Luận văn Đề xuất một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực Bưu điện tỉnh Hoà Bình đến năm 2015

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 -------[[ \\-------- 
 PHAN TUẤN MINH 
 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN 
NHÂN LỰC BƯU ĐIỆN TỈNH HOÀ BÌNH ĐẾN NĂM 2015 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 HÀ NỘI – 2012 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan những kết quả trình bày trong luận văn là kết quả tự 
nghiên cứu của bản thân, không sao chép từ bất kỳ tài liệu nào có trước của 
những người khác. 
 Tác giả luận văn 
 Phan Tuấn Minh 
 i 
 LỜI CẢM ƠN 
 Luận văn này là kết quả của một thời gian dài nghiên cứu và làm việc để áp 
dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn dưới sự hướng dẫn tận tình của TS.Phạm 
Thị Thu Hà, sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo Viện Kinh tế và Quản lý 
trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, sự hỗ trợ chân tình của Ban giám đốc, các đồng 
nghiệp đang công tác tại Bưu điện tỉnh Hoà Bình cùng các cơ quan hữu quan. 
 Với tình cảm chân thành, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến: 
 - Cô giáo TS. Phạm Thị Thu Hà là người hướng dẫn khoa học đã rất tận tình 
hướng dẫn và cho những lời khuyên sâu sắc không những giúp em hoàn thành luận văn 
mà còn truyền đạt cho em những kiến thức quý báu về nghề nghiệp. 
 - Các thầy cô giáo của Viện Kinh tế và Quản lý trường Đại học Bách khoa 
Hà Nội đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn, giúp đỡ trong suốt hai năm học để em có 
được những kiến thức ứng dụng trong công tác và là cơ sở thực hiện luận văn này. 
 - Quý thầy cô đã dành thời gian quý báu để đọc và phản biện luận văn này, 
xin cảm ơn những ý kiến nhận xét sâu sắc của quý thầy cô. 
 - Ban giám đốc, các bạn đồng nghiệp tại Bưu điện tỉnh Hoà Bình đã đóng 
góp ý kiến quý báu cho việc hoàn thành luận văn này. 
 Mặc dù đã rất cố gắng nhưng do thời gian có hạn, kinh nghiệm và trình độ 
bản thân còn nhiều hạn chế nên chắc chắn luận văn không tránh khỏi những sai sót, 
tác giả rất mong nhận được những ý kiến góp ý của các thầy cô và các bạn đồng 
nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. 
 Hà Nội, ngày tháng 07 năm 2012 
 Học viên: Phan Tuấn Minh 
 ii 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i 
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii 
MỤC LỤC ......................................................................................................... iii 
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .................................................................... vi 
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................. viii 
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGUỒN NHÂN LỰC 
VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP ..... 3 
 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGUỒN NHÂN LỰC ....................... 3 
 1.1.1. Khái niệm nguồn nhân lực ............................................................... 3 
 1.1.2. Vai trò của nguồn nhân lực đối với doanh nghiệp ............................ 4 
 1.2. PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP ...... 4 
 1.2.1. Khái niệm .......................................................................................... 4 
 1.2.2. Vai trò của việc phát triển nguồn nhân lực đối với doanh nghiệp .... 6 
 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN 
 LỰC TRONG DOANH NGHIỆP. ................................................................. 7 
 1.3.1. Nhóm nhân tố thuộc môi trường bên ngoài ...................................... 7 
 1.3.2. Nhóm nhân tố thuộc bên trong doanh nghiệp ................................... 9 
 1.4. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM NGÀNH BƯU ĐIỆN ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG 
 TÁC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC. .................................................. 10 
 1.5. CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC. .......................... 12 
 1.5.1. Kế hoạch hoá nguồn nhân lực. ......................................................... 13 
 1.5.2. Chính sách tuyển dụng nhân lực. ...................................................... 20 
 1.5.3. Chính sách tối ưu hoá, bố trí sử dụng nhân lực. ............................... 23 
 1.5.4. Đánh giá, khuyến khích trong công việc. ......................................... 27 
