Luận văn Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) chi nhánh Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
NGÔ NGÔ NG --------------------------------------- 
ỌC ỌC H
Ư Tác giả: Ngô Ngọc Hướng 
ỚNG
QU
ẢN ẢN TRỊ KINH DOANH
 PHÂN TÍCH MÔ HÌNH QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI 
 NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM (VIB) CHI NHÁNH 
 VŨNG TÀU VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
KHOÁ
2010
 Hà Nội – Năm 2013 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 NGÔ NGỌC HƯỚNG 
PHÂN TÍCH MÔ HÌNH QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG 
TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM (VIB) 
CHI NHÁNH VŨNG TÀU VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN 
 THIỆN 
 Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGHÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS NGUYỄN THỊ LAN 
 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
 MỤC LỤC 
MỤC LỤC ..................................................................................................................1 
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .....................................................................................4 
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................5 
1. Lý do chọn đề tài: ................................................................................................5 
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài: ..........................................................................6 
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: .......................................................................6 
4. Phương pháp nghiên cứu: ....................................................................................6 
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài: .............................................................6 
6. Bố cục của đề tài: ................................................................................................7 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO 
TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. ..........8 
1.1. Tín dụng và rủi ro tín dụng: .................................................................................8 
1.1.1. Tín dụng ngân hàng: ......................................................................................8 
1.1.2. Phân loại tín dụng ngân hàng: ..................................................................... 10 
1.1.3. Rủi ro ngân hàng và rủi ro tín dụng: ............................................................ 12 
1.1.4. Phân loại rủi ro tín dụng: ............................................................................. 15 
1.2. Quản lý rủi ro tín dụng:...................................................................................... 15 
1.2.1. Khái niệm quản lý rủi ro tín dụng: ............................................................... 15 
1.2.2. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến rủi ro tín dụng:....................................... 16 
1.2.3. Các dấu hiệu nhận diện rủi ro tín dụng: ....................................................... 20 
1.2.4. Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng: .................................................................... 21 
1.2.5. Lượng hóa và đánh giá rủi ro tín dụng: ........................................................ 22 
1.2.6. Phương pháp quản lý rủi ro tín dụng: .......................................................... 26 
1.2.7. Bảo đảm tín dụng: ........................................................................................ 28 
1.3. Mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam .................................. 29 
1.3.1. Mô hình quản lý rủi ro tín dụng tập trung: ................................................... 30 
1.3.2. Mô hình quản lý rủi ro tín dụng phân tán: .................................................... 30 
1.4. Bài học kinh nghiệm và Định hướng áp dụng mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại 
các NHTM Việt Nam:................................................................................................ 31 
1.4.1. Bài học kinh nghiệm:.................................................................................... 31 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 1 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
1.4.2. Định hướng áp dụng mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt 
Nam: ..................................................................................................................... 33 
Kết luận Chương 1: ................................................................................................. 35 
CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ TÌNH HÌNH 
HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN 
QUỐC TẾ VIỆT NAM – CHI NHÁNH VŨNG TÀU (VIB VŨNG TÀU) ............ 36 
2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) ................................. 36 
2.1.1. Tóm tắt các sự kiện nổi bật: ......................................................................... 36 
2.1.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy: .................................................................................. 38 
2.1.3. Mục tiêu và Chiến lược kinh doanh của VIB: ............................................... 40 
