Luận văn Ứng dụng phần mềm kế toán Fedsoft lập Báo cáo tài chính hợp nhất cho các Tập đoàn, Tổng công ty ở Việt Nam

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 NGUYỄN VĂN HUY 
 ỨNG DỤNG PHẦN MỀM KẾ TOÁN FEDSOFT 
 LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT CHO 
CÁC TẬP ĐOÀN, TỔNG CÔNG TY Ở VIỆT NAM 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 
 PGS. TS. NGHIÊM SỸ THƯƠNG 
 HÀ NỘI – NĂM 2012 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................4 
LỜI CẢM ƠN..................................................................................................................5 
MỞ ĐẦU ..........................................................................................................................6 
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT ..............................................................................7 
SỰ CẦN THIẾT..............................................................................................................8 
MỤC ĐÍCH VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...............................................................10 
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................11 
KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN.......................................................................................12 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT 
VÀ PHẦN MỀM KẾ TOÁN ........................................................................................13 
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT ..............................13 
 1.1.1. Khái quát về Báo cáo tài chính hợp nhất..................................................................13 
 1.1.1.1. Khái niệm..............................................................................................................13 
 1.1.1.2. Bản chất ................................................................................................................13 
 1.1.1.3. Mục đích của Báo cáo tài chính hợp nhất..........................................................13 
 1.1.1.4. Phạm vi hợp nhất Báo cáo tài chính....................................................................13 
 1.1.2. Các phương pháp hợp nhất Báo cáo tài chính.........................................................14 
 1.1.2.1. Phương pháp hợp nhất toàn bộ............................................................................14 
 1.1.2.2. Phương pháp hợp nhất theo tỷ lệ.........................................................................14 
 1.1.2.3. Phương pháp hợp nhất tương đương ..................................................................15 
 1.1.3. Trình tự lập Báo cáo tài chính hợp nhất ..................................................................15 
1.2. PHẦN MỀM KẾ TOÁN....................................................................................................16 
 1.2.1. Khái quát về phần mềm kế toán................................................................................16 
 1.2.2. Lập Báo cáo tài chính hợp nhất phần mềm Misa ....................................................16 
 1.2.3. Lập Báo cáo tài chính hợp nhất phần mềm Effect ..................................................19 
 1.2.3.1. Hợp nhất với mô hình tập trung ..........................................................................19 
 1.2.3.2. Hợp nhất với mô hình hoạt động phân tán ........................................................20 
1.3. NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ ...................................................................................................22 
CHƯƠNG 2: PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM KẾ TOÁN FEDSOFT LẬP BÁO 
CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT...................................................................................23 
2.1. GIỚI THIỆU PHẦN MỀM KẾ TOÁN FEDSoft ...........................................................23 
2.2. XÂY DỰNG QUY TRÌNH LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT TRÊN 
PHẦN MỀM FEDSoft..............................................................................................................24 
 1
 2.3. CÁC DANH MỤC CHỈ TIÊU BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT..........................25 
 2.3.1. Danh mục thông tin về Công ty thành viên..............................................................25 
 2.3.2. Danh mục Bảng tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất ......................................................26 
 2.3.3. Danh mục Bảng cân đối kế toán................................................................................27 
 2.3.4. Danh mục Bảng kết qủa kinh doanh.........................................................................28 
 2.3.5. Danh mục Bảng lưu chuyển tiền ...............................................................................28 
2.4. QUY TRÌNH NHẬP BÚT TOÁN ĐIỀU CHỈNH...........................................................29 
 2.4.1. Loại trừ toàn bộ giá trị ghi sổ khoản đầu tư của Công ty mẹ trong từng Công ty 
 con và phần vốn của Công ty mẹ trong vốn chủ sở hữu của Công ty con và ghi nhận lợi 
 thế thương mại. .....................................................................................................................31 
 2.4.2. Phân bổ lợi thế thương mại........................................................................................36 
 2.4.3. Tách lợi ích của cổ đông thiểu số...............................................................................37 
 2.4.4. Loại trừ ảnh hưởng của giao dịch bán hàng trong nội bộ Tập đoàn .....................41 
 2.4.5. Loại trừ ảnh hưởng của giao dịch bán tài sản cố định trong nội bộ ......................47 
 2.4.6. Điều chỉnh và loại trừ ảnh hưởng của giao dịch chuyển hàng tồn kho thành tài 
 sản cố định trong nội bộ Tập đoàn......................................................................................54 