 1.5.5. Chính sách lương bổng và đãi ngộ ................................................... 28 
 iii 
 1.5.6. Chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ............................. 30 
 1.5.7. Tạo môi trường làm việc tốt, xây dựng văn hoá doanh nghiệp ........ 32 
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ................................................................................. 35 
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI BƯU 
ĐIỆN TỈNH HOÀ BÌNH ................................................................................. 36 
 2.1. TỔNG QUAN VỀ BƯU ĐIỆN TỈNH HOÀ BÌNH ................................ 36 
 2.1.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển ....................................... 36 
 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ........................................................................ 38 
 2.1.3 Cơ cấu tổ chức, quản lý Bưu Điện tỉnh Hoà Bình ............................. .41 
 2.2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC CỦA BƯU ĐIỆN 
 TỈNH HOÀ BÌNH .......................................................................................... 43 
 2.2.1. Cơ cấu lao động theo độ tuổi và giới tính ......................................... 43 
 2.2.2. Cơ cấu lao động theo trình độ ........................................................... 44 
 2.2.3. Cơ cấu lao động theo chức năng công việc ...................................... 47 
 2.3. CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦA BƯU ĐIỆN 
 TỈNH HOÀ BÌNH TRONG NHỮNG NĂM QUA ....................................... 50 
 2.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................... 50 
 2.3.2 Đánh giá về chính sách phát triển nguồn nhân lực ............................ 52 
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ................................................................................. 77 
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC BƯU ĐIỆN 
TỈNH HOÀ BÌNH TRONG GIAI ĐOẠN ĐẾN 2015 ................................... 79 
 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA TỔNG CÔNG TY BƯU CHÍNH 
 VIỆT NAM ..................................................................................................... 79 
 3.1.1 Các văn bản pháp lý cơ bản của Nhà nước trong lĩnh vực Bưu chính
 .................................................................................................................... 79 
 3.1.2 Định hướng phát triển sản xuất kinh doanh Bưu điện Tỉnh Hòa Bình đến 
 năm 2015. .................................................................................................... 80 
 3.1.3. Định hướng phát triển kinh tế xã hội của địa phương ..................... 81 
 d) Về quốc phòng - an ninh ........................................................................ 84 
 iv 
 3.1.4 Định hướng phát triển nguồn nhân lực tại Bưu điện Tỉnh Hòa Bình.
 .................................................................................................................... 86 
 3.2 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC BƯU ĐIỆN TỈNH HOÀ 
 BÌNH ĐẾN NĂM 2015. ................................................................................. 86 
 3.2.1 Phương hướng .................................................................................... 86 
 3.2.2 Giải pháp ............................................................................................ 87 
 3.3. ỨNG DỤNG VÀO THỰC TIỄN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN 
 NHÂN LỰC TẠI BƯU ĐIỆN TỈNH HÒA BÌNH. ....................................... 103 
 3.3.1. Triển khai thành giải pháp cho hoạt động sản xuất kinh doanh hằng năm
 ............................................................................................................................. 103 
 3.3.2. Triển khai vào các quy chế nội bộ của Bưu Điện tỉnh ..................... 104 
 3.3.3. Triển khai vào nội dung các phong trào thi đua, hoạt động của các đoàn 
 thể trong Bưu Điện tỉnh .............................................................................. 106 
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ................................................................................. 107 
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 108 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 112 
 v 
