Luận văn Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm của tổng Công ty cổ phần Bảo hiểm dầu khí Việt Nam

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
NGUY
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
ỄN HỒNG ĐIỆP --------------------------------------- 
 NGUYỄN HỒNG ĐIỆP 
CHUYÊN NGÀNH QU
 PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
 NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH 
 TRONG LĨNH VỰC KINH DOANH BẢO HIỂM 
 CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM 
ẢN TRỊ KINH DOANH DẦU KHÍ VIỆT NAM 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH 
KHOÁ KHOÁ 2009 
-
 2011
 Hà Nội - Năm 2012 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 NGUYỄN HỒNG ĐIỆP 
PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH 
 TRONG LĨNH VỰC KINH DOANH BẢO HIỂM 
 CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM 
 DẦU KHÍ VIỆT NAM 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 Người hướng dẫn khoa học: 
 TS. NGUYỄN BÌNH GIANG 
 Hà Nội - Năm 2012 Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
 MỤC LỤC 
CHƯƠNG 1 ............................................................................................................................. 1 
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH VÀ................................................... 1 
BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ................................................................................................ 1 
1.1. Cơ sở lý luận về cạnh tranh......................................................................................... 1 
1.1.1. Cạnh tranh................................................................................................................. 1 
1.1.2. Các cấp độ cạnh tranh.............................................................................................. 1 
1.1.3. Năng lực cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh .............................................................. 2 
1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh..................................................... 3 
1.1.5. Công cụ phân tích năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp .................................... 4 
1.1.5.1. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter ................................................... 4 
1.1.5.2. Ma trận EFE đánh giá các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp ................................... 7 
1.1.5.3. Ma trận IFE đánh giá các yếu tố nội bộ doanh nghiệp .......................................... 7 
1.1.5.4. Một số hướng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ......................... 10 
1.2. Cơ sở lý luận về cạnh tranh trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ................... 11 
1.2.1. Khái niệm về hoạt động kinh doanh bảo hiểm..................................................... 11 
1.2.2. Khái niệm về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ................................................. 12 
1.2.3. Nghiệp vụ chính của kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ..................................... 13 
1.2.3.1. Kinh doanh bảo hiểm gốc...................................................................................... 13 
1.2.3.2. Kinh doanh tái bảo hiểm........................................................................................ 15 
1.2.3.3. Giám định, bồi thường và đòi người thứ 3 ........................................................... 17 
1.2.3.4. Hoạt động đầu tư.................................................................................................... 19 
1.2.4. Các nhân tố phản ánh năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân 
thọ 19 Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
1.2.4.1. Năng lực tài chính .................................................................................................. 20 
1.2.4.2. Hệ thống sản phẩm và chất lượng dịch vụ............................................................ 20 
1.2.4.3. Thương hiệu của doanh nghiệp ............................................................................. 21 
1.2.4.4. Nguồn lực con người.............................................................................................. 22 
1.2.4.5. Hệ thống phân phối................................................................................................ 23 
1.2.4.6. Kinh nghiệm hoạt động.......................................................................................... 23 
1.2.5. Một số hình thức cạnh tranh trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .............. 24 
1.2.5.1. Cạnh tranh về chất lượng sản phẩm..................................................................... 24 
1.2.5.2. Cạnh tranh về giá.................................................................................................... 25 
1.2.5.3. Cạnh tranh thông qua hệ thống phân phối và quảng cáo..................................... 26 
CHƯƠNG 2. .......................................................................................................................... 28 
THỰC TRẠNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN 
BẢO HIỂM PVI .................................................................................................................... 28 
2.1 Giới thiệu về Tổng công ty cổ phần bảo hiểm PVI. ................................................ 28 
2.1.1. Tổng quan về PVI .................................................................................................. 28 
2.1.2. Cơ cấu tổ chức........................................................................................................ 30 
2.1.3. Một số thành tích đạt được năm 2011................................................................... 31 
2.2 Phân tích môi trường kinh doanh của PVI ............................................................... 33 
2.2.1. Môi trường vĩ mô ................................................................................................... 33 
2.2.1.1. Môi trường kinh tế ................................................................................................... 33 
2.2.1.2. Môi trường chính trị, luật pháp ............................................................................... 34 
2.2.1.3. Môi trường dân số.................................................................................................... 35 
2.2.1.4. Môi trường văn hoá xã hội ...................................................................................... 36 
2.2.1.5. Môi trường tự nhiên................................................................................................. 36 Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
2.2.2. Phân tích môi trường vi mô ................................................................................... 37 
2.2.2.1. Khách hàng............................................................................................................... 37 
2.2.2.2. Đối thủ cạnh tranh.................................................................................................... 38 
2.2.2.3. Nhà cung cấp............................................................................................................ 43 
2.2.2.4. Sản phẩm thay thế.................................................................................................... 43 
2.2.2.5. Đối thủ tiềm năng..................................................................................................... 44 