 2.4.7. Loại trừ cổ tức được chia từ lợi nhuận sau ngày mua ............................................59 
 2.4.8. Các khoản vay trong nội bộ .......................................................................................60 
 2.4.9. Các khoản phải thu, phải trả nội bộ..........................................................................62 
2.5. XỬ LÝ VÀ KẾT CHUYỂN LÃI LỖ ...............................................................................63 
 2.5.1. Xử lý Bảng tổng hợp chỉ tiêu hợp nhất.....................................................................64 
 2.5.1.1. Mục đích của Bảng tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất ...........................................64 
 2.5.1.2. Cơ sở và phương pháp lập Bảng tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất ......................64 
 2.5.1.3. Xử lý Bảng tổng hợp chỉ tiêu hợp nhất trên phần mềm FEDSoft......................65 
 2.5.2. Xử lý Bảng cân đối kế toán ........................................................................................66 
 2.5.3. Xử lý Bảng kết qủa kinh doanh.................................................................................67 
 2.5.4. Xử lý Bảng lưu chuyển tiền........................................................................................69 
 2.5.5. In Báo cáo tài chính hợp nhất....................................................................................69 
CHƯƠNG 3: MINH HỌA LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT TRÊN 
PHẦN MỀM FEDSOFT ĐÃ HOÀN THIỆN.............................................................75 
2.1. GIỚI THIỆU VỀ TẬP ĐOÀN..........................................................................................75 
3.2. BÁO CÁO TÀI CHÍNH CÁC CÔNG TY THÀNH VIÊN ............................................76 
 3.2.1. Báo cáo tài chính Công ty mẹ KT..............................................................................76 
 3.2.1.1. Bảng cân đối kế toán ............................................................................................76 
 3.2.1.2. Bảng kết quả kinh doanh .....................................................................................79 
 3.2.1.3. Bảng lưu chuyển tiền............................................................................................80 
 3.2.2. Báo cáo tài chính Công ty con DD.............................................................................81 
 3.2.2.1 Bảng cân đối kế toán .............................................................................................81 
 3.2.2.2. Bảng kết quả kinh doanh .....................................................................................84 
 3.2.2.3. Bảng lưu chuyển tiền............................................................................................85 
 3.2.3. Báo cáo tài chính Công ty con BL .............................................................................86 
 3.2.3.1 Bảng cân đối kế toán .............................................................................................86 
 3.2.3.2. Bảng kết quả kinh doanh .....................................................................................89 
 3.2.3.3. Bảng lưu chuyển tiền............................................................................................90 
 2
 3.3. CÁC BÚT TOÁN ĐIỀU CHỈNH .....................................................................................91 
 3.3.1. Bán hàng trong nội bộ ................................................................................................92 
 3.3.2. Bán tài sản cố định trong nội bộ................................................................................92 
 3.3.3. Vay ngắn hạn nội bộ ...................................................................................................94 
 3.3.4. Chia cổ tức ở Công ty con ..........................................................................................94 
3.4. XỬ LÝ VÀ KẾT CHUYỂN ..............................................................................................95 
 3.4.1. Lấy số liệu Báo cáo tài chính từ các đơn vị thành viên ...........................................95 
 3.4.2. Xử lý, kết chuyển số liệu các bút toán điều chỉnh....................................................95 
3.5. IN BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT.........................................................................96 
 3.5.1. In Bảng cân đối kế toán hợp nhất .............................................................................96 
 3.5.2. In Bảng kết quả kinh doanh hợp nhất ....................................................................100 
 3.5.3. In Bảng lưu chuyển tiền hợp nhất...........................................................................100 
 3.5.4. In Bảng tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất..................................................................102 
 3.5.5. In Bảng tổng hợp các bút toán điều chỉnh..............................................................105 
3.6. NHẬN XÉT ...................................................................................................................... 106 
 3.6.1. Thành tựu ..................................................................................................................106 
 3.6.2. Hạn chế ......................................................................................................................107 
 3.6.3. Các giải pháp hoàn thiện phần mềm FEDSoft.......................................................107 
KẾT LUẬN ..................................................................................................................109 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................110 
 3
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ “Ứng dụng phần mềm kế toán 
FEDSoft lập Báo cáo tài chính hợp nhất cho các Tập đoàn, Tổng công ty ở 
Việt Nam“ là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các số liệu trong luận 
văn là số liệu trung thực. 
