Luận văn Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

 BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ------------------------- 
 NGUYỄN SỸ QUẾ 
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC 
 ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT 
 GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: 
 TS. TRẦN THỊ BÍCH NGỌC 
 Hµ néi - 2013 
 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
- BTCT: Bê tông cốt thép 
- BR-VT: Bà Rịa Vũng Tàu 
- BOT: Xây dựng – Vận hành – Chuyển giao 
- BOD: Nhu cầu oxy sinh hóa 
- BUSADCO: Công ty Thoát nước và phát triển đô thị tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu 
- CBCNV: Cán bộ công nhân viên 
- CBKT: Cán bộ kỹ thuật 
- COD: Nhu cầu oxy hóa học 
- DBMS: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu 
- HACCP: Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn 
- HTTN: Hệ thống thoát nước 
- GIS: Hệ thống thông tin địa lý 
- GDP: Tổng sản phẩm quốc nội 
- ISO: Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa 
- pH: Chỉ số đo độ hoạt động của các ion hiđrô trong dung dịch 
- PPP: Hợp tác Nhà nước-tư nhân 
- MTV: Một thành viên 
- NĐ; TT: Nghị định; Thông tư 
- ODA: Hỗ trợ phát triển chính thức 
- QCVN: Quy chuẩn Việt Nam 
- QL: Quốc lộ 
- TNHH: Trách nhiệm hữu hạn 
- TP: Thành phố 
- TCVN: Tiêu chuẩn Việt Nam 
- UBND: Ủy ban nhân dân 
- VIFOTEX: Quỹ hỗ trợ sáng tạo, Khoa học, Kỹ thuật Việt Nam 
- XN: Xí nghiệp 
 MỤC LỤC 
MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1 
CHƯƠNG I ................................................................................................. 3 
CHƯƠNG I ................................................................................................. 3 
 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC ĐÔ 
THỊ .............................................................................................................. 3 
1.1. Khái niệm về hệ thống thoát nước đô thị. ............................................... 3 
1.2. Mục tiêu quản lý thoát nước đô thị ......................................................... 4 
1.3. Các nội dung quản lý thoát nước đô thị: ................................................. 6 
1.4. Các tiêu chí đánh giá về chất lượng quản lý vận hành hệ thống thoát 
nước đô thị. ................................................................................................... 7 
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vận hành hệ thống thoát nước đô thị
.................................................................................................................... 10 
 1.5.1. Các yếu tố bên trong ................................................................... 10 
 1.5.2. Các yếu tố bên ngoài: ................................................................. 11 
1.6. Một số phương hướng giải pháp nâng cao chất lượng quản lý vận hành 
hệ thống thoát nước đô thị. .......................................................................... 15 
 1.6.1. Về nhân lực ................................................................................ 15 
 1.6.2. Công tác lập quy hoạch chuyên ngành thoát nước, quản lý kiểm 
 soát các nguồn xả. ................................................................................ 15 
 1.6.3. Nâng cao vai trò quản lý về công tác đầu tư xây dựng, vận hành 
 khai thác công trình thoát nước. ........................................................... 17 
 CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH CÔNG TÁC QUẢN LÝ HỆ THỐNG 
 THOÁT NƯỚC CÁC ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA – 
VŨNG TÀU ............................................................................................... 18 
2.1. Đặc điểm tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tỉnh Bà Rịa - 
Vũng Tàu. ................................................................................................... 18 2.2. Giới thiệu về quá trình hình thành và phát triển của Công ty Thoát nước 
và Phát triển đô thị tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BUSADCO) ............................ 21 
 2.2.1. Giới thiệu Công ty: ..................................................................... 21 
 2.2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh trong những năm gần đây ........... 25 
2.3. Phân tích chất lượng quản lý vận hành hệ thống thoát nước các đô thị 
trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. ............................................................. 26 
 2.3.1. Phân tích theo nhóm chỉ tiêu chất lượng xây dựng các công trình 
 thoát nước. ........................................................................................... 26 
 2.3.2. Phân tích theo nhóm các chỉ tiêu kỹ thuật về mạng lưới thu gom 
 và chất lượng nước thải đầu ra. ............................................................ 58 
 2.3.3. Phân tích chất lượng nước thải tại các đô thị trên địa bàn BR-VT