2.2.3. Phân tích và đánh giá các yêu tố bên trong của PVI............................................ 46 
2.2.3.1. Hệ thống sản phẩm và chất lượng dịch vụ ............Error! Bookmark not defined. 
2.2.3.2. Hệ thống phân phối và xúc tiến bán........................................................................ 53 
2.2.3.3. Nguồn nhân lực ........................................................................................................ 57 
2.2.3.4. Tài chính................................................................................................................... 59 
2.2.3.5. Công nghệ thông tin................................................................................................. 62 
2.2.3.6. Thương hiệu ............................................................................................................. 63 
2.2.4. Ma trận đánh giá năng lực cạnh tranh của PVI .................................................... 67 
2.2.4.1. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài ................................................................... 67 
2.2.4.2. Ma trận các yếu tố bên trong................................................................................... 69 
CHƯƠNG 3. .......................................................................................................................... 72 
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA PVI.. 72 
3.1 Căn cứ khoa học........................................................Error! Bookmark not defined. 
3.1.1. Định hướng phát triển của PVI.............................................................................. 72 
3.1.2. Mục tiêu phát triển của PVI................................................................................... 72 
3.1.3. Những cơ hội và thách thức..................................Error! Bookmark not defined. 
3.1.3.1. Cơ hội.......................................................................Error! Bookmark not defined. 
3.1.3.2. Thách thức ...............................................................Error! Bookmark not defined. Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
3.2 Giải pháp đối với doanh nghiệp bảo hiểm PVI nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh 
trên thị trường ........................................................................................................................ 73 
3.2.1. Xây dựng và phát triển thương hiệu...................................................................... 73 
3.2.2. Sản phẩm và giá ..................................................................................................... 75 
3.2.2.1. Thúc đẩy kinh doanh các nghiệp vụ là thế mạnh của PVI .................................... 75 
3.2.2.2. Phát triển các sản phẩm mới.................................................................................... 75 
3.2.2.3. Phát triển các thị trường trọng điểm ....................................................................... 75 
3.2.2.4. Kinh doanh tái bảo hiểm.......................................................................................... 76 
3.2.2.4.1. Nhượng tái bảo hiểm.......................................................................................... 76 
3.2.2.4.2. Nhận tái bảo hiểm............................................................................................... 77 
3.2.3. Tăng cường hoạt động quảng cảo, truyền thông .................................................. 77 
3.2.4. Mở rộng các kênh phân phối ................................................................................. 77 
3.2.5. Hoàn thiện tổ chức bộ máy và đào tạo nguồn nhân lực....................................... 78 
3.2.6. Hiện đại hoá bằng ứng dụng công nghệ thông tin................................................ 80 
3.2.7. Tích cực nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư vốn............................................... 82 
3.2.8. Đầu tư tài chính ...................................................................................................... 83 
3.2.8.1. Thu hút vốn............................................................................................................... 83 
3.2.8.2. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn .............................................................................. 84 Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
 MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài. 
 Năm 1965 đánh dấu cho sự ra đời của bảo hiểm Việt Nam, đến nay thị trường bảo 
hiểm nước ta đã có rất nhiều thay đổi và ngày càng phát triển. Trong những năm gần đây, 
có hàng loạt các công ty bảo hiểm trong và ngoài nước ra nhập thị trường bảo hiểm Việt 
Nam, do đó cạnh tranh ngày một gay gắt hơn, các công ty muốn đứng vững được trên thị 
trường thì tất yếu cần phải định hướng cho mình một kế hoạch kinh doanh cụ thể và 
mạng tính chiến lược. 
 Sau hơn 16 năm hình thành và phát triển Tổng công ty cổ phần bảo hiểm dầu khí Việt 
Nam (PVI) từ một doanh nghiệp mới thành lập, đến nay đã trở thành nhà bảo hiểm phi 
nhân thọ hàng đầu của Việt Nam. Với doanh thu trên 4000 tỷ VNĐ năm 2010 và khoảng 
trên 5000 tỷ VNĐ trong năm 2011 tiếp tục giữ vị trí đứng thứ hai thị trường bảo hiểm phi 
nhân thọ . Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường tài chính mở cửa hiện nay, các doanh 
nghiệp bảo hiểm trong nước cũng phải đối mặt với thách thức là bị thu hẹp thị phần do sự 
ra nhập thị trường một cách ồ ạt của các công ty mới. Tổng Công ty bảo hiểm PVI cũng 
bị cạnh tranh gay gắt bởi các đối thủ trong và ngoài nước. Trước tình hình này, để có thể 
giữ vững được vị thế và thị phần của mình trên thị trường bảo hiểm thì doanh nghiệp cần 
phải đặt ra cho mình những mục tiêu rõ ràng và chiến lược phát triển cụ thể trong từng 
thời kỳ, giúp cho doanh nghiệp nâng cao được khả năng cạnh tranh của mình trên thị 
trường cũng như trước đối thủ cạnh tranh. 