 Thành phố Hà Nội, tháng 08 năm 2012 
 NGUYỄN VĂN HUY 
 4
 LỜI CẢM ƠN 
 Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
đã tạo cơ hội và điều kiện để tôi được học tập, nâng cao kiến thức chuyên môn cũng 
như kiến thức thực tế thông qua chương trình đào tạo Thạc sĩ của nhà Trường. Đặc 
biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô giáo thuộc Khoa Kinh tế và 
Quản lý, Viện Đào tạo Sau đại học, thuộc Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, là 
những đơn vị đã trực tiếp hướng dẫn chuyên môn và quản lý lớp Cao học của chúng 
tôi. 
 Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo đã tận tình dạy bảo tôi qua 
từng môn học trong thời gian học tập tại Trường. Đặc biệt hơn nữa, tôi xin gửi lời 
cám ơn sâu sắc đến PGS. TS. Nghiêm Sỹ Thương, người thầy đã dành nhiều thời 
gian và tâm huyết hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. 
 Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn các đơn vị Tập đoàn, Tổng công ty, và các 
anh, chị, đồng nghiệp đã trực tiếp tạo điều kiện cho tôi tham khảo, tìm hiểu và điều 
tra dữ liệu để hoàn thành luận văn. 
 Và cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn, tình yêu sâu sắc đến gia đình, đến 
Qúy thầy cô, bàn bè và đồng nghiệp. Gia đình là nền tảng, là nguồn động lực giúp 
tôi có nhiều mơ ước, giúp tôi đã, đang và chắc chắn sẽ thực hiện được những hoài 
bão của mình. 
 Thành phố Hà Nội, tháng 08 năm 2012 
 Học viên 
 Nguyễn Văn Huy 
 5
 MỞ ĐẦU 
 Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, đã mang lại cho 
chúng ta những cơ hội cũng như thách thức trong phát triển kinh tế xã hội. Đứng 
trước cơ hội lớn đó, các doanh nghiệp đã, đang ngày càng mở rộng phát triển hoạt 
động sản xuất, kinh doanh của mình trong nước và ra thị trường quốc tế. 
 Một xu hướng đang diễn ra là sự hình thành mới hay sự hợp nhất các đơn vị 
nhỏ thành các Tập đoàn, Tổng công ty lớn, với mục đích tạo lập nhiều lợi thế cạnh 
tranh trong quá trình toàn cầu hóa. Cùng với xu hướng này, các doanh nghiệp lớn 
của Việt Nam sẽ cần phải giải quyết những vấn đề phát sinh trong mọi lĩnh vực hoạt 
động như tài chính kế toán, quản lý nguồn nhân lực, quy trình hoạt động, sản xuất, 
kinh doanh, v.v. 
 Với lĩnh vực tài chính kế toán, việc lập Báo cáo tài chính hợp nhất là một 
trong những vấn đề quan trọng hàng đầu trong hoạt động sản xuất kinh doanh của 
Tập đoàn, Tổng công ty. Báo cáo tài chính hợp nhất được lập ra, xuất phát từ yêu 
cầu quản lý và cung cấp thông tin kinh tế tài chính kịp thời, trung thực đến các cấp 
lãnh đạo, cơ quan quản lý và nhà đầu tư, v.v. Thông qua Báo cáo tài chính, các nhà 
quản lý sẽ có cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính của Tập đoàn, Tổng công ty, 
để từ đó có thể đưa ra những quyết định chiến lược quan trọng. Mặt khác, đứng ở 
góc độ của nhà đầu tư, thông qua đây, họ sẽ nắm bắt được tính hiệu quả hoạt động 
kinh doanh của doanh nghiệp, có cơ sở tính toán, ra quyết định khi đầu tư. 