 ............................................................................................................. 65 
 2.3.4. Phân tích ảnh hưởng của công tác quản trị vận hành hệ thống thoát 
 nước đô thị đến các kết quả đầu ra của hệ thống thoát nước đô thị tại 
 BR-VT. ................................................................................................ 67 
2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng quản lý vận hành hệ 
thống thoát nước trên các đô thị BR-VT. ................................................... 78 
 2.4.1. Các nhân tố bên trong: ................................................................ 78 
 2.4.2. Các nhân tố bên ngoài: ............................................................... 82 
CHƯƠNG III: ........................................................................................... 86 
 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN 
 LÝ VẬN HÀNH HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC ĐÔ THỊ TẠI TỈNH BÀ 
RỊA VŨNG TÀU. ..................................................................................... 86 
3.1. Mục tiêu công tác quản lý vận hành hệ thống thoát nước đến năm 2015 
tầm nhìn đến năm 2020. .............................................................................. 86 
3.2. Các giải pháp quản lý hệ thống thoát nước tại các đô thị trên địa bàn tỉnh 
Bà Rịa – Vũng Tàu. .................................................................................... 87 
 3.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng quản lý vận hành hệ 
thống thoát nước đô thị tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. ................................... 87 
 3.3.1. Giải pháp 1: Tăng cường năng lực cho các Ban quản lý dự án 
 công trình thoát nước và xử lý nước thải BUSADCO. .......................... 87 
 3.3.2. Giải pháp 2: Hoàn thiện công tác quản lý vận hành mạng lưới 
 thoát nước tại các đô thị tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu của BUSADCO. ...... 93 
 3.3.3. Giải pháp 3: Áp dụng phương thức quản lý hệ thống thoát nước từ 
 quản trị tài sản sang cung ứng dịch vụ thoát nước. ............................... 99 
PHẦN KẾT LUẬN ................................................................................. 109 
 Đề tài: Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn tỉnh BR-VT 
 MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Đô thị hoá với tốc độ ngày càng nhanh là xu thế tất yếu của các quốc gia trên 
thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Trong sự nghiệp phát triển kinh tế - văn 
hoá - xã hội của các quốc gia, các đô thị đóng vai trò như những hạt nhân quan trọng. 
Các hoạt động kinh tế, văn hoá chủ yếu của quốc gia đã và đang diễn ra chủ yếu ở các 
đô thị. 
 Cùng với sự phát triển kinh tế tại các đô thị đã phát sinh nhiều tồn tại như: hạ 
tầng kỹ thuật phát triển không theo kịp đô thị hóa, các con kênh, ao (hồ) tiêu thoát 
nước trong các đô thị thị trở thành các kênh, ao (hồ) chết, các tuyến cống truyền tải 
thoát nước bị người dân xây dựng các công trình lấn chiếm làm hư hại, ảnh hưởng 
nặng nề đến công tác thoát nước đặc biệt vào mùa mưa bão làm nảy sinh ngập lụt, ô 
nhiễm môi trường (nước và không khí), bệnh dịch lây lan nhanh. 
 Nghị quyết Đại hội IX của Đảng nhấn mạnh: Kết hợp hài hòa giữa phát triển 
kinh tế - xã hội với bảo vệ và cải thiện môi trường theo hướng phát triển bền vững; 
tiến tới bảo đảm cho mọi người dân được sống trong môi trường có chất lượng tốt về 
không khí, đất, nước, cảnh quan và các nhân tố môi trường tự nhiên khác đạt tiêu 
chuẩn mức tối thiểu do nhà nước quy định. 
 Hiện nay trên các đô thị của cả nước nói chung, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói 
riêng, tình trạng ngập lụt lúc triều cường hay vào mùa mưa bão, ô nhiễm môi trường 
vào mùa khô xảy ra phổ biến, mặc dù hàng năm nguồn kinh phí từ ngân sách dành 
cho các dự án liên quan đến thoát nước vệ sinh môi trường không ngừng tăng lên 
song tình hình vẫn không được cải thiện. Từ kiến thức đã được học tập trong khóa 
học và thực tế bản thân học viên hoạt động trong lĩnh vực thoát nước, có điều kiện 
nhận thấy được tình quản lý hệ thống thoát nước còn nhiều bất cập, do đó mạnh dạn 
chọn đề tài “Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn 
tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu” làm luận văn tốt nghiệp. Với mong mỏi rằng có thể áp 
dụng phần nào trong quá trình nghiên cứu vào thực tiễn nhằm góp phần cải thiện môi 
trường sống, đảm bảo sự phát triển bền vững cho xã hội. 
Nguyễn Sỹ Quế - Lớp cao học QTKD khóa 2011-2013 Trang 1 
 Đề tài: Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn tỉnh BR-VT 
 2. Mục đính của đề tài 
 Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở phân tích thực trạng, hệ thống 
thoát nước, các công cụ quản lý hiện tại về thoát nước để giải quyết được các vấn đề 
chủ yếu: 
 Một là kiểm soát ngập lụt, ô nhiễm môi trường nước thải. 
