Luận văn Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định

 H
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
Ọ --------------------------------------- 
 VÀ TÊN TR
Ầ TRẦN HỒNG LÝ 
N H
Ồ
NG LÝ
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
 HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP 
 DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
KHOÁ 2011 
 Hà Nội – Năm 2013 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 TRẦN HỒNG LÝ 
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH 
 NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH 
 Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT 
 QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 
 TS. TRẦN VIỆT HÀ 
 Hà Nội - Năm 2013 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
 MỤC LỤC 
LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................. 1 
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH 
NGHIỆP ............................................................................................................ 7 
1.1 Một số vấn đề về thuế và quản lý thuế....................................................... 7 
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thuế................................................. 7 
 1.1.1.1 Khái niệm:..................................................................................... 7 
 1.1.1.2 Đặc điểm của thuế:........................................................................ 7 
 1.1.2 Vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường...................................... 8 
 1.1.3 Các yếu tố cấu thành của một chính sách thuế ................................... 8 
 1.1.4 Hệ thống chính sách thuế, phí, lệ phí.................................................. 9 
1.2 Thuế thu nhập doanh nghiệp.................................................................... 10 
1.2.1 Khái niệm, đặc điểm và nguyên tắc thiết lập thuế thu nhập doanh 
nghiệp .............................................................................................................. 10 
 1.2.1.1 Khái niệm, mục đích của thuế thu nhập doanh nghiệp............... 10 
 1.2.1.2 Đặc điểm của thuế thu nhập doanh nghiệp ................................. 11 
 1.2.3 Vai trò của thuế thu nhập doanh nghiệp ........................................... 11 
 1.2.3.1 Thuế TNDN là khoản thu quan trọng của NSNN....................... 11 
 1.2.3.2 Thuế TNDN là công cụ quan trọng của Nhà nước trong việc điều 
 tiết vĩ mô nền kinh tế............................................................................... 11 
 1.2.3.3 Thuế TNDN là một công cụ của Nhà nước thực hiện chính sách 
 công bằng xã hội ..................................................................................... 12 
1.3 Đối tượng và phương pháp tính thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành tại 
Việt Nam ......................................................................................................... 13 
 1.3.1 Đối tượng nộp thuế............................................................................ 13 
 1.3.2 Thu nhập chịu thuế TNDN................................................................ 13 
 1.3.3 Thu nhập miễn thuế........................................................................... 14 
 1.3.4 Các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập 
 chịu thuế ...................................................................................................... 14 
 1.3.5 Thuế suất ........................................................................................... 16 
 1.3.6 Phương pháp tính thuế TNDN là thu nhập tính thuế và thuế suất: 17 
 1.3.7 Ưu đãi miễn, giảm thuế...................................................................... 20 
 1.3.7.1 Khái niệm:................................................................................... 20 
 1.3.7.2 Đặc điểm của các ưu đãi thuế ..................................................... 20 
 1.3.7.3 Cơ chế áp dụng ưu đãi: ............................................................... 22 
 1.3.7.4 Phạm vi ưu đãi: ........................................................................... 22 
 1.3.7.6 Điều kiện áp dụng ưu đãi thuế theo Luật thuế TNDN tại Việt 
 Nam ......................................................................................................... 25 
 1.3.7.7 Công cụ ưu đãi ............................................................................ 26 
 1.3.8 Đăng ký thuế ..................................................................................... 28 
 1.3.8.1 Người nộp thuế thu nhập doanh nghệp:...................................... 28 