2.2. Mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại VIB: ............................................................ 42 
2.2.1. Bộ máy Quản lý Rủi ro: ................................................................................ 42 
2.2.2. Mô hình Quản lý Rủi ro Tín dụng của VIB: .................................................. 43 
2.2.3. Quy định về chính sách tín dụng: ................................................................. 54 
2.2.4. Quy trình thu hồi nợ và xử lý tài sản đảm bảo: ............................................. 58 
2.2.5. Trích lập dự phòng rủi ro: ............................................................................ 59 
2.2.6. Kiểm tra giám sát tín dụng độc lập: ............................................................. 59 
2.2.7. Hệ thống thông tin quản trị tín dụng: ........................................................... 60 
2.3. Kết quả kinh doanh với các chỉ tiêu cơ bản: ....................................................... 61 
2.4. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Quốc tế - Chi nhánh Vũng Tàu ........................ 61 
2.4.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Quốc tế - Chi nhánh 
Vũng Tàu: .................................................................................................................. 61 
2.4.2. Chức năng nhiệm vụ của chi nhánh và cơ cấu tổ chức: ..................................... 62 
2.4.3. Chức năng, nhiệm vụ các phòng nghiệp vụ tại Ngân hàng TMCP Quốc tế - Chi 
nhánh Vũng Tàu: ....................................................................................................... 63 
2.5. Phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam - 
Chi nhánh Vũng Tàu: ................................................................................................. 65 
2.5.1. Tình hình hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam - Chi 
nhánh Vũng Tàu (VIB): .............................................................................................. 65 
2.6 Đánh giá ảnh hưởng của Mô hình QLRR tín dụng trong hoạt động tín dụng của 
VIB: ..................................................................................................................... 69 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 2 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
Kết luận Chương 2: ................................................................................................. 71 
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỀ XUẤT NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN 
MÔ HÌNH QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC 
TẾ VIỆT NAM (VIB) .............................................................................................. 72 
3.1. Những ưu điểm và những vấn đề còn tồn tại của Mô hình quản lý rủi ro tín dụng 
của VIB: .................................................................................................................... 72 
3.1.1 Những ưu điểm: ........................................................................................... 72 
3.1.2. Những vấn đề còn tồn tại: ............................................................................ 74 
3.2 Những giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng: .............................. 76 
3.3 Những giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình QLRR tín dụng: .............................. 81 
Kết luận Chương 3:.................................................................................................... 84 
PHẦN KẾT LUẬN .................................................................................................. 85 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 86 
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 87 
Phụ lục 1. Các Khối, Ban, Vùng của VIB: ................................................................. 87 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 3 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 
ALCO Uỷ ban quản lý tài sản nợ có 
BCTĐ Báo cáo thẩm định 
BĐH Ban Điều hành 
CBTD Cán bộ tín dụng 
CIC Trung tâm thông tin tín dụng 
CSH Chủ sở hữu 
DN Doanh nghiệp 
HĐQT Hội đồng quản trị 
HĐTD Hội đồng tín dụng 
HĐXLRR Hội đồng xử lý rủi ro 
IT (Hệ thống) công nghệ thông tin 
NH Ngân hàng 
NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 
NHTM Ngân hàng thương mại 
NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần 
NQH Nợ quá hạn 
PASXKD Phương án sản xuất kinh doanh 
QLKH Quản lý khách hàng 
QLRR Quản lý rủi ro 
RM Relationship Manager – Quản lý khách hàng 
TCTD Tổ chức tín dụng 
TGĐ Tổng Giám đốc 
TMCP Thương mại cổ phần 
TSBĐ Tài sản bảo đảm 
VIB Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam 
VIB AMC Công ty TNHH Quản lý nợ và Khai thác tài sản VIB 
XLRR Xử lý rủi ro 
UB Ủy ban 
UBTD Ủy ban tín dụng 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 4 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
 1. Lý do chọn đề tài: 
 Trong môi trường hoạt động nhiều thử thách, các ngân hàng phải gánh chịu rủi ro 
đáng kể để kiếm được lợi nhuận. Đo lường và quản trị rủi ro là khía cạnh quan trọng 
nhất của quản trị tài chính ngân hàng. 
 Hoạt động tín dụng là hoạt động chính yếu của ngân hàng thương mại (NHTM) 
và là hoạt động mang lại nguồn thu chủ yếu nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc 
hiểu rõ và tổ chức mô hình quản lý tốt rủi ro tín dụng là vô cùng quan trọng đối với 
hoạt động ngân hàng. 