 Hai là hoàn thiện công tác quản lý thoát nước đô thị. 
 Ba là xây dựng các giải pháp để nâng cao chất lượng và tiến độ thực hiện các 
công trình thoát nước. 
 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 Đối tượng nghiên cứu là chất lượng hệ thống thoát nước tại các đô thị Bà Rịa – 
Vũng Tàu. 
 Phạm vi nghiên cứu: lấy số liệu nghiên cứu về hệ thống thoát nước trên địa 
bàn các đô thị tỉnh Bà rịa – Vũng Tàu từ năm 2004 đến 2011. 
 4. Phương pháp nghiên cứu 
 Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ 
bản như phương pháp thống kê, phân tích số liệu, tổng hợp số liệu, nhằm đề xuất một 
số giải pháp hoàn thiện trong công tác quản lý vận hành hệ thống thoát nước các đô 
thị tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 
 5. Nội dung luận văn 
 Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn gồm có 3 chương: 
Chương I: Cơ sở lý thuyết về quản lý hệ thống thoát nước đô thị. 
Chương II: Phân tích công tác quản lý hệ thống thoát nước các đô thị trên địa bàn tỉnh 
Bà Rịa – Vũng Tàu. 
Chương III: Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý hệ thống thoát nước đô thị 
trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 
Nguyễn Sỹ Quế - Lớp cao học QTKD khóa 2011-2013 Trang 2 
 Đề tài: Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn tỉnh BR-VT 
 CHƯƠNG I 
 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ HTTN ĐÔ THỊ 
1.1. Khái niệm về hệ thống thoát nước đô thị. 
 Hệ thống thoát nước bao gồm mạng lưới cống, kênh mương thu gom và chuyển 
tải, hồ điều hoà, các công trình đầu mối (trạm bơm, nhà máy xử lý, cửa xả) và phụ trợ 
khác nhằm mục đích thu gom, vận chuyển, tiêu thoát nước mưa, nước thải và xử lý 
nước thải. 
 Tùy theo tính chất và nguồn gốc, nước thải được phân làm ba loại chính: 
 - Nước thải sinh hoạt; 
 - Nước thải sản xuất; 
 - Nước mưa nhiễm bẩn. 
 Nước thải ra sau khi sử dụng vào mục đích sinh hoạt có chứa nhiều chất bẩn hữu 
cơ và vi trùng được gọi là nước thải sinh hoạt. 
 Nước thải sản xuất là nước thải ra từ quy trình công nghệ sản xuất, có thành phần 
và tính chất rất khác nhau tùy thuộc vào loại hình công nghiệp, nguyên liệu sử dụng, 
công nghệ áp dụng cũng như quy trình vận hành, 
 Nước mưa sau khi rơi xuống, chảy trên bề mặt đường phố, quảng trường, khu dân 
cư và xí nghiệp công nghiệp bị nhiễm bẩn, nhất là lượng nước mưa ban đầu cũng 
được xem là nước thải. 
 Nếu trong một đô thị, nước thải sinh hoạt và nước thải sản xuất được dẫn chung 
trong mạng lưới thoát nước, thì hỗn hợp nước thải này được gọi là nước thải đô thị. 
 + Hệ thống thoát nước được chia làm các loại sau đây: 
 a) Hệ thống thoát nước chung là hệ thống trong đó tất cả mọi loại nước thải, nước 
mưa được thu gom trong cùng một hệ thống. 
 b) Hệ thống thoát nước riêng là hệ thống thoát nước mưa và nước thải riêng biệt; 
 c) Hệ thống thoát nước nửa riêng là hệ thống thoát nước chung có tuyến cống bao 
để tách nước thải đưa về nhà máy xử lý. 
Nguyễn Sỹ Quế - Lớp cao học QTKD khóa 2011-2013 Trang 3 
 Đề tài: Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn tỉnh BR-VT 
 + Hệ thống thoát nước mưa bao gồm mạng lưới cống, kênh mương thu gom và 
chuyển tải, hồ điều hoà, các công trình đầu mối (trạm bơm, cửa xả...) và phụ trợ khác 
nhằm mục đích thu gom và tiêu thoát nước mưa. 
 + Hệ thống thoát nước thải bao gồm mạng lưới cống, kênh mương thu gom và 
chuyển tải, hồ điều hoà, các công trình đầu mối (trạm bơm, nhà máy xử lý, cửa xả...) 
và phụ trợ khác nhằm mục đích thu gom, tiêu thoát và xử lý nước thải. 