 Học viên: Trần Hồng Lý Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
 1.3.8.2 Kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp........................................... 29 
 1.3.9 Nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ...................................................... 39 
 1.3.9.1 Thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế năm:................................... 39 
 1.3.9.2 Đồng tiền và địa điểm nộp thuế ................................................. 40 
1.4 Quản lý thuế và hệ thống chính sách thuế hiện hành tại Việt Nam......... 40 
 1.4.1 Quản lý thuế ...................................................................................... 40 
 1.4.1.1 Khái niệm quản lý thuế ............................................................... 40 
 1.4.1.2 Quy trình quản lý thuế................................................................. 40 
 1.4.2 Nội dung và yêu cầu chủ yếu của công tác quản lý thuế TNDN.... 41 
 1.4.2.1 Công tác kê khai và kế toán thuế: ............................................... 42 
 1.4.2.2 Công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế: ............................ 43 
 1.4.2.3 Công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế:.............................. 43 
 1.4.2.4 Công tác thanh tra, kiểm tra:....................................................... 43 
 1.4.2.5 Ứng dụng tin học trong công tác quản lý thuế............................ 44 
 1.4.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế . ............................ 46 
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH 
NGHIỆP TẠI CỤC THUẾ TỈNH NAM ĐỊNH.............................................. 48 
2.1 Giới thiệu về cục thuế tỉnh nam Định ...................................................... 48 
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển............................................................ 48 
 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Cục thuế tỉnh Nam Định.................................... 49 
 2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục thuế tỉnh 
 Nam Định .................................................................................................... 52 
 2.1.3.1 Chức năng của Cục thuế tỉnh Nam Định .................................... 52 
 2.1.3.2 Nhiệm vụ, quyền hạn của Cục thuế tỉnh Nam Định ................... 52 
2.2 Thực trạng quản lý thuế tndn tại cục thuế tỉnh nam định ......................... 55 
 2.2.1 Thực trạng quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Nam 
 Định............................................................................................................. 55 
 2.2.1.1 Công tác kê khai và kế toán thuế ................................................ 57 
 2.2.1.2 Công tác tuyên truyền hỗ trợ....................................................... 60 
 2.2.1.3 Công tác thu nợ và cưỡng chế nợ thuế........................................ 63 
 2.2.1.4 Công tác thanh tra, kiểm tra thuế ................................................ 65 
 2.2.1.5 Áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế......... 69 
 2.2.2 Những yếu tố ảnh hưởng đến phương thức quản lý thuế thu nhập 
 doanh nghiệp tại Cục thuế tỉnh Nam Định.................................................. 73 
 2.2.2.1 Những nhân tố ảnh hưởng đến hành vi tuân thủ pháp luật thuế 
 của người nộp thuế.................................................................................. 73 
 2.2.2.2 Những nhân tố ảnh hưởng đến phương thức quản lý thuế thu 
 nhập doanh nghiệp của cơ quan thuế ...................................................... 74 
 2.2.2.3 Những nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả quản lý thuế TNDN...... 76 
2.3 Đánh giá chương 2: ................................................................................... 78 
 Học viên: Trần Hồng Lý Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
CHƯƠNG III: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHƯƠNG THỨC 
QUẢN LÝ THUẾ TNDN CHO CỤC THUẾ TỈNH NAM ĐỊNH................. 79 
3.1 Những thuận lợi, khó khăn của cục thuế tỉnh nam định trong quá trình 
quản lý thu thuế trên địa bàn ........................................................................... 79 
3.1.1 Những thuận lợi...................................................................................... 79 
 3.1.2 Những khó khăn................................................................................. 80 
 3.1.2.1 Đối với cơ quan quản lý thuế:..................................................... 80 
 3.1.2.2 Đối với người nộp thuế: .............................................................. 81 
