Luận văn Phân tích thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Nam Định

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KH
LÊ BÌNH HÀ QU HÀ BÌNH LÊ -------------------------
 LÊ BÌNH HÀ 
Ả 
N TR PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ GIẢI 
Ị CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚ
 KINH DOANH KHÓA 2011A KHÓA DOANH KINH 
 NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀ
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ 
 QUẢN TRỊ KINH DOA
 HÀ NỘI – 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
LÊ BÌNH HÀ -------------------------- 
 LÊ BÌNH HÀ 
 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN 
Q
U CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 
Ả
N TR NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH
Ị
 KINH DOANH KHÓA 2011A
 Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS. NGUYỄN NGỌC ĐIỆN 
 HÀ NỘI – 2013 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học, độc lập 
của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ 
ràng. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Lê Bình Hà 
 i LỜI CẢM ƠN 
 Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp 
với kinh nghiệm trong quá trình công tác cùng với sự nỗ lực cố gắng của bản thân. 
 Đạt được kết quả này, em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy, cô 
giáo trong Hội đồng khoa học trường Đại học Bách Khoa Hà Nội đã tạo điều kiện 
giúp đỡ em hoàn thành Luận văn. Đặc biệt là thầy giáo TS. Nguyễn Ngọc Điện là 
người trực tiếp hướng dẫn khoa học và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu. 
 Xin chân thành cảm ơn! 
 Hà Nội, tháng năm 2013 
 Lê Bình Hà 
 ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
 DNNN : Doanh nghiệp nhà nước 
 GTGT : Giá trị gia tăng 
 TNDN : Thu nhập doanh nghiệp 
 TTĐB : Tiêu thụ đặc biệt 
 TSCĐ : Tài sản cố định 
 SXKD : Sản xuất kinh doanh 
 NSNN : Ngân sách nhà nước 
 KT-XH : Kinh tế - xã hội 
 TNHH : Trách nhiệm hữu hạn 
 DNTN : Doanh nghiệp tư nhân 
 HTX : Hợp tác xã 
 ISO : Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế 
 (International Organization for Standardization) 
iii MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i 
LỜI CẢM ƠN............................................................................................................ii 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................... iii 
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ...................................................................ix 
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH 
NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH .........................................................................6 
 1.1. Một số vấn đề cơ bản về thuế ..........................................................................6 
 1.1.1. Khái niệm về thuế .....................................................................................6 
 1.1.2. Bản chất, chức năng của thuế....................................................................7 
 1.1.2.1 Bản chất của thuế.................................................................................7 
 1.1.2.2. Chức năng của thuế.............................................................................8 
 1.1.3. Hệ thống thuế, phân loại thuế, các yếu tố cơ bản cấu thành một sắc thuế9 
 1.1.3.1. Khái niệm hệ thống thuế.....................................................................9 
 1.1.3.2. Phân loại thuế......................................................................................9 
 1.1.3.3. Các yếu tố cơ bản cấu thành một sắc thuế........................................10 
 1.1.4. Vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường..........................................12 
 1.1.4.1. Thuế là khoản thu chủ yếu của Ngân sách nhà nước .......................13 
 1.1.4.2. Thuế là công cụ quản lý điều tiết vĩ mô nền kinh tế.........................14 
 1.1.4.3. Thuế góp phần bảo đảm bình đẳng giữa mọi người nộp thuế và góp 
 phần thực hiện công bằng xã hội ...................................................................15 
 1.2. Quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ..................................15 
 1.2.1. Doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong nền kinh tế thị trường................15 
 1.2.1.1. Khái niệm doanh nghiệp ngoài quốc doanh .....................................15 
 1.2.1.2. Vai trò của doanh nghiệp ngoài quốc doanh ....................................16 
 1.2.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp ngoài quốc doanh ................................18 
 1.2.1.4. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với doanh 
 nghiệp ngoài quốc doanh nhằm tăng thu cho ngân sách nhà nước ...............19 
 1.2.2. Các sắc thuế đối với các doanh nghiệp ...................................................20 
 1.2.2.1. Thuế giá trị gia tăng..........................................................................20 
 1.2.2.2. Thuế thu nhập doanh nghiệp.............................................................21 
 1.2.2.3. Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.......................................................23 
 iv 1.2.2.4. Thuế tiêu thụ đặc biệt .......................................................................24 
 1.2.2.5. Thuế tài nguyên ................................................................................25 
 1.2.2.6. Thuế môn bài ....................................................................................25 
 1.3. Nội dung quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh...................26 
 1.3.1. Khái niệm, đặc điểm về quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc 
 doanh .................................................................................................................26 
 1.3.1.1. Khái niệm quản lý thuế.....................................................................26 
 1.3.1.2. Đặc điểm về quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh.27 
