Luận văn Nghiên cứu về việc ứng dụng hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP) tại các doanh nghiệp tại Việt Nam

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 ----------------- 
 PHẠM THỊ HỒNG HÀ 
NGHIÊN CỨU VỀ VIỆC ỨNG DỤNG HỆ THỐNG 
QUẢN TRỊ NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) 
 TẠI CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM 
 CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
 TS. NGUYỄN VĂN NGHIẾN 
 Hà Nội – Năm 2012 Luận văn thạc sỹ khoa học i Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Em xin cam đoan bản luận văn tốt nghiệp “Nghiên cứu về việc ứng dụng hệ 
thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP) tại các doanh nghiệp tại Việt Nam” 
do em tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. NGUYỄN VĂN NGHIẾN. Mọi tài 
liệu và biểu đồ mô tả trong luận văn đều do em trực tiếp thu thập và thực hiện. 
 Để hoàn thành bản luận văn này, em chỉ sử dụng nhữn tài liệu được ghi trong 
TÀI LIỆU THAM KHẢO, ngoài những tài liệu trên em không sử dụng bất cứ một 
tài liệu nào khác. Nếu phát hiện sai sót, em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. 
 Học viên 
 Phạm Thị Hồng Hà 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học ii Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 LỜI CẢM ƠN 
 Em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Văn Nghiến, Giáo viên hướng dẫn, 
đã hướng dẫn em rất chi tiết và tận tình để em có phương pháp nghiên cứu phù hợp 
với đề tài được giao. 
 Em xin cảm ơn các thầy, cô giáo Viện kinh tế và quản lý, Trường Đại học 
Bách Khoa Hà Nội sẽ nhiệt tình giảng dậy trong suốt khóa học để em có cơ sở lý 
thuyết thực hiện luận văn này. 
 Cuối cùng, em xin chân thành thành cảm ơn các công ty, đơn vị tư vấn đã 
giúp đỡ em trong quá trình thu thập dữ liệu để thực hiện luận văn. 
 Với những đề xuất trong bản luận văn này, em mong muốn góp phần đẩy 
mạnh việc ứng dụng hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP nhằm giúp các 
doanh nghiệp lựa chọn và ứng dụng hiệu quả hệ thống ERP để doanh nghiệp tối ưu 
hóa được các nguồn lực của doanh nghiệp. 
 Trong quá trình thực hiện luận văn, do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế, 
việc nghiên cứu và các giải pháp được đưa ra không tránh khỏi thiếu sót. Em rất 
mong nhận được ý kiến quý báu của các thầy cô giáo để bản luận văn của em có 
tính khả thi và hiệu quả cao hơn. Em xin chân thành cảm ơn. 
 Học viên 
 Phạm Thị Hồng Hà 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học iii Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i 
LỜI CẢM ƠN............................................................................................................ii 
MỤC LỤC.................................................................................................................iii 
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT ........................................................ v 
DANH SÁCH CÁC BẢNG ...................................................................................... vi 
DANH SÁCH CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ MINH HỌA ......................................... vi 
MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁC HỆ THỐNG QUẢN TRỊ NGUỒN LỰC 
DOANH NGHIỆP (ERP) TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM ........................ 5 
 1.1. Lịch sử hình thành các hệ thống ERP .............................................................. 5 
 1.2. Hệ thống hoạch định nguồn nguyên liệu (MRP - Material Resource Planning)......... 5 
 1.3. Mô hình hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp ERP hiện đại 
 (Enterprise Resource Planning) ....................................................................... 7 
 1.4. Ưu điểm, nhược điểm và phạm vi ứng dụng của hệ thống ERP ..................... 21 
 1. 5. Giới thiệu các hệ thống ERP đang triển khai và ứng dụng tại Việt Nam ....... 24 
 1.5.1. Ưu và nhược điểm của các hệ thống ERP nước ngoài ........................... 24 
 1.5.2. Ưu và nhược điểm của các giải pháp ERP do Việt Nam xây dựng ........ 27 
 1.6. Quy trình triển khai hệ thống ERP tại các doanh nghiệp................................ 28 
 1.6.1. Tư vấn tiền giải pháp ............................................................................ 29 
 1.6.2. Tư vấn triển khai giải pháp ................................................................... 30 
 1.6.3. Triển khai hệ thống ............................................................................... 31 
 1.6.4. Hỗ trợ và bảo trì hệ thống sau triển khai................................................ 34 
CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU VỀ VIỆC ỨNG DỤNG HỆ THỐNG QUẢN TRỊ 
NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) TẠI CÁC DOANH NGHIỆP TẠI 
VIỆT NAM .............................................................................................................. 35 
 2.1. Tổng quan về việc ứng dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp tại Việt Nam.... 35 
 2.1.1. Khảo sát về việc ứng dụng hệ thống quản trị doanh nghiệp tại các 
 doanh nghiệp tại Việt Nam về quy mô và thời gian triển khai dự kiến.. 36 
 2.1.2. Nghiên cứu về tình hình ứng dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp 
 trên thế giới.......................................................................................... 42 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học iv Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 2.2. Nghiên cứu về tình hình ứng dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp có 
 vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.............................................................. 48 
 2.2.1. Các xu hướng triển khai ERP tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư 
 nước ngoài........................................................................................... 49 
 2.2.2. Đánh giá những khó khăn và thuận lợi trong quá trình triển khai và ứng 
 dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài......... 51 
 2.3. Nghiên cứu về tình hình ứng dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp 
 Việt Nam...................................................................................................... 53 
 2.3.1. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình ứng dụng giải pháp ERP 
 tại các doanh nghiệp tại Việt Nam........................................................ 54 
 2.3.2. Nghiên cứu dự án triển khai hệ thống ERP tại công ty cổ phần Giấy 
 Sài Gòn ................................................................................................ 58 
 2.3.3. Nghiên cứu dự án triển khai hệ thống ERP tại Tổng công ty Thép Việt... 62 
 2.4. Giới thiệu về các đơn vị tư vấn triển khai hệ thống quản trị nguồn lực doanh 
 nghiệp tại thị trường Việt Nam...................................................................... 67 
 2.4.1. Công ty TNHH Dịch vụ ERP FPT ........................................................ 68 
 2.4.2. Công ty cổ phần công nghệ mới Kim Tự Tháp Việt Nam...................... 70 
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU 
QUẢ ỨNG DỤNG CÁC HỆ THỐNG QUẢN TRỊ NGUỒN LỰC DOANH 
NGHIỆP ERP TẠI VIỆT NAM.............................................................................. 71 
 3.1. Định hướng lựa chọn và ứng dụng các hệ thống ERP cho các doanh nghiệp 
 theo nhóm các ngành nghề đặc thù................................................................ 71 
 3.2. Phát triển các giải pháp ERP Việt Nam cho doanh nghiệp Việt Nam............. 73 
 3.3. Đề xuất quy trình lựa chọn giải pháp và triển khai hiệu quả hệ thống ERP tại 
 các doanh nghiệp tại Việt Nam...................................................................... 74 
 3.3.1. Lựa chọn đúng giải pháp và đơn vị triển khai........................................ 75 
 3.3.2. Lựa chọn đúng đơn vị tư vấn triển khai giải pháp đã được chọn............ 79 
 3.3.3. Lập kế hoạch triển khai dự án, xác định phạm vi dự án rõ ràng............. 79 
 3.3.4. Xây dựng và duy trì đội dự án trong doanh nghiệp................................ 81 
 3.3.5. Nâng cao hiệu quả chuyển giao hệ thống và đào tạo sử dụng hệ thống.. 82 
KẾT LUẬN.............................................................................................................. 84 
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 86 
PHỤ LỤC 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học v Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT 
BOM Định mức nguyên vật liệu (Bill of Material) 
CNTT Công nghệ thông tin 
CRM Hệ thống quản trị quan hệ khách hàng (Customer Relationship Management) 
ERP Hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planning) 
MRP Hệ thống hoạch định nguồn nguyên liệu (Material Requirement Planning) 
SCM Hệ thống quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management) 
SMEs Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (Small and Medium Enterprises) 
SRM Hệ thống quản lý quan hệ đối tác (Supplier Relationship Management) 
 Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học vi Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 DANH SÁCH CÁC BẢNG 
Bảng 1.1: Bảng tóm tắt một số vấn đề về kế toán tài chính khi triển khai ERP ......10 
Bảng 1.2: Bảng so sánh chi phí triển khai các hệ thống ERP nước ngoài ...............27 
 DANH SÁCH CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ MINH HỌA 
Hình 1.1: Mô hình hoạt động của hệ thống ERP...................................................... 9 
