Luận văn Xây dựng mô hình kế toán quản trị nhằm quản lý hiệu quả chi phí tại Công ty cổ phần xây dựng và cơ khí Hưng Thịnh

 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o 
 Tr−êng ®¹i häc b¸ch khoa hµ néi 
 ==================== 
 LƯU NGỌC HÙNG 
XÂY DỰNG MÔ HÌNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ NHẰM 
 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ 
 PHẦN XÂY DỰNG VÀ CƠ KHÍ HƯNG THỊNH 
 Chuyªn ngµnh: Qu¶n trÞ kinh doanh 
 LUËN V¡N TH¹C sü Kü thuËt 
 NGµNH: QU¶N TRÞ KINH DOANH 
 Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 
 Ts. §µO THANH B×NH 
 Hµ Néi, N¨m 2013 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và 
kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa sử dụng để bảo vệ học 
vị hay công bố trong bất kỳ một công trình nghiên cứu nào. 
 Tác giả 
 Lưu Ngọc Hùng 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 LỜI CẢM ƠN 
 Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Khoa Kinh tế và Quản lý - 
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, đặc biệt là TS. Đào Thanh Bình đã tận tình 
hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin bày 
tỏ lòng biết ơn xâu sắc tới Ban lãnh đạo và các cán bộ công nhân viên của Công ty 
cổ phần xây dựng và cơ khí Hưng Thịnh, đặc biệt là phòng Tài chính - Kế toán đã 
cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết và có những góp ý chân thành để tôi hoàn 
thành luận văn này. Qua đây, tôi cũng xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và 
đồng nghiệp đã cung cấp tài liệu và động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua 
để tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. 
 Tác giả 
 Lưu Ngọc Hùng 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN 
LỜI CẢM ƠN 
MỤC LỤC 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU 
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG QUẢN LÝ 
CHI PHÍ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP .................................................................... 5 
 1.1. BẢN CHẤT CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ................................................... 5 
 1.1.1. Khái niệm kế toán quản trị ......................................................................... 5 
 1.1.2. Sơ lược về sự ra đời và phát triển của kế toán quản trị ............................... 5 
 1.2. VAI TRÒ CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP ........... 7 
 1.2.1. Các chức năng quản trị doanh nghiệp ........................................................ 7 
 1.2.2. Vai trò của kế toán quản trị ........................................................................ 8 
 1.2.3. Mối quan hệ giữa KTQT với kế toán tài chính và kế toán thuế ................ 10 
 1.2.3.1. Mối quan hệ giữa KTQT với kế toán tài chính ...................................... 10 
 1.2.3.2. Mối quan hệ giữa KTQT với kế toán thuế ............................................. 11 
 1.3. MÔ HÌNH LÝ THUYẾT CƠ BẢN CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ .............. 12 
 1.3.1. Khái niệm và phân loại chi phí ................................................................ 12 
 1.3.1.1. Phân loại chi phí theo cách sắp xếp trên báo cáo tài chính..................... 14 
 1.3.1.2. Phân loại chi phí theo khả năng quy nạp chi phí vào các đối tượng chịu 
 phí ..................................................................................................................... 15 
 1.3.1.3. Phân loại chi phí theo mối quan hệ với mức độ hoạt động .................... 16 
 1.3.1.4. Phân loại chi phí theo sự ảnh hưởng tới việc lựa chọn các phương án ....... 17 
 1.3.1.5. Phân loại chi phí theo thẩm quyền ra quyết định ................................... 18 
 1.3.2. Dự toán chi phí kinh doanh ...................................................................... 18 
 1.3.2.1. Các phương pháp ước tính chi phí hỗn hợp ........................................... 19 
 1.3.2.2. Dự toán chi phí sản xuất kinh doanh ..................................................... 22 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 1.3.3. Xác định giá thành sản xuất sản phẩm ..................................................... 25 
 1.3.3.1. Xác định giá thành sản phẩm theo mô hình KTQT chi phí truyền thống 26 
 1.3.3.2. Xác định giá thành sản phẩm theo mô hình KTQT chi phí hiện đại ....... 33 
 1.3.4. Tổ chức kế toán trách nhiệm .................................................................... 39 
 1.3.5. Phân tích chi phí để ra quyết định kinh doanh .......................................... 40 
 1.3.5.1. Phân tích mối quan hệ giữa Chi phí - Sản lượng - Lợi nhuận ................ 40 
 1.3.5.2. Các quyết định sách lược ...................................................................... 42 
 1.3.5.3. Xác định giá bán sản phẩm ................................................................... 44 
 1.3.6. Đánh giá hiệu quả hoạt động của các bộ phận .......................................... 46 
 1.3.7. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán quản trị ............................................... 48 
 1.4. MÔ HÌNH TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP
 .......................................................................................................................... 49 