 1.3.1.3. Mục tiêu của quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 27 
 1.3.2. Tổ chức bộ máy quản lý thuế..................................................................28 
 1.3.3. Nội dung quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ............30 
 1.3.3.1. Đăng ký thuế, cấp mã số thuế...........................................................31 
 1.3.3.2. Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế.................................................31 
 1.3.3.3. Khai thuế, nộp thuế, quyết toán thuế, hoàn thuế ..............................31 
 1.3.3.4. Thanh tra, kiểm tra thuế....................................................................32 
 1.3.3.5. Thu nợ và cưỡng chế nợ thuế ...........................................................33 
Kết luận Chương 1 ..................................................................................................35 
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI 
DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM 
ĐỊNH. ................................................................................................................ 36 
 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh Nam Định ..................................36 
 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ...................................................................................36 
 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội........................................................................37 
 2.1.3. Đặc điểm, tình hình phát triển doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa 
 bàn tỉnh Nam Định ............................................................................................38 
 2.2. Khái quát về Cục thuế tỉnh Nam Định...........................................................39 
 2.2.1. Sự hình thành và phát triển .....................................................................39 
 2.2.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy............................................................................40 
 2.2.3. Chức năng nhiệm vụ................................................................................41 
 2.2.3.1. Phòng (đội) Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế:...........................42 
 2.2.3.2. Phòng (Đội) Kê khai và Kế toán thuế...............................................42 
 2.2.3.3. Phòng Thanh tra thuế........................................................................42 
 2.2.3.4. Phòng (Đội) Kiểm tra thuế ...............................................................42 
 2.2.3.5. Phòng (Đội) Quản lý nợ và Cưỡng chế nợ thuế ...............................43 
 v 2.2.4. Tình hình thực hiện dự toán thu ngân sách giai đoạn 2008-2012...........43 
 2.3. Thực trạng công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 
 trên địa bàn tỉnh Nam Định ..................................................................................44 
 2.3.1. Tình hình sử dụng cán bộ công chức trong quản lý thuế ........................44 
 2.3.2. Công tác kê khai và kế toán thuế ............................................................47 
 2.3.2.1. Doanh nghiệp ngoài quốc doanh đăng ký thuế (cấp mã số thuế).....47 
 2.3.2.2. Tình hình nộp hồ sơ khai thuế ..........................................................48 
 2.3.2.3. Quản lý doanh thu và thực hiện dự toán thu thuế GTGT. ................51 
 2.3.2.4. Quản lý thu nhập chịu thuế và thực hiện dự toán thu thuế TNDN...53 
 2.3.2.5. Công tác hoàn thuế GTGT...............................................................56 
 2.3.3. Công tác tuyên truyền hỗ trợ...................................................................58 
 2.3.4. Công tác thanh tra, kiểm tra thuế, kiểm soát hóa đơn.............................60 
 2.3.4.1. Thanh tra, kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp......................................60 
 2.3.4.2. Kiểm tra hồ sơ khai thuế tai trụ sở cơ quan thuế..............................63 
 2.3.4.3. Kiểm soát hóa đơn GTGT ................................................................63 
 2.3.5. Công tác thu nợ và cưỡng chế nợ thuế....................................................64 
 2.3.6. Áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế .....................66 
 2.3.6.1. Về hạ tầng truyền thông....................................................................67 
 2.3.6.2. Triển khai các phần mềm ứng dụng quản lý thuế.............................67 
 2.4. Đánh giá về công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh 
 trên địa bàn tỉnh Nam Định ..................................................................................69 
 2.4.1. Những ưu điểm trong công tác quản lý thuế...........................................69 
 2.4.2. Những hạn chế trong công tác quản lý thuế............................................70 
 2.4.2.1. Về nguồn nhân lực và công tác đào tạo bồi, dưỡng cán bộ..............70 
 2.4.2.2. Về công tác kê khai và kế toán thuế .................................................71 
 2.4.2.3. Về công tác truyên truyền hỗ trợ ......................................................71 
 2.4.2.4. Về công tác thanh tra, kiểm tra thuế.................................................72 
 2.4.2.5. Về công tác thu nợ và cưỡng chế nợ thuế.........................................73 
 2.4.2.6. Về áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế ..........73 
 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp Ngoài 
 quốc doanh ........................................................................................................74 
 2.4.3.1. Nguyên nhân từ quản lý vĩ mô .........................................................74 
 2.4.3.2. Nguyên nhân từ Cục thuế Nam Định ...............................................76 
 2.4.3.3. Nguyên nhân từ doanh nghiệp ngoài quốc doanh ............................76 
vi 2.4.3.4. Một số nguyên nhân khác.................................................................77 