 Tuy nhiên, việc lập Báo cáo tài chính hợp nhất hiện nay qua khảo sát thực tế 
tại các Tập đoàn, Tổng công ty vẫn còn gặp nhiều khó khăn, như: Việc xác định 
phạm vi hợp nhất Báo cáo tài chính của Công ty mẹ và các Công ty thành viên; tính 
đồng bộ, chính xác trong quy trình lập Báo cáo tài chính, v.v. 
 Ngoài ra, mặc dù các Công ty đã sử dụng phần mềm hỗ trợ công tác kế toán 
nhưng chỉ dừng lại ở việc lập Báo cáo tài chính thông thường mà chưa phục vụ 
nhiều cho việc lập Báo cáo tài chính hợp nhất. 
 Xuất phát từ tình hình thực tế đó, tôi đã chọn đề tài “Ứng dụng phần mềm kế 
toán FEDSoft lập Báo cáo tài chính hợp nhất cho các Tập đoàn, Tổng công ty ở 
Việt Nam” nhằm cung cấp một công cụ hữu ích để các Tập đoàn, Tổng công ty có 
thể sử dụng. Đây là để tài được tác giả nghiên cứu và phát triển thêm phần mềm 
FEDSoft lập Báo cáo tài chính hợp nhất, đáp ứng được yêu cầu của các cấp quản lý, 
nhà đầu tư và các bên có liên quan nhằm cung cấp thông tin một cách nhanh, chính 
xác, khoa học, hợp lý và trung thực. 
 6
 DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT 
BCTC : Báo cáo tài chính 
BCTCHN : Báo cáo tài chính hợp nhất 
VAS : Chuẩn mực kế toán Việt Nam 
TK : Tài khoản 
ĐK : Đầu kỳ 
PS : Phát sinh 
CK : Cuối kỳ 
LK : Lũy kế 
KQ : Kết quả 
KD : Kinh doanh 
TNDN : Thu nhập doanh nghiệp 
TN : Thu nhập 
TTN : Thuế thu nhập 
CP : Chi phí 
TSCĐ : Tài sản cố định 
KH : Khấu hao 
CNTT : Công nghệ thông tin 
VPN : Đường truyền riêng ảo 
CSDL : Cơ sở dữ liệu 
 7
 SỰ CẦN THIẾT 
 Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, đã có hàng loạt doanh nghiệp mới ra 
đời. Số lượng các Công ty tăng lên, quy mô hoạt động ngày càng mở rộng, đa lĩnh 
vực, đa ngành nghề, hoạt động trên khắp mọi miền của đất nước. Trong quá trình 
hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp này liên kết với nhau về kinh tế, 
tài chính, nguồn lực v.v. Thông qua các mỗi liên kết này đã hình thành lên các Tập 
đoàn, Tổng công ty (Gọi tắt là Tập đoàn). 
 Các Tập đoàn này được hình thành thông qua việc thành lập mới hoặc liên 
kết một số Công ty với nhau, các Công ty này chủ yếu có quan hệ về vốn sở hữu với 
Công ty mẹ hoặc với nhóm chủ sở hữu lớn của Công ty mẹ. 
 Tập đoàn gồm các Công ty hoạt động kinh doanh trên nhiều lĩnh vực khác 
nhau dưới sự kiểm soát về tài chính hoặc quản trị chung. Các Tập đoàn thường hoạt 
động đa ngành nghề và huy động được nhiều nguồn lực từ những đối tượng có mối 
liên kết chặt chẽ, tin cậy lẫn nhau. Các Tập đoàn thường sản xuất và đầu tư vào 
nhiều thị trường và nhiều chủng loại sản phẩm hàng hóa. 
 Mô hình Tập đoàn thông thường được phân loại theo ba yếu tố: Cơ chế đầu 
tư vốn, cơ chế liên kết kinh doanh và cơ chế quản lý. 
 Theo cơ chế đầu tư vốn: Tập đoàn có thể lựa chọn một trong các mô hình 
đầu tư: Đơn cấp, đồng cấp, đa cấp, hoặc hỗn hợp. 