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ........................................................................................ 53 
CHƯƠNG II:THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI 
CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ CƠ KHÍ HƯNG THỊNH ....................... 54 
 2.1.1. Lịch sử ra đời và phát triển của Công ty................................................... 54 
 2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức sản xuất kinh doanh ....................... 56 
 2.1.2.1. Đặc điểm tổ chức quản lý ..................................................................... 56 
 Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý của Công ty ........................................ 57 
 2.1.2.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh .................................................. 59 
 2.1.2.3. Tổ chức bộ máy kế toán và công tác kế toán ......................................... 62 
 2.1.3. Đặc điểm về sản phẩm xây lắp ảnh hưởng đến tổ chức KTQT ................. 67 
 2.2. HỆ THỐNG KẾ TOÁN CHI PHÍ CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG 
 VÀ CƠ KHÍ HƯNG THỊNH ............................................................................. 68 
 2.2.1. Thực trạng hệ thống định mức chi phí và hệ thống dự toán ngân sách...... 68 
 2.2.2. Thực trạng tổ chức kế toán quản trị chi phí .............................................. 69 
 2.2.2.1. Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh .................................................. 69 
 2.2.2.2. Kế toán chi phí sản xuất........................................................................ 71 
 2.2.2.3. Đánh giá sản phẩm dở dang ................................................................. 74 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 2.2.2.4. Tính giá thành sản phẩm....................................................................... 75 
 2.2.3. Thực trạng tổ chức mô hình kế toán quản trị tại Công ty cổ phần xây dựng 
 và cơ khí Hưng Thịnh ........................................................................................ 76 
 2.3. Phân tích hệ thống kế toán của Công ty cổ phần xây dựng và cơ khí Hưng 
 Thịnh ................................................................................................................. 79 
 2.3.1. Về hệ thống định mức chi phí và hệ thống dự toán ngân sách .................. 79 
 2.3.2. Về tổ chức kế toán quản trị chi phí .......................................................... 81 
 2.3.3. Về tổ chức kế toán trách nhiệm ............................................................ 84 
 2.3.4. Về tổ chức hệ thống báo cáo kế toán quản trị ....................................... 85 
 2.3.5. Những kết luận rút ra từ phân tích thực trạng kế toán quản trị tại Công ty 
 cổ phần xây dựng và cơ khí Hưng Thịnh ........................................................... 85 
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 86 
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP XÂY DỰNG MÔ HÌNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI 
CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ CƠ KHÍ HƯNG THỊNH ....................... 87 
 3.1. SỰ CẦN THIẾT PHẢI XÂY DỰNG MÔ HÌNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 
 VỚI VIỆC QUẢN LÝ HIỆU QUẢ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY 
 DỰNG VÀ CƠ KHÍ HƯNG THỊNH ................................................................ 87 
 3.1.1. Mục tiêu phát triển Công ty đến năm 2020 .............................................. 87 
 3.1.2. Nhu cầu thông tin về chi phí cho việc ra quyết định kinh doanh .............. 88 
 3.1.3. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán quản trị tại Công ty cổ phần xây dựng và 
 cơ khí Hưng Thịnh ............................................................................................ 88 
 3.1.4. Yêu cầu của việc xây dựng mô hình kế toán quản trị ............................... 89 
 3.2. MỤC TIÊU XÂY DỰNG MÔ HÌNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ NHẰM 
 QUẢN LÝ HIỆU QUẢ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ 
 CƠ KHÍ HƯNG THỊNH ................................................................................... 90 
 3.2.1. Phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh .............................................. 90 
 3.2.2. Đáp ứng yêu cầu thông tin đa dạng của các nhà quản trị và mục tiêu kiểm 
 soát chi phí ........................................................................................................ 91 
 3.2.3. Đáp ứng mục tiêu hiệu quả và tiết kiệm ................................................... 92 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 3.3. XÂY DỰNG MÔ HÌNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN 
 XÂY DỰNG VÀ CƠ KHÍ HƯNG THỊNH ....................................................... 92 
 3.3.1. Hoàn thiện việc xây dựng hệ thống định mức chi phí và hệ thống dự toán 
 ngân sách .......................................................................................................... 93 
 3.3.2. Tổ chức kế toán quản trị chi phí ............................................................... 96 
 3.3.3. Hoàn thiện việc tổ chức kế toán trách nhiệm .......................................... 101 
