1.3. Cơ sở đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn thành 
phố ........................................................................................................................ 84 
3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa 
bàn thành phố Hòa Bình ........................................................................................ 84 
3.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán NSNN ....................................................... 84 
3.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành NSNN ......................................................... 87 
3.2.3. Hoàn thiện công tác kế toán, quyết toán NSNN, thanh tra, kiểm tra, công khai 
tài chính và một số giải pháp khác: ........................................................................ 90 
3.3. Các điều kiện để thực hiện các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý 
ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Hòa Bình ............................................ 93 
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 95 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 97 
 iii
 DANH MỤC BẢNG BIỂU 
Bảng 1: Kết quả thu NSNN trên địa bàn............................................................. 46 
Bảng 2: Kết quả chi ngân sách địa phương ......................................................... 47 
Bảng 3: Kết quả thu ngân sách địa phương theo khoản thu ................................ 48 
Bảng 4: Kết quả thu ngân sách địa phương theo địa bàn hoạt động .................... 50 
Bảng 5: Kết quả chi ngân sách nhà nước theo khoản chi .................................... 51 
Bảng 6: Kết quả chi NSNN theo địa bàn hoạt động ........................................... 52 
Bảng 7: Kết quả lập dự toán ngân sách thành phố .............................................. 57 
Bảng 8: Tình hình thực hiện thu ngân sách địa phương so với chỉ tiêu phát triển 
 kinh tế xã hội ........................................................................................ 63 
Bảng 9: Kết quả thu ngân sách địa phương theo bộ phận và theo nguồn thu ....... 64 
Bảng 10: Kết quả cơ cấu chi thường xuyên .......................................................... 69 
Bảng 11: Nguồn nhân lực làm công tác kế toán - tài chính ................................... 74 
 iv 
 DANH MỤC HÌNH 
Hình 1: Mô hình tổ chức ngân sách nhà nước Việt Nam ........................................ 17 
Hình 2: Mô hình tổ chức các cơ quan chuyên môn của thành phố Hòa Bình .......... 41 
Hình 3: Mô hình lập dự toán thông tin phản hồi..................................................... 86 
 v
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
NSNN Ngân sách nhà nước 
NSTW Ngân sách trung ương 
NSĐP Ngân sách địa phương 
NS Ngân sách 
CSVN Cộng sản Việt Nam 
CTN Chủ tịch nước 
QH Quốc hội 
TANDTC Tòa án nhân dân tối cao 
VKSNDTC Viện kiểm soát nhân dân tối cao 
TP Thành phố 
KBNN Kho bạc nhà nước 
TC-KH Tài chính - Kế hoạch 
DNNN Doanh nghiệp nhà nước 
KT-XH Kinh tế - xã hội 
CTN Công thương nghiệp 
DVNQD Dich vụ ngoài quốc doanh 
GTGT Giá trị gia tăng 
XDCB Xây dựng cơ bản 
CTMTQG Chương chình mục tiêu quốc gia 
TSCĐ Tài sản cố định 
 vi 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Ngày nay, ngân sách nhà nước (NSNN) trở thành công cụ điều chỉnh nền 
kinh tế vĩ mô cực kỳ quan trọng của bất kỳ Nhà nước nào trên thế giới, giữ vai trò 
quan trọng, chủ yếu trong huy động và phân phối các nguồn lực của nền kinh tế 
nhằm đảm bảo hoạt động của Nhà nước, đồng thời phân phối nguồn lực hợp lý để 
thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh, ổn định và bền vững, bên cạnh đó còn giải quyết 
những vấn đề xã hội, đảm bảo thực hiện công bằng, ảnh hưởng trực tiếp đến mọi 
hoạt động xã hội. Chính từ vai trò đó và trong điều kiện đất nước ta hiện nay đang 
tích cực phấn đấu không còn là nước kém phát triển trở thành một nước công 
nghiệp. Với mục tiêu đó và nguồn lực cho sự phát triển của Việt Nam là có hạn nên 
yêu cầu huy động mọi nguồn lực và sử dụng hiệu quả là hết sức cần thiết, đây chính 
là mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý NSNN; NSNN là một thể thống nhất nên yêu 
cầu nâng cao hiệu quả quản lý NSNN không chỉ là cấp quốc gia mà các địa phương 
phải thực hiện. Để thực hiện được điều đó, trước hết cần phải nhận thức đúng vấn 
đề lý luận về NSNN, từng bước đổi mới phương thức quản lý NSNN phù hợp. 