3.2 Một số giải pháp hoàn thiện phương thức quản lý thuế TNDN tại cục thuế 
tỉnh nam định................................................................................................... 82 
 3.2.1 Giải pháp 1: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế 
 trong việc thực hiện chính sách thuế........................................................... 82 
 3.2.1.1 Căn cứ ......................................................................................... 82 
 3.2.1.2 Nội dung của giải pháp ............................................................... 84 
 3.2.1.3 Kết quả mong đợi........................................................................ 85 
 3.2.2 Giải pháp 2: Đội ngũ cán bộ ngành thuế tỉnh Nam Định cần thay đổi 
 cả về lượng và chất...................................................................................... 85 
 3.2.2.1 Căn cứ ......................................................................................... 85 
 3.2.2.2 Nội dung của giải pháp .............................................................. 87 
 3.2.2.3 Kết quả mong đợi của giải pháp ................................................ 90 
 3.2.3 Giải pháp 3: Tăng cường vai trò của các ứng dụng công nghệ thông 
 tin trong công tác quản lý thuế.................................................................... 90 
 3.2.3.1 Căn cứ ......................................................................................... 90 
 3.2.3.2 Nội dung của giải pháp ............................................................... 91 
 3.2.3.3 Kết quả mong đợi của giải pháp ................................................. 92 
3.2.4 Ý kiến đề xuất: Hoàn thiện chính sách thuế TNDN theo hướng đơn giản, 
dễ hiểu, hợp lý................................................................................................. 92 
 3.2.4.1. Căn cứ ........................................................................................ 92 
 3.2.4.2 Nội dung của giải pháp ............................................................... 93 
 3.2.4.3 Kết quả mong đợi của giải pháp ................................................. 94 
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 95 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ 98 
 Học viên: Trần Hồng Lý Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
 LỜI NÓI ĐẦU 
 Hơn 20 năm Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới kinh tế, mở cửa và 
hội nhập, hệ thống chính sách thuế đã được cải cách và hoàn thiện để đáp ứng 
nhu cầu phát triển của đất nước. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, vai 
trò quản lý vĩ mô của Nhà nước ngày càng thể hiện rõ nét. Thông qua những 
công cụ đắc lực của mình, Nhà nước, Chính phủ đã thực hiện khá thành công 
vai trò điều tiết các hoạt động kinh tế trong từng giai đoạn phát triển. Một 
trong những công cụ đó là chính sách thuế. Không chỉ ở Việt Nam mà đối với 
tất cả các nước, chính sách thuế luôn là một công cụ điều tiết vĩ mô quan 
trọng và hiệu quả. Chỉ một sự thay đổi nhỏ trong chính sách thuế cũng kéo 
theo sự thay đổi lớn trong các hoạt động kinh tế, ảnh hưởng trực tiếp đến các 
lĩnh vực đầu tư, sản xuất và tiêu dùng. Tác dụng hạn chế hay khuyến khích 
của thuế đối với các hoạt động sản xuất – kinh doanh cũng chỉ giới hạn trong 
từng giai đoạn, từng thời điểm. Do vậy, đòi hỏi Nhà nước phải hết sức linh 
động trong việc ban hành, sửa đổi, bổ sung các quy định về thuế sao cho phù 
hợp với tình hình thực tế trong từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế. 
 Ở nước ta, thuế không chỉ là nguồn thu chủ yếu của Chính phủ mà còn 
là sự phản ánh rõ nét đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước trong việc 
định hướng phát triển cho từng ngành nghề, từng lĩnh vực kinh tế. Thông qua 
cácchính sách thuế, Nhà nước khuyến khích việc đầu tư, sản xuất và tiêu dùng 
đối với những mặt hàng, ngành nghề, lĩnh vực trọng điểm được ưu đãi, đồng 
thời, hạn chế đầu tư sản xuất đối với những ngành nghề Nhà nước chủ trương 
thu hẹp trong từng giai đoạn nhất định. Thuế còn được sử dụng như là công 
cụ góp phần mang lại công bằng xã hội, thu hẹp khoảng cách giàu – nghèo, 
điều tiết thu nhập từ khu vực có thu nhập cao để giải quyết các vấn đề của 
người nghèo, hạn chế sự chênh lệch quá mức trong thu nhập của các tầng lớp 
Học viên: Trần Hồng Lý 1 Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
nhân dân, các thành phần kinh tế. Nhờ đó giúp giảm thiểu các vấn đề tiêu cực, 
hạn chế sự gia tăng các tệ nạn xã hội trong quá trình phát triển kinh tế. Một 
trong những sắc thuế có sức ảnh hưởng mạnh mẽ nhất là thuế thu nhập thu 
nhập doanh nghiệp. 