 Rủi ro tín dụng được coi là rủi rủi ro lớn nhất đối với các NHTM Việt Nam, bởi 
tổn thất từ rủi ro trong hoạt động tín dụng không chỉ ảnh hưởng đến sự an toàn, hiệu 
quả, uy tín của một ngân hàng mà còn có thể ảnh hưởng đến cả sự ổn định của hệ 
thống ngân hàng và nền kinh tế. 
 Việc xây dựng mô hình quản lý rủi ro tín dụng, ban hành và tuân thủ các chính 
sách, quy trình, quy định trong hoạt động cấp tín dụng là đòi hỏi tất yếu giúp ngân 
hàng nâng cao chất lượng tín dụng và khả năng cạnh tranh. 
 Bên cạnh yêu cầu càng cao của của pháp luật Việt Nam về quản trị ngân hàng, để 
hội nhập các NHTM Việt Nam cũng đang chọn lọc áp dụng các nguyên tắc, chuẩn 
mực quốc tế trong việc xây dựng mô hình quản lý và kiểm soát rủi ro, đặc biệt là rủi ro 
tín dụng. 
 Đề tài “Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ 
phần Quốc tế Việt Nam(VIB) và các giải pháp hoàn thiện” được tiến hành nghiên cứu 
nhằm đưa ra và phân tích mô hình thực tế đang áp dụng tại Ngân hàng thương mại cổ 
phần Quốc tế Việt Nam (VIB) nói chung và Chi nhánh Vũng Tàu nói riêng để từ đó có 
thể nhận diện những ưu điểm cũng như những vấn đề cần bổ sung để đề ra các giải 
pháp hữu ích nhằm hoàn thiện mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại NHTM một cách an 
toàn và hiệu quả hơn, phù hợp với các nguyên tắc, chuẩn mực quản lý rủi ro tín dụng 
hiện đại. Mặc dù đây là đề tài khá quen thuộc tuy nhiên bản thân nó luôn chứa đựng 
những quan điểm mới mẻ khi thị trường tài chính Việt Nam đang trở thành một sân 
chơi bình đẳng với tất cả các Ngân hàng trong và ngoài nước. 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 5 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài: 
 Mục đích của đề tài là đưa ra nghiên cứu và giải quyết các vấn đề sau: 
 - Đề tài đưa ra những vấn đề lý thuyết cơ bản về rủi ro tín dụng, quản lý rủi ro tín 
dụng và định hướng áp dụng mô hình quản lý rủi ro tín dụng của các ngân hàng 
thương mại Việt Nam. 
 - Giới thiệu, đánh giá thực trạng mô hình quản lý rủi ro tín dụng đang áp dụng tại 
Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) nói chung và Chi nhánh 
Vũng Tàu nói riêng. Từ kết quả hoạt động của VIB từ năm 2009 đến năm 2011, tác giả 
đưa ra những đánh giá mô hình quản lý rủi ro tín dụng đang áp dụng đối với những kết 
quả đạt được. 
 - Đánh giá và Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình quản lý rủi ro 
tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) - Chi nhánh 
Vũng Tàu, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và hạn chế rủi ro tín dụng. 
 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 
 - Đối tượng nghiên cứu là mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương 
mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) - Chi nhánh Vũng Tàu. 
 - Phạm vi nghiên cứu chủ yếu tập trung vào mô hình quản lý rủi ro tín dụng và 
hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) - Chi 
nhánh Vũng Tàu trong giai đoạn từ năm 2009 đến 2011. 
 4. Phương pháp nghiên cứu: 
 Các phương pháp được sử dụng trong quá trình thực hiện đề tài gồm: phương 
pháp khảo sát, phương pháp nghiên cứu thống kê, phương pháp phân tích, phương 
pháp so sánh, phương pháp tổng hợp... đề tài cũng sử dụng và vận dụng các lý thuyết 
cơ bản, các lý luận khoa học về rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng. 
 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài: 
 Đề tài đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng, quản lý rủi ro tín 
dụng và mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế 
Việt Nam (VIB) - Chi nhánh Vũng Tàu. 