 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU 
Bảng 2.1 Một số chỉ tiêu về hoạt động sản xuất kinh doanh của Bưu Điện tỉnh Hoà Bình 39 
Bảng 2.2 Biểu thống kê số lượng lao động theo độ tuổi và giới tínhnăm 2011. ..... 43 
Bảng 2.3: Biểu thống kê lao động về trình độ chuyên môn, tay nghề ................ 44 
Bảng 2.4: Biểu thống kê lao động về trình độ tin học theo độ tuổi năm 2011. .. 46 
Bảng 2.5: Biểu thống kê lao động về chức năng công việc theo độ tuổi năm 2011. 47 
Bảng 2.6: Cơ cấu lao động theo địa bàn ............................................................. 48 
Bảng và hình 2.7: Biểu diễn sự biến động về số lượng lao động Bưu chính ..... 50 
Bảng 2.8 Biểu thống kê biến động về trình độ chuyên môn lao động Bưu chính .... 51 
Bảng 2.9: Biểu thống kê kế hoạch lao động Bưu Điện tỉnh Hoà Bình từ năm 2011. 53 
Bảng 2.10: Bảng thống kê tình hình điều chuyển, bổ nhiệm, nghỉ hưu ............. 59 
Bảng 2.11: Bảng phân nhóm và điểm hệ số mức độ phức tạp công việc. .......... 63 
Bảng 2.12. Bảng Hệ số đánh giá mức độ hoàn thành công việc của các chức danh. 64 
Bảng 2.13: Hệ số phức tạp công việc và mức độ hoàn thành công việc ............ 67 
Bảng 2.14: Thống kê tình hình đào tạo chuyên môn, bồi dưỡng nghiệp vụ ....... 72 
Bảng 3.1 Kết cấu chung của bản mô tả công việc .............................................. 93 
Bảng 3.2 Kết cấu chung của bảng tiêu chuẩn công việc ..................................... 94 
 vi 
 DANH MỤC HÌNH VẼ 
Hình 2.1: Tình hình doanh thu của Bưu điện Tỉnh từ năm 2008 - 2011 ............ 40 
Hình 2.2 Mô hình bộ máy tổ chức quản lý của Bưu Điện tỉnh Hoà Bình. ......... 41 
Hình 2.3 Biểu đồ cơ cấu lao động theo độ tuổi và giới tính năm 2011. ............. 43 
Hình 2.4: Biểu đồ cơ cấu lao động về trình độ chuyên môn theo độ tuổi năm 2011 .. 45 
Hình 2.5 Biểu đồ cơ cầu lao động về trình độ tin học theo độ tuổi năm 2011. .. 46 
Hình 2.6: Biểu đồ cơ cấu lao động về chức năng công việc theo độ tuổi năm 2011. 47 
Hình 2.8 Biểu đồ về sự biến động trình độ chuyên môn lao động Bưu chính. ... 51 
 vii 
 NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT 
BCVT Bưu chính viễn thông 
BĐKV Bưu điện khu vực 
BĐT Bưu điện tỉnh 
CBCNV Cán bộ, công nhân viên 
CNH – HĐH Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa 
CNTT Công nghệ thông tin 
NSLĐ Năng suất lao động 
SXKD Sản xuất kinh doanh 
VNPT Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam 
VNPost Tổng công ty Bưu chính Việt Nam 
 viii 
 PHẦN MỞ ĐẦU 
1. Cơ sở khoa học và thực tiễn của đề tài 
 Bước vào đầu năm 2008, Tổng công ty Bưu chính Việt Nam (VNPost) bắt 
đầu đi vào hoạt động với tư cách là một đơn vị hạch toán độc lập bên cạnh các Viễn 
thông tỉnh, thành phố, trực thuộc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam 
(VNPT). Thực trạng hiện tại của VNPost là có lực lượng lao động quá cồng kềnh, 
tư duy kinh doanh chưa có sự chuyển biến đột phá, làm ăn kém hiệu quả với mức 
bù lỗ hằng năm của Nhà nước rất lớn. Vì vậy, định hướng phát triển của VNPost 
trong giai đoạn tới là tự chủ trong kinh doanh, đa dạng hoá các loại hình dịch vụ để 
tăng doanh thu cùng với việc giảm thiểu tối đa chi phí tiến tới làm ăn có lãi. Để thực 
hiện thắng lợi định hướng nhiệm vụ này thì việc sắp xếp lại và phát triển nguồn 
nhân lực một cách hợp lý là một trong những việc làm quan trọng của VNPost trong 
những năm tới. 
Bưu Điện tỉnh Hoà Bình là đơn vị thành viên, hạch toán phụ thuộc VNPost. Là đơn 
vị kinh doanh trên địa bàn tỉnh có nền kinh tế kém phát triển, doanh thu thấp, chi 
phí lớn, số lượng lao động rất đông, trình độ chuyên môn yếu nên Bưu Điện tỉnh 
Hoà Bình là một trong những đơn vị kinh doanh kém hiệu quả nhất VNPost. Nhiệm 
vụ đặt ra cho đơn vị là phải nhanh chóng phát triển đa dạng các loại hình dịch vụ, 
nhất là các dịch vụ chất lượng cao để tăng doanh thu, nâng cao năng suất lao động, 
nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và theo kịp định hướng của Tổng công ty. 
Việc thực hiện nhiệm vụ này phải đi kèm với việc nâng cao trình độ, nâng cao chất 
lượng đội ngũ người lao động trong đơn vị. 
 Trong bối cảnh đó, bản thân đã lựa chọn đề tài nghiên cứu “Một số giải pháp 
phát triển nguồn nhân lực Bưu Điện tỉnh Hoà Bình đến năm 2015”. Mục đích của 
việc thực hiện đề tài là góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Bưu Điện 
tỉnh Hoà Bình để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của đơn vị trong giai đoạn tới. 
 1