Luật thuế thu nhập doanh nghiệp được ban hành đã góp phần tăng cường 
công tác kiểm soát, phân phối thu nhập và điều tiết vĩ mô nền kinh tế. 
 *. Tính cấp thiết của đề tài. 
 Hiện nay, với sự phát triển của toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế là 
một xu hướng khách quan. Theo đó, hội nhập quốc tế về thuế ngày càng rộng 
và sâu nhằm khuyến khích đầu tư, tự do hoá thương mại trên toàn thế giới. 
Ngoài việc xây dựng hệ thống chính sách thuế tương thích, quản lý thuế phải 
được cải cách và hiện đại hoá theo các chuẩn mực QLT quốc tế nhằm tạo điều 
kiện thuận lợi để thu hút mạnh mẽ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và 
khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài, tạo môi trường 
thuận lợi đồng nhất về thuế để phát triển kinh tế – xã hội đất nước. 
 Số thu về thuế TNDN ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng khá lớn trong 
tổng số thu NSNN là một trong những biểu hiện rõ rệt về vai trò cũng như ảnh 
hưởng của khu vực này đối với nền kinh tế. Số thuế nộp NSNN của thuế 
TNDN năm 2012 là 16.914 triệu đồng tăng 5.189 triệu đồng tương ứng 
44,26% so với năm 2011 chiếm 50,6% trong tổng số thu NSNN cả nước. 
 Công tác quản lý thuế từng bước được cải cách, hiện đại hoá, trình độ 
chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ công chức thuế ngày càng được nâng lên, 
kết quả thu ngân sách nhà nước năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên theo 
đánh giá chung, công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp còn bộc lộ một số 
tồn tại. Đó là: Chính sách thuế còn những điểm quy định chưa chặt chẽ, tạo kẽ 
hở cho hành vi lợi dụng gian lận thuế; công tác quản lý thuế còn yếu kém 
chưa đáp ứng được yêu cầu hiện đại hóa; công tác bố trí sắp xếp lực lượng 
Học viên: Trần Hồng Lý 2 Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
cán bộ công chức làm công tác thanh tra, kiểm tra hạn chế cả về mặt số lượng 
và chất lượng nên việc phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về thuế để 
ngăn chặn xử lý kịp thời còn ít, đặc biệt là các hành vi chuyển giá ảnh hưởng 
tới nguồn thu ngân sách. Điều này không chỉ xuất phát từ nhu cầu cần phải 
giải quyết các vẫn đề nghiệp vụ trong QLT mà còn từ sự cần thiết phải tăng 
cường QLT để thuế thực sự trở thành công cụ điều tiết vĩ mô đối với nền kinh 
tế trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. 
 Bên cạnh đó nhiệm vụ chính trị của Cục Thuế Nam Định thực hiện dự 
toán thu ngân sách đến năm 2015 đạt 2200-3200 tỷ, gấp gần 2 lần năm 2012 
trong điều kiện kinh tế của tỉnh Nam Định chưa phát triển, chưa có nguồn thu 
lớn, nguồn thu ổn định là một nhiệm vụ nặng nề đối với Cục thuế Nam Định. 
 Những yếu tố trên đặt ra một yêu cầu cấp thiết đòi hỏi phải nâng cao 
hiệu quả quản lý thuế nói chung, và hiệu quả quản lý thuế đối với thuế thu 
nhập doanh nghiệp nói riêng nhằm tăng thu cho ngân sách nhà nước trên địa 
bàn tỉnh Nam Định. Là một công chức ngành thuế công tác tại Cục thuế Nam 
Định qua thực tế ở Chi cục và phòng chức năng của Cục thuế, có cơ hội tìm 
hiểu thực trạng về công tác quản lý thuế TNDN, tôi đã chọn đề tài “Một số 
giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh nhgiệp trên địa bàn 
tỉnh Nam Định”. 
 *. Mục tiêu nghiên cứu. 