 Sau khi Việt Nam ra nhập WTO, mức độ cạnh tranh trong nền kinh tế nói chung, 
trong ngành bảo hiểm nói riêng trở nên gay gắt hơn. Với áp lực ra nhập thị trường của Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
các doanh nghiệp bảo hiểm 100% vốn nước ngoài ngày càng ra tăng. Các tập đoàn, các 
ngân hàng lớn và tổng công ty lớn, trong nước cũng không ngừng xin cấp phép thành lập 
các công ty bảo hiểm của riêng mình. 
 Với Mục tiêu của PVI là trở thành định chế Bảo hiểm - Tài chính có thương hiệu 
mạnh trong nước và quốc tế, PVI không ngừng đổi mới về tổ chức, tuyển dụng và đào tạo 
nhân sự, thay đổi phong cách quản lý, ứng dụng công nghệ mới. Sự phát triển của PVI 
nói riêng hay của các tổ chức tài chính, bảo hiểm nói chung yêu cầu giải pháp tổng thể 
cho các yếu tố để đáp ứng tốt sự phát triển đó. 
 Đề tài: ‘Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh 
trong lĩnh vực kinh doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt 
Nam.’ nhằm nghiên cứu, xác định các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến năng lực cạnh 
tranh của PVI. Một trong các yếu tố quan trọng đó là hệ thống thông tin, và đưa giải pháp 
cải tiến hệ thống thông tin nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của PVI. 
 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn 
 Hệ thống hóa các lý luận cơ bản về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp 
nói chung và của doanh nghiệp bảo hiểm nói riêng. 
 Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của PVI, đánh giá mức độ 
ảnh hưởn các yếu tố cơ bản tới với năng lực cạnh tranh của PVI. 
 Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của PVI. 
 3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 
 Đối tượng nghiên cứu của luận văn là Tổng công ty cổ phần bảo hiểm dầu khí Việt 
Nam. 
 Phạm vi nghiên cứu của luận văn được giới hạn ở việc nghiên cứu tình hình hoạt động 
kinh doanh, thực trạng khả năng cạnh tranh của PVI với các yếu tố : Nguồn nhân lực, hệ 
thống phân phối, năng lực tài chính, hệ thống thông tin. Luận văn tập trung nghiên cứu 
các yếu tố đó ảnh hưởn tới năng lực cạnh tranh của PVI. 
 4. Những đóng góp của luận văn. 
 Hệ thống hóa lại một số lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh 
nghiệp. Xác định rõ hơn vai trò của các yếu tố cơ bản đối với năng lực cạnh tranh của Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
PVI, phân tích thực trạng hệ thống thông tin của PVI, đưa ra một số khuyến cáo đối với 
hệ thống hiện tại, đề xuất những phương án nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của PVI. 
 5. Phương pháp nghiên cứu. 
 Luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu: Phương pháp phân tích 
đánh giá, phương pháp tổng hợp, phương pháp so sánh, phương pháp bảng biểu và mô 
hình hóa, phương pháp ma trận, phương pháp chuyên gia, 
 6. Kết cấu của luận văn 
 Luận văn được chia làm 3 chương 
 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH VÀ BẢO HIỂM PHI NHÂN 
 THỌ 
 Chương 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA PVI 
 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA PVI 
 Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt: 
 Viết tắt Viết đầy đủ 
 BH Bảo hiểm 
 BHCN Bảo hiểm con người 
 BHPNT Bảo hiểm phi nhân thọ 
 BHTNDS Bảo hiểm trách nhiệm dan sự 
 CNTT Công nghệ thông tin 
 DNBH Doanh nghiệp bảo hiểm 
 DNBHPNT Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ 
 HĐQT Hội đồng quản trị 
 HHBH Hiệp hội bảo hiểm 
 HTTT Hệ thống thông tin 
 KDBH Kinh doanh bảo hiểm 
 PVI Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
 SĐBS Sửa đổi bổ sung Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh 
doanh Bảo hiểm của Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam 
 SWOT Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ 
 TBH Tái bảo hiểm 
 QLRR Quản lý rủi ro 
 GĐBT Giám định bồi thường 
 GCNBH Giấy chứng nhận bảo hiểm