Hình 1.2: Ví dụ về quy trình mua hàng của một doanh nghiệp............................... 14 
Hình 1.3: Ví dụ về quy trình bán hàng................................................................... 15 
Hình 1.4: Ví dụ về quy trình sản xuất .................................................................... 20 
Hình 1.5: Thị phần của các hãng cung cấp giải pháp ERP trên thế giới.................. 25 
Hình 2.1: Biểu đồ thể hiện quy mô của các dự án ERP tại các doanh nghiệp tại 
 Việt Nam ............................................................................................... 39 
Hình 2.2: Thời gian triển khai kế hoạch của dự án ERP tại doanh nghiệp.............. 40 
Hình 2.3: Các phân hệ chức năng được lựa chọn triển khai trong hệ thống ERP.... 41 
Hình 2.4: Những thách thức và rủi ro chủ yếu trong triển khai hệ thống ERP ........ 44 
Hình 2.5: So sánh chi phí và ngân sách thực hiện dự án......................................... 46 
Hình 2.6: Mức độ thỏa mãn của doanh nghiệp về triển khai ERP .......................... 47 
Hình 2.7 : Đánh giá kết quả triển khai hệ thống ERP............................................. 48 
Hình 2.8: Danh sách khách hàng của công ty FPT ERP......................................... 69 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học 1 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 MỞ ĐẦU 
 Hệ thống phần mềm quản trị nguồn lực doanh nghiệp hay phần mềm hoạch 
định tài nguyên doanh nghiệp - ERP (viết tắt từ Enterprise Resource Planning) là 
một giải pháp tích hợp các ứng dụng công nghệ thông tin, dùng cho mục đích hoạch 
định tài nguyên (bao gồm nguồn nguyên liệu, máy móc thiết bị, nguồn nhân lực) 
trong một tổ chức, một doanh nghiệp cụ thể, nhằm giúp cho doanh nghiệp quản lý 
các nguồn lực của mình một cách hiệu quả, cung cấp thông tin một cách chính xác, 
kịp thời cho việc quản lý điều hành doanh nghiệp. Các giải pháp ERP được ứng 
dụng rộng rãi trên thế giới trong rất nhiều lĩnh vực từ ngành công nghiệp ô tô đến 
ngành công nghiệp thực phẩm, phân phối cho đến giáo dục đào tạo. Tại Việt Nam, 
cùng với sự phát triển của nền kinh tế và ngành công nghệ thông tin, các giải pháp 
ERP cũng bắt đầu được triển khai và ứng dụng tại nhiều doanh nghiệp, góp phần 
thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp, tăng tính cạnh tranh của các doanh 
nghiệp trên thương trường. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công bước đầu, việc 
ứng dụng các giải pháp ERP tại các doanh nghiệp tại Việt Nam còn gặp nhiều khó 
khăn do khách quan và chủ quan. Xuất phát từ thực tế đó, tác giả đã nghiên cứu và 
tìm hiểu về thực trạng việc ứng dụng các giải pháp ERP tại Việt Nam và lựa chọn 
đề tài:” Nghiên cứu về việc ứng dụng hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp 
(ERP) tại các doanh nghiệp tại Việt Nam”. 
 Thông qua việc nghiên cứu lý thuyết mô hình hoạt động của hệ thống ERP 
và khảo sát về việc ứng dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp tại Việt Nam, 
cùng với việc nghiên cứu hai dự án triển khai ERP tại doanh nghiệp tại Việt Nam, 
tác giả đã phân tích và nêu bật được các vấn đề ảnh hưởng đến hiệu quả của việc 
ứng dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp tại Việt Nam. Từ đó, tác giả đề xuất 
và xây dựng các giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả ứng dụng hệ thống ERP tại 
các doanh nghiệp tại Việt Nam. 
 Trong khuôn khổ đề tài, đối tượng nghiên cứu của đề tài là các doanh nghiệp 
tại Việt Nam đã và đang triển khai, ứng dụng hệ thống ERP tại doanh nghiệp, bao 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học 2 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
gồm các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và các doanh nghiệp 
Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu của đề tài là tình hình ứng dụng hệ thống ERP tại 
các doanh nghiệp tại Việt Nam. 
 Luận văn được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu vận dụng phương pháp luận 
của chủ nghĩa duy vật biện chứng, kết hợp với các phương pháp thống kê, tổng hợp, 
so sánh và phân tích tình huống để rút ra các kết luận. 
 Với kết cấu 3 chương, luận văn đã hệ thống hóa lý thuyết căn bản về hệ 
thống ERP và các giải pháp ERP hiện hành, đồng thời thực hiện khảo sát sơ bộ 
về việc ứng dụng và triển khai ERP tại các doanh nghiệp tại Việt Nam trên khía 
cạnh thời gian và quy mô triển khai. Đồng thời, tác giả nghiên cứu các dự án 
ERP đã triển khai thành công tại các doanh nghiệp tại Việt Nam để rút ra các yếu 
tố quyết định đến sự thành công của các dự án triển khai ERP. Từ đó đề xuất các 
giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng và triển khai ERP tại các doanh 
nghiệp tại Việt Nam. 