 Nâng cao hiệu quả quản lý NSNN nhằm làm cho NSNN thực sự là công vụ 
của Nhà nước, sử dụng nó để thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn trong huy động và 
phân bổ các nguồn lực của xã hội thuộc phạm vi NSNN. Yêu cầu trên đối với thành 
phố Hòa Bình là hết sức cần thiết, bởi thành phố Hòa Bình là một thành phố hạng 3, 
quy mô kinh tế nhỏ, tăng trưởng kinh tế chưa cao, khả năng tích lũy thấp, điều kiện 
tự nhiên còn khó khăn, nguồn thu NSNN hàng năm còn thấp chưa đáp ứng yêu cầu 
chi rất lớn. Vì vậy nâng cao hiệu quả quản lý NSNN là hết sức cần thiết trong giai 
đoạn hiện nay và sắp tới.Thời gian qua quản lý NSNN của thành phố Hòa Bình từng 
bước đổi mới, hoàn thiện. Tuy vậy vẫn còn một số hạn chế và trong giai đoạn tới 
cần phải khắc phục. 
 Xuất phát từ hình hình thực tế đó, tác giả chọn đề tài: " Phân tích, đề xuất một 
số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn thành phố Hòa 
 1
 Bình, tỉnh Hòa Bình" để nghiên cứu, nhằm góp phần làm rõ thực trạng quản lý NSNN 
và hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn thành phố Hòa Bình. 
2. Mục đích nghiên cứu 
 Luận văn đã khái quát một số khái niệm, vai trò và những vấn đề cơ bản cơ 
sở lý luận về NSNN như bản chất, chức năng, vai trò cơ cấu, quản lý nhà nước về 
NSNN; Đi sâu phân tích thực trạng về quản lý NSNN từ năm 2009 đến năm 2011 
của thành phố Hòa Bình để rút ra những kết quả đạt được và những hạn chế để đề 
xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn thành phố 
Hòa Bình. 
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 
 Đối tượng nghiên cứu là nội dung của công tác quản lý ngân sách trên địa 
bàn thành phố Hòa Bình. 
 Phạm vi nghiên cứu là: Hoạt động thu, chi NSNN của thành phố Hòa Bình 
giai đoạn năm 2009 đến năm 2011. 
4. Phương pháp nghiên cứu 
 Công tác quản lý và điều hành ngân sách cần phải được bổ sung và hoàn 
thiện phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Vì vậy luận văn sử dụng tổng hợp các phương 
pháp nghiên cứu như: khảo sát, tổng hợp, thống kê so sánh, phân tích và phương 
pháp chuyên gia. 
5. Những đóng góp của của luận văn 
 Qua nghiên cứu lý luận chung và thực trạng công tác quản lý NSNN trên 
địa bàn thành phố Hòa Bình. Luận văn chỉ ra những kết quả, hạn chế và nguyên 
nhân của những hạn chế trong công tác quản lý NSNN. Trên cơ sở đó đề xuất giải 
pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn thành phố Hòa Bình. 
6. Kết cấu của luận văn 
 Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm ba chương: 
 2
 Chương 1: Lý luận chung về ngân sách nhà nước và quản lý ngân sách nhà nước. 
 Chương 2: Phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn 
thành phố Hòa Bình. 
 Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách 
nhà nước trên địa bàn thành phố Hòa Bình. 
 3