 Theo cơ chế liên kết kinh doanh: Tập đoàn có thể có các mô hình liên kết 
theo chiều dọc, liên kết theo chiều ngang, và liên kết hỗn hợp. Liên kết theo chiều 
dọc là mô hình liên kết các Công ty hoạt động trong cùng một chuỗi giá trị ngành. 
Liên kết theo chiều ngang là sự kết hợp giữa các Công ty có các sản phẩm, dịch vụ 
liên quan với nhau và có thể sử dụng cùng một hệ thống phân phối để gia tăng hiệu 
quả. 
 Theo cơ chế quản lý: Tập đoàn có thể lựa chọn một trong các mô hình tập 
trung, phân tán, hay hỗn hợp. Trong mô hình tập trung, quyền lực được tập trung ở 
cơ quan đầu não. Trong mô hình phân tán, Công ty mẹ chỉ đưa ra định hướng và 
kiểm soát định hướng. 
 Tập đoàn là một hình thức liên kết kinh tế của các Công ty, là tổ hợp các 
Công ty có tư cách pháp nhân riêng liên kết với nhau về tài chính, công nghệ, thị 
trường và các mối liên kết kinh tế khác. 
 8
 Với cấu trúc Tập đoàn rất đa dạng và phức tập như trên, để quản lý và điều 
hành Tập đoàn, cũng như Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh cho nhà 
đầu tư, cơ quan quản lý, v.v, thì Tập đoàn cần phải lập Báo cáo tài chính hợp nhất. 
 Báo cáo tài chính hợp nhất (BCTC) không những có ý nghĩa và tác dụng 
quan trọng đối với các nhà quản lý mà còn rất cần thiết cho các đối tượng sử dụng 
thông tin kinh tế về Tập đoàn. 
 Thông qua Báo cáo tài chính hợp nhất mới có thể cung cấp thông tin kinh tế, 
tài chính chủ yếu cho việc đánh giá thực trạng tình hình tài chính và tình hình kinh 
doanh của Tập đoàn trong năm tài chính đã qua và những dự đoán về tương lai. 
Thông tin của Báo cáo tài chính hợp nhất là căn cứ quan trọng cho việc đề ra các 
quyết định về quản lý, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoặc quyết định 
đầu tư của chủ sở hữu, nhà đầu tư, của các chủ nợ hiện tại và tương lai, v.v. 
 Báo cáo tài chính hợp nhất loại trừ ảnh hưởng của các giao dịch nội bộ trong 
cùng Tập đoàn giúp cho người sử dụng thông tin kế toán đánh giá chính xác hơn về 
thực trạng tài chính, và kết quả hoạt động kinh doanh của Tập đoàn được coi như 
một doanh nghiệp độc lập không tính đến ranh giới pháp lý của các pháp nhân riêng 
biệt là Công ty mẹ hay Công ty con trong Tập đoàn. 
 Thông qua Báo cáo tài chính hợp nhất, các nhà quản lý Công ty mẹ những 
người chịu trách nhiệm kiểm soát nguồn lực và hoạt động của nhóm Công ty có thể 
đưa ra các quyết định kinh tế tốt hơn, liên quan đến hoạt động của Tập đoàn. Các 
chủ nợ của Công ty mẹ, họ có thể sử dụng thông tin hợp nhất để đánh giá sự ảnh 
hưởng của các hoạt động ở Công ty con do Công ty mẹ kiểm soát đến khả năng trả 
nợ của Công ty mẹ, v.v. 
 Quá trình lập Báo cáo tài chính hợp nhât, là quá trình rất phức tạp vì mức độ 
lớn mạnh, đa dạng lĩnh vực hoạt động của các Công ty trong Tập đoàn. Do vậy các 
công cụ hỗ trợ lập báo cáo như trước đây còn nhiều hạn chế và không phù hợp. 
 Nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết về quản lý, điều hành hoạt động sản xuất 
kinh doanh của Tập đoàn nhanh và chính xác, cần có các công cụ hỗ trợ đó là phần 
mềm kế toán hợp nhất. 
 Sự ra đời của các phần mềm kế toán ngày nay đã cơ bản đáp ứng được nhu 
cầu quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Các phần mềm kế 
toán hiện nay đa phần mới chỉ lập Báo cáo tài chính thông thường cho từng doanh 
nghiệp độc lập. 
 9