 Trong chương 1, bằng phương pháp trình bày đi từ những khái niệm và chức 
năng của khái quát của hệ thống MRP, tiền thân của hệ thống ERP, tác giả đã trình 
bày mô hình hoạt động của hệ thống ERP và chức năng cũng như quy trình vận 
hành của từng phân hệ trong hệ thống ERP hoàn chỉnh từ phân hệ quản lý sản xuất, 
phân hệ kế toán tài chính, phân hệ mua hàng, bán hàng Tác giả cũng đã phân tích 
ưu điểm và nhược điểm của hệ thống ERP so với các phương pháp quản lý doanh 
nghiệp khác đồng thời nêu ra phạm vi ứng dụng của hệ thống ERP trong các loại 
hình doanh nghiệp. Phần tiếp theo của chương 1, tác giả tìm hiểu về nhóm các giải 
pháp ERP của các hãng giải pháp trong và ngoài nước đang được triển khai và ứng 
dụng tại Việt Nam. Phần cuối của chương 1, tác giả nghiên cứu và trình bày về quy 
trình xây dựng và triển khai hệ thống ERP tại doanh nghiệp nói chung. 
 Trong chương 2, tác giả nghiên cứu và trình bày về việc ứng dụng hệ thống 
quản trị nguồn lực doanh nghiệp tại các doanh nghiệp tại Việt Nam thông qua các 
khảo sát các dữ liệu cụ thể từ các chuyên gia về một số doanh nghiệp đã và đang 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009 Luận văn thạc sỹ khoa học 3 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
triển khai ứng dụng ERP, đồng thời dựa trên kết quả của các cuộc khảo sát khác để 
đánh giá về những khó khăn và thách thức cũng như hiệu quả của việc ứng dụng hệ 
thống ERP tại doanh nghiệp để các doanh nghiệp có cơ sở tham khảo khi quyết định 
triển khai dự án ERP. Bên cạnh đó, tác giả cũng nghiên cứu làm rõ xu hướng triển 
khai hệ thống ERP tại hai nhóm doanh nghiệp, các doanh nghiệp có vốn đầu tư 
nước ngoài và các doanh nghiệp Việt Nam cũng như thuận lợi và khó khăn khi ứng 
dụng ERP tại hai nhóm doanh nghiệp này. 
 Phần tiếp theo của chương 2, tác giả đi sâu nghiên cứu hai doanh nghiệp đã 
triển khai ERP thành công, đồng thời nêu lên yếu tố quan trọng nhất quyết định 
thành bại của dự án ERP tại doanh nghiệp đó. Đó là dự án triển khai ERP tại Giấy 
Sài Gòn và dự án triển khai ERP tại Tổng công ty Thép Việt. Đây là hai dự án cỡ 
lớn, kéo dài và tác động đến mọi mặt hoạt động của doanh nghiệp. Dự án triển khai 
ERP tại Công ty giấy Sài Gòn là dự án ERP đầu tiên trong ngành giấy. Nghiên cứu 
về quá trình triển khai hệ thống ERP tại Giấy Sài Gòn cho thấy yếu tố mấu chốt để 
đem lại hiệu quả của hệ thống ERP là sự quyết tâm của ban lãnh đạo, sự đồng lòng 
của đội ngũ cán bộ công nhân viên trong nỗ lực tái cấu trúc doanh nghiệp theo quy 
trình quản lý hiện đại. Dự án triển khai ERP tại Tổng công ty Thép Việt là dự án 
ERP có quy mô và tổng mức đầu tư lớn nhất cho một dự án ERP tại doanh nghiệp 
tư nhân tính đến thời điểm hiện nay. Thép Việt đã triển khai hệ thống SAP ERP, 
giải pháp chuyên cho các doanh nghiệp cỡ vừa và lớn với các phân hệ đặc thù cho 
ngành thép như quản lý nguyên vật liệu, kênh phân phối. Dự án triển khai ERP tại 
Thép Việt là một dự án thành công tiêu biểu tuân thủ theo bộ nguyên tắc triển 
AcceleratedSAP (ASAP) của hãng SAP. Từ bài học thành công của Thép Việt cho 
thấy việc xây dựng dự án một cách bài bản là lâu dài, tuân thủ đúng theo các quy tắc 
triển khai của nhà cung cấp giải pháp sẽ hạn chế được những rủi ro không đáng có 
và góp phần quan trọng vào thành công của cả dự án ERP. 
 Trong phần cuối chương 2, tác giả cũng đã giới thiệu và đề cập đến vai trò 
của các đơn vị tư vấn triển khai ERP trong việc triển khai các dự án ERP. 
Học viên: Phạm Thị Hồng Hà – QTKD 2009