 Trên cơ sở phân tích đánh giá mô hình quản lý rủi tín dụng và tình hình hoạt 
động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) - Chi nhánh 
Vũng Tàu, đề tài nêu ra những ưu điểm, những hạn chế và kiến nghị các giải pháp 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 6 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
hoàn thiện khả thi. 
 Điểm nổi bật nhất của đề tài là nghiên cứu chi tiết về mô hình quản lý rủi ro tín 
dụng đang áp dụng tại một ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam, nhằm rút kinh 
nghiệm và đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình đang nghiên cứu. 
 6. Bố cục của đề tài: 
 Đề tài gồm lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phần phụ lục và 
nội dung đề tài được trình bày trong 3 chương: 
 - Chương 1: Cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt 
động của ngân hàng thương mại. 
 - Chương 2: Mô hình quản lý rủi ro tín dụng và tình hình hoạt động tín dụng tại 
Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) - Chi nhánh Vũng Tàu 
 - Chương 3: Đánh giá và đề xuất những giải pháp hoàn thiện mô hình quản lý rủi 
ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 7 Phân tích mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam(VIB)- Chi nhánh 
 Vũng Tàu và các giải pháp hoàn thiện 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO 
 TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. 
 1.1. Tín dụng và rủi ro tín dụng: 
 1.1.1. Tín dụng ngân hàng: 
 Từ “tín dụng” có gốc la tinh từ chữ “creditium” có nghĩa là lòng tin, sự tín 
nhiệm; vì tín dụng thực chất chủ yếu dựa trên cơ sở của sự tín nhiệm. Người chủ sở 
hữu khi cho vay luôn tin tưởng rằng người đi vay sẽ hoàn trả đầy đủ khi đến hạn. 
 Tín dụng là một phạm trù kinh tế khách quan nhằm phản ánh mối quan hệ giao 
dịch giữa hai chủ thể, trong đó bên chủ thể sở hữu giao một lượng giá trị bằng tiền 
hoặc tài sản cho bên kia sử dụng và chủ thể sử dụng có nhiệm vụ hoàn trả với một 
lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu sau một thời gian được xác định. 
 Tín dụng ngân hàng là một giao dịch vay mượn tài sản giữa ngân hàng (bên cho 
vay) và khách hàng (bên đi vay), trong đó bên đi vay được sử dụng tài sản của bên cho 
vay trong một khoảng thời gian được thỏa thuận trước và phải hoàn trả vô điều kiện 
vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán. Nói một cách khác, tín dụng 
ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn giữa ngân hàng và khách 
hàng trong một thời hạn nhất định với một khoản chi phí nhất định. 
 Bản chất của tín dụng là một giao dịch về tài sản trên cơ sở hoàn trả và có các 
đặc trưng sau: 
 - Tài sản giao dịch trong quan hệ tín dụng ngân hàng bao gồm hai hình thức là 
cho vay (bằng tiền) và cho thuê (bất động sản và động sản); 
 - Xuất phát từ nguyên tắc hoàn trả, vì vậy người cho vay khi chuyển giao tài sản 
cho người đi vay sử dụng phải có cơ sở để tin rằng người đi vay sẽ trả đúng hạn; 
 - Giá trị hoàn trả thông thường phải lớn hơn giá trị lúc cho vay, hay nói cách 
khác là người đi vay phải trả thêm phần lãi ngoài vốn gốc; 
 - Trong quan hệ tín dụng ngân hàng, tiền vay được cấp trên cơ sở bên đi vay cam 
kết hoàn trả vô điều kiện cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán. 
 Vai trò của tín dụng: 
 - Thứ nhất, tín dụng Ngân hàng thúc đẩy sự ra đời và phát triển của các doanh nghiệp, 
không chỉ đối với các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế nhà nước mà còn tác động đến 
cả các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác. Tín dụng thúc đẩy sự ra đời của các 
Ngô Ngọc Hướng - Cao học QTKD 2010-2012 - Đại học Bách Khoa Hà Nội 
 8