Kết luận chương 2:..................................................................................................78 
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ 
THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH NHẰM TĂNG 
THU CHO NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH........................79 
 3.1. Các quan điểm cơ bản trong việc tăng cường công tác quản lý thuế nhằm 
 tăng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh Nam Định. ..................................................79 
 3.1.1. Việc áp dụng các biện pháp nâng cao công tác quản lý thuế phải đảm 
 bảo đúng Luật Quản lý thuế. .............................................................................79 
 3.1.2. Đảm bảo SXKD phát triển, đảm bảo nguồn thu cho NSNN...................79 
 3.1.3. Đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp............................................80 
 3.1.4. Nâng cao hiệu quả quản lý thuế ..............................................................80 
 3.2. Định hướng, mục tiêu của Cục thuế Nam Định về quản lý thu NSNN giai 
 đoạn 2011-2015 ....................................................................................................81 
 3.2.1. Quan điểm phát triển KT-XH của tỉnh Nam Định..................................81 
 3.2.2. Mục tiêu phát triển KT-XH của tỉnh Nam Định đến năm 2015 .............81 
 3.2.3. Mục tiêu của Cục thuế Nam Định về quản lý thu ngân sách giai đoạn đến 
 2015...................................................................................................................82 
 3.2.3.1. Mục tiêu tổng quát:...........................................................................82 
 3.2.3.2. Mục tiêu cụ thể: ................................................................................82 
 3.3. Các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp 
 ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Nam Định.....................................................82 
 3.3.1. Tiếp tục hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý thuế, phát triển nguồn 
 nhân lực đảm bảo thực hiện tốt quản lý thuế doanh nghiệp ngoài quốc doanh 
 theo cơ chế tự khai, tự nộp ................................................................................83 
 3.3.2. Tăng cường công tác kê khai và kế toán thuế .........................................84 
 3.3.2.1. Tăng cường công tác quản lý doanh nghiệp ngoài quốc doanh đăng 
 ký thuế, kê khai thuế......................................................................................84 
 3.3.2.2. Tăng cường quản lý doanh thu tính thuế, thuế GTGT, sử dụng hóa 
 đơn chứng từ đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh .................................85 
 3.3.2.3. Tăng cường quản lý thu nhập chịu thuế và thuế TNDN đối với doanh 
 nghiệp ngoài quốc doanh ...............................................................................86 
 3.3.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền hỗ trợ, nâng cao nhận thức của các 
 doanh nghiệp ngoài quốc doanh........................................................................87 
 vii 3.3.4. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực của công tác thanh tra, kiểm tra thuế.........89 
 3.3.5. Tăng cường công tác quản lý thu nợ và cưỡng chế nợ thuế đối với các 
 doanh nghiệp ngoài quốc doanh........................................................................90 
 3.3.6. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hạ tầng kỹ thuật tiên tiến nhằm 
 nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế...........................................................91 
 3.3.7. Một số giải pháp khác .............................................................................92 
 3.3.7.1. Khuyến khích phát triển rộng rãi các tổ chức tư vấn thuế, đại lý thuế 
 có thu phí nhằm hỗ trợ đắc lực cho người nộp thuế thực hiện cơ chế tự khai 
 tự nộp thuế .....................................................................................................92 
 3.3.7.2. Duy trì áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 
 9001:2008 cho ngành thuế Nam Định gắn liền với cải cách thủ tục hành 
 chính...............................................................................................................92 
 3.3.7.3. Xây dựng cơ sở vật chất, điều kiện làm việc của cơ quan thuế hiện 
 đại, thực hiện tốt chế độ đối với cán bộ công chức .......................................93 
 3.4. Kiến nghị........................................................................................................94 
 3.4.1. Đối với nhà nước.....................................................................................94 
 3.4.1.1 Hoàn thiện khung khổ pháp luật kinh tế............................................94 
 3.4.1.2. Cải cách đồng bộ hệ thống thể chế quản lý kinh tế xã hội ...............94 
 3.4.2. Đối với Bộ Tài chính...............................................................................95 
 3.4.2.1. Hoàn thiện Luật thuế GTGT:............................................................95 
 3.4.2.2. Hoàn thiện Luật thuế TNDN: ...........................................................95 
 3.4.2.3. Hoàn thiện Luật thuế TTĐB:............................................................96 
 3.4.3. Đối với chính quyền địa phương.............................................................96 
 3.4.4. Đối với cơ quan Thuế..............................................................................96 
 3.4.4.1. Đối với Tổng cục thuế ......................................................................96 
 3.4.4.2. Đối với Cục thuế Nam Định.............................................................97 
 3.4.5. Đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh .....................98 
KẾT LUẬN ............................................................................................................101 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................103 
 viii