 3.3.4. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán quản trị ............................................. 103 
 3.3.4. Mô hình tổ chức kế toán quản trị ........................................................... 106 
 3.4. MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ NHẰM TỔ CHỨC MÔ HÌNH KẾ TOÁN 
 QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ CƠ KHÍ 
 HƯNG THỊNH ............................................................................................... 110 
 3.4.1. Đối với các nhà quản trị công ty ............................................................ 110 
 3.4.2. Đối với bộ máy KTQT ........................................................................... 110 
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ...................................................................................... 111 
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 112 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 113 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
 BHTN : Bảo hiểm thất nghiệp 
 BHXH : Bảo hiểm xã hội 
 BHYT : Bảo hiểm y tế 
 GTGT : Giá trị gia tăng 
 KPCĐ : Kinh phí công đoàn 
 KTQT : Kế toán quản trị 
 NCTT : Nhân công trực tiếp 
 NVLTT : Nguyên vật liệu trực tiếp 
 SDMTC : Sử dụng máy thi công 
 SXC : Sản xuất chung 
 SXKD : Sản xuất kinh doanh 
 TK : Tài khoản 
 TNDN : Thu nhập doanh nghiệp 
 TNHH : Trách nhiậm hữu hạn 
 TSCĐ : Tài sản cố định 
 UBND : Ủy ban nhân dân 
 XDCB : Xây dựng cơ bản 
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU 
 DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ: 
 Hình 1.1: Các chức năng cơ bản của KTQT 
 Hình 1.2: Phân loại chi phí 
 Hình 1.3: Phân loại chi phí theo mối quan hệ với mức độ hoạt động 
 Hình 1.4: Ước tính chi phí theo phương pháp biểu đồ phân tán 
 Hình 1.5: Phương pháp chi phí thông thường 
 Hình 1.6: Phương pháp xác định chi phí theo công việc 
 Hình 1.7: Phương pháp xác định chi phí theo quá trình sản xuất 
 Hình 1.8: Phương pháp xác định chi phí theo chu kỳ sống của sản phẩm 
 Hình 1.9: Bộ máy KTQT trong cơ cấu tổ chức doanh nghiệp 
 Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý của công ty 
 Hình 2.2: Sơ đồ quy trình sản xuất của công ty 
 Hình 2.3: Biểu đồ doanh thu và lợi nhuận 
 Hình 2.4: Biểu đồ chi phí 
 Hình 2.5: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của công ty 
 Hình 2.6: Trình tự ghi sổ theo hình thức Nhật ký chung 
 Hình 2.7: Sơ đồ tổ chức bộ máy KTQT của công ty 
 Hình 3.1: Trình tự xây dựng dự toán ngân sách 
 Hình 3.2: Quy trình thu thập thông tin lập báo cáo kết quả thực hiện 
 Hình 3.3: Mô hình tổ chức bộ máy KTQT 
 DANH MỤC BẢNG BIỂU: 
 Bảng 1.1: Những điểm khác nhau giữa KTQT và kế toán tài chính 
 Bảng 1.2: Phân loại chi phí theo phương pháp chi phí toàn bộ và 
 phương pháp chi phí trực tiếp 
 Bảng 1.3: Phân tích điểm hòa vồn 
 Bảng 1.4: Mẫu báo cáo bộ phận 
 Bảng 2.1: Báo cáo kết quả kinh doanh các năm 2009 - 2011 
 Bảng 2.2: Thời gian khấu hao TSCĐ 
 Bảng 2.3: Bảng tổng hợp dự toán chi phí xây dựng 
 Bảng 3.1: Các giai đoạn lập ngân sách dự án xây dựng 
 Bảng 3.2: Phân loại chi phí theo mối quan hệ với mức độ hoạt động
Luận văn thạc sĩ QTKD Lưu Ngọc Hùng 
Đại học Bách khoa Hà Nội NHD_TS.Đào Thanh Bình 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Những năm gần đây, các doanh nghiệp của nước ta đã có nhưng bước phát 
triển mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của 
đất nước nhưng cũng gặp không ít những khó khăn, thách thức. Trong điều kiện hội 
nhập kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững thì công tác quản 
lý kinh tế tài chính là một yêu cầu bức xúc. Hiện nay, các chính sách, chế độ kinh tế 
tài chính của nhà nước đã và đang được nghiên cứu, sửa đổi và bổ sung cho phù 
hợp với sự phát triển. Trong đó, kế toán là một công cụ quản lý kinh tế tài chính 
hữu hiệu nhất đã được cải cách sâu sắc, toàn diện, phù hợp với nền kinh tế thị 
trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong điều kiện đó, tổ chức kế toán, đặc biệt là 
tổ chức kế toán quản trị một cách khoa học, hợp lý cho các doanh nghiệp có ý nghĩa 
nâng cao kết quả và hiệu quả kinh doanh. 
 Kế toán quản trị là bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác kế toán, giữ 
vai trò quan trọng trong việc thực hiện các quyết định của doanh nghiệp. Cho nên, 
trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam hội nhập để cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường, 
hướng tới khách hàng, tìm kiếm vùng lợi nhuận thì việc cung cấp thông tin để hỗ 
trợ việc sản xuất các sản phẩm với chi phí thấp, chất lượng được giữ vững, ... có ý 
nghĩa to lớn trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, làm gia tăng giá trị 
của doanh nghiệp. 
 Kế toán quản trị đối với các doanh nghiệp hiện đang còn là một vấn đề hết 
sức mới mẻ cả về lý luận và thực tiễn. Tổ chức kế toán quản trị trong các doanh 
nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp xây dựng cần phải được bổ sung và hoàn thiện 
về lý luận cho phù hợp với yêu cầu của quản trị doanh nghiệp và phù hợp với thông 
lệ quốc tế. Trong đó, xây dựng mô hình kế toán quản trị là một trong những vấn đề 
quan trọng nhằm giúp cho nhà quản lý hoàn thành các chức năng lập kế hoạch, tổ 
chức điều hành, kiểm tra và ra quyết định, từ đó giúp quản lý chi phí và tăng hiệu 
quả sản xuất kinh doanh. 
Luận văn thạc sĩ QTKD 1 Lưu Ngọc Hùng