 + Cống bao là tuyến cống chính có các giếng tách nước thải để thu gom toàn bộ 
nước thải khi không có mưa và một phần nước thải đã được hoà trộn khi có mưa 
trong hệ thống thoát nước chung từ các lưu vực khác nhau và vận chuyển đến trạm 
bơm hoặc nhà máy xử lý nước thải. 
 + Hệ thống hồ điều hoà bao gồm các hồ tự nhiên hoặc nhân tạo để tiếp nhận nước, 
điều hoà khả năng tiêu thoát nước cho hệ thống thoát nước. 
 + Điểm đấu nối là các điểm xả nước của các hộ thoát nước vào hệ thống thoát 
 nước. 
 + Điểm xả là nơi xả nước ra môi trường của hệ thống thoát nước hoặc các hộ 
 thoát nước đơn lẻ. 
 + Lưu vực thoát nước là một khu vực nhất định mà nước mưa hoặc nước thải 
được thu gom, vận chuyển đưa về một hoặc một số điểm xả ra nguồn tiếp nhận. 
 + Nguồn tiếp nhận là một bộ phận của môi trường bao gồm: các nguồn nước chảy 
thường xuyên hoặc định kỳ như ao, hồ, sông, suối, kênh mương, nước ngầm, biển. 
1.2. Mục tiêu quản lý thoát nước đô thị 
 Cũng giống như các lĩnh vực khác, bản chất của chất lượng quản lý hệ thống thoát 
nước đô thị được hiểu là mức độ đạt được các mục tiêu đề ra của hệ thống thoát nước 
với chi phí là thấp nhất. 
 Theo Quyết định 1930/QĐ-TTg ngày 20/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về 
việc phê duyệt định hướng phát triển thoát nước đô thị và khu công nghiệp Việt Nam 
đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050. Thì mục tiêu của việc quản lý thoát nước 
đô thị như sau: 
Nguyễn Sỹ Quế - Lớp cao học QTKD khóa 2011-2013 Trang 4 
 Đề tài: Một số giải pháp quản lý hệ thống thoát nước đô thị trên địa bàn tỉnh BR-VT 
 Mục tiêu và các chỉ tiêu cụ thể đến năm 2015: 
 - Ưu tiên giải quyết thoát nước mưa: 
 + Xoá bỏ tình trạng ngập úng thường xuyên trong mùa mưa ở các đô thị loại II trở 
lên. 
 + Mở rộng phạm vi phục vụ của các hệ thống thoát nước từ 50-60% hiện nay lên 
70-80%. 
 + Toàn bộ hệ thống thoát nước được quản lý vận hành, duy tu bảo dưỡng thường 
xuyên và theo định kỳ. 
 - Xây dựng và nâng cấp hệ thống thoát nước thải: 
 + Xây dựng các tuyến cống thu gom và trạm xử lý nước thải sinh hoạt cho các đô 
thị từ loại III trở lên để thu gom và xử lý từ 40 - 50% lượng nước thải sinh hoạt đô thị 
đạt quy chuẩn quy định. 
 + Toàn bộ nước thải bệnh viện và nước thải các cơ sở công nghiệp được xử lý đạt 
quy chuẩn quy định trước khi xả vào cống chung của đô thị hoặc xả ra môi trường. 
 + Toàn bộ các khu công nghiệp đi vào hoạt động có hệ thống thoát nước thải riêng 
và nước thải được xử lý đạt quy chuẩn quy định. 
 + Tại các đô thị loại IV, loại V, các làng nghề 30% nước thải được xử lý đạt quy 
chuẩn quy định. 
 - Xây dựng, lắp đặt hệ thống nhà vệ sinh công cộng đáp ứng nhu cầu của nhân dân 
và khách du lịch tại các đô thị loại IV trở lên. 
 Mục tiêu và các chỉ tiêu cụ thể đến năm 2020: 
 - Thoát nước mưa: 
 + Xoá bỏ tình trạng ngập úng tại các đô thị từ loại IV trở lên. 
 + Mở rộng phạm vi phục vụ của các hệ thống thoát nước đạt trên 80%. 
 - Thoát nước thải: 
 + Các đô thị loại III trở lên có hệ thống thu gom và trạm xử lý nước thải sinh hoạt 
tập trung; nâng tỷ lệ nước thải sinh hoạt được thu gom và xử lý đạt quy chuẩn quy 
định lên 60%. Tại các đô thị loại IV, loại V và các làng nghề 40% nước thải được xử 
lý đạt quy chuẩn quy định. 
Nguyễn Sỹ Quế - Lớp cao học QTKD khóa 2011-2013 Trang 5