 Mục tiêu tổng quát 
 Vận dụng lý thuyết và các quy định Luật Quản lý thuế phân tích thực 
trạng, đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác 
quản lý thuế đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. 
 Mục tiêu cụ thể. 
 - Tổng hợp lý luận về quản lý thuế của Nhà nước đối với thuế thu nhập 
doanh nghiệp. 
Học viên: Trần Hồng Lý 3 Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
 - Phân tích thực trạng công tác quản lý thuế đối với thuế thu nhập doanh 
nghiệp tại tỉnh Nam Định 
 - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế 
TNDN trên địa bàn tỉnh Nam Định. 
 Câu hỏi nghiên cứu 
 Để đạt được mục tiêu của luận văn đặt ra, câu hỏi nghiên cứu chính là 
các nội dung tiếp cận, triển khai dựa trên cở sở lý luận logic và khoa học. 
Trong phạm vi của đề tài câu hỏi nghiên cứu bao gồm: 
 1. Công tác quản lý thuế đối với thuế thu nhập doanh nghiệp như thế 
nào? 
 2. Các nhóm yếu tố nào ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế thu nhập 
doanh nghiệp? 
 3. Quy trình quản lý thuế gồm các khâu nào? 
 4. Thực trạng về công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp tại tỉnh 
Nam Định hiện nay như thế nào? 
 5. Những hạn chế về công tác quản lý thuế đối với thu nhập doanh 
nghiệp tại tỉnh Nam Định hiện nay là gì? 
 6. Làm thế nào để hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh 
nghiệp tại tỉnh Nam Định? 
 *. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 - Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Lý thuyết và thực tiễn trong công tác 
quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp trong toàn ngành thuế. 
 - Phạm vi nghiên cứu của đề tài: 
 + Về không gian: Phạm vi nghiên cứu của luận văn giới hạn trong lĩnh 
vực quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp tại tỉnh Nam Định. 
Học viên: Trần Hồng Lý 4 Lớp CH QTKD 2010 – 2012 
 Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh Trường ĐHBKHN 
 + Về thời gian: Sử dụng các số liệu thống kê trong phạm vi 4 năm 
(2009-2012) và đề ra các giải pháp giai đoạn 2012-2015. 
 *. Phương pháp nghiên cứu: 
 - Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng, tổng 
hợp, thống kê, so sánh, để phân tích, đánh giá, bình luận. 
 - Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng các số liệu thống kê, báo cáo tại 
Cục Thuế Nam Định, các tài liệu nội ngành, ấn phẩm đã được xuất bản (báo, 
tạp chí, internet, kết quả nghiên cứu của một số công trình có liên quan trước 
đó). 
 *. Dự kiến đóng góp của luận văn. 
 Luận văn nêu lên thực trạng, đánh giá phân tích thực trạng về công tác 
quản lý thuế đối với thu nhập doanh nghiệp tại tỉnh Nam Định. Trên cơ sở đó 
nêu ra các giải pháp và kiến nghị có tính khả thi nhằm hoàn thiện công tác 
quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp tại tỉnh Nam Định. 
 Là một cán bộ công chức của ngành thuế Nam Định và đồng thời cũng 
là học viên của khoa Kinh tế & Quản lý thuộc Trường Đại học Bách khoa Hà 
Nội, tôi mong muốn đem những kiến thức mà thầy cô truyền đạt áp dụng vào 
thực tế của đơn vị mình nhằm mục đích hoàn thiện công tác quản lý thuế, nhất 
là thuế thu nhập thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định. Do đó tôi 
chọn đề tài: “ Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập 
doanh nhgiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định” làm luận văn thạc sĩ kinh tế. 
 Luận văn được thực hiện với mục đích nghiên cứu, đánh giá thực trạng 
quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp cùng các nguyên nhân từ đó đưa ra các 
giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp trên 
địa bàn tỉnh Nam Định. 
 Đối tượng nghiên cứu của đề tài là vấn đề quản lý thuế thu nhập doanh 
nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp 
Học viên: Trần Hồng Lý 5 Lớp CH QTKD 2010 – 2012