Luận văn Phân tích và một số giải pháp quản lý rủi ro trong hoạt động của Vpbank Securities

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 NGUYỄN MINH TÂM 
 PHÂN TÍCH VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
QUẢN LÝ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA 
 VPBANK SECURITIES 
 NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 23.04 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 Người hướng dẫn khoa học: 
 TS. PHẠM THỊ THU HÀ 
 HÀ NỘI - 2012 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN 
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 
DANH MỤC BẢNG, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ 
LỜI NÓI ĐẦU .............................................................................................. 1 
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ RỦI RO TRONG HOẠT 
ĐỘNG CHỨNG KHOÁN .............................................................................. 3 
 1.1. Khái niệm rủi ro .................................................................................... 3 
 1.2. Phân loại rủi ro ...................................................................................... 6 
 1.3. Khái niệm quản lý rủi ro......................................................................... 9 
 1.4. Nội dung quản lý rủi ro .............................................................................. 10 
 1.4.1. Nhận dạng rủi ro ................................................................................. 11 
 1.4.2. Đánh giá rủi ro .................................................................................... 12 
 1.4.3. Đo lường rủi ro ................................................................................... 13 
 1.4.4. Kiểm soát và giảm thiểu rủi ro ............................................................ 13 
 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro trong hoạt động chứng khoán ................. 17 
 1.5.1. Rủi ro về biến động tăng trưởng kinh tế .............................................. 17 
 1.5.2. Rủi ro lạm phát ................................................................................... 17 
 1.5.3. Rủi ro lãi suất ..................................................................................... 18 
 1.5.4. Rủi ro tỷ giá hối đoái .......................................................................... 18 
 1.5.5. Rủi ro pháp lý ..................................................................................... 19 
 1.5.6. Rủi ro nguồn nhân lực ........................................................................ 19 
 1.5.7. Rủi ro cạnh tranh ................................................................................ 19 
 1.5.8. Rủi ro giảm giá chứng khoán trong danh mục đầu tư của công ty ....... 20 
 1.5.9. Rủi ro hỗ trợ giao dịch ........................................................................ 20 
 1.5.10. Rủi ro từ các tài khoản ngoại bảng cân đối kế toán ........................... 20 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 1.5.11. Rủi ro hoạt động ............................................................................... 21 
 1.5.12. Rủi ro khác ....................................................................................... 21 
 1.6. Các phương hướng quản lý rủi ro .............................................................. 21 
CHƯƠNG 2 : PHÂN TÍCH RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG CHỨNG 
KHOÁN TẠI VPBANK SECURITIES ............................................................. 24 
 2.1. Khái quát về công ty VPBank Securities................................................ 24 
 2.1.1. Sơ lược về VPBS .......................................................................... 24 
 2.1.2. Tầm nhìn ...................................................................................... 24 
 2.1.3. Sứ mệnh ....................................................................................... 24 
 2.1.4. Giá trị doanh nghiệp ...................................................................... 25 
 2.1.5. Cơ cấu tổ chức và nhân sự ............................................................. 26 
 2.1.6. Chức năng nhiệm vụ của một số khối, phòng ban hành chính ........... 27 
 2.1.7. Kết quả kinh doanh của công ty ...................................................... 31 
 2.1.8. Hệ thống phần mềm dùng để theo dõi quản lý nghiệp vụ .................. 42 
 2.1.9. Đánh giá chung về hoạt động của công ty chứng khoán VPBank ....... 43 
 2.2. Phân tích rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VPBank Securities. ....... 45 
 2.2.1. Các loại rủi ro khi thực hiện giao dịch ký quỹ .................................. 46 
 2.2.2. Các loại rủi ro liên quan đến phần mềm quản lý giao dịch ký quỹ ..... 57 
 2.3. Nhận xét đánh giá chung ...................................................................... 66 
CHƯƠNG 3 : MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM QUẢN LÝ RỦI RO TRONG 
HOẠT ĐỘNG CỦA VPBANK SECURITIES ............................................... 68 
 3.1. Đặt vấn đề .................................................................................... 68 
 3.1.1. Định hướng phát triển của công ty chứng khoán VPBank ................. 68 
 3.1.2. Cạnh tranh và áp lực từ phía khách hàng ......................................... 69 
 3.1.3. Các rủi ro còn tồn tại ..................................................................... 69 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 3.2. Một số giải pháp quản lý rủi ro khi thực hiện giao dịch ký quỹ . . 70 
 3.2.1. Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro liên quan đến danh mục và tỉ lệ cho 
vay của từng mã chứng khoán và rủi ro hạn mức cho vay ký quỹ ..................... 70 
 3.2.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng .................................................... 71 
 3.2.3. Giải pháp hạn chế rủi ro thị trường ................................................. 72 
 3.2.4. Giải pháp hạn chế rủi ro thanh khoản .............................................. 73 
 3.2.5. Giải pháp hạn chế rủi ro pháp lý ..................................................... 73 
 3.2.6. Giải pháp hạn chế rủi ro hoạt động ................................................. 73 
 3.2.7. Giải pháp hạn chế rủi ro kinh tế, tỷ giá, lãi suất và lạm phát .............. 74 
 3.2.8. Nâng cao trình độ cán bộ nhân viên ................................................ 74 
 3.3. Một số giải pháp quản lý rủi ro hệ thống phần mềm giao dịch ký quỹ ....... 75 
 3.3.1. Phần mềm Margin ......................................................................... 75 
 3.3.2. Phần mềm Tn ................................................................................ 77 
 3.4. Kết luận .. ..................................................................................... 80 
KẾT LUẬN ...................................................................................................... 82 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 84 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan luận căn là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, không 
sao chép của ai. Nội dung luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu, 
thông tin được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và các trang web theo danh 
mục tài liệu của luận văn 
 Tác giả luận văn 
 Nguyễn Minh Tâm 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 
DVTC Dịch vụ tài chính 
HTKD Hợp tác kinh doanh 
 Công ty Chứng khoán ngân hàng Việt Nam Thịnh 
VPBANK SECURITIES 
 Vượng 
 Công ty Chứng khoán ngân hàng Việt Nam Thịnh 
VPBS 
 Vượng 
UBCKNN Ủy ban chứng khoán nhà nước 
KSRR Kiểm soát rủi ro 
KSNB Kiểm soát nội bộ 
GDKQ Giao dịch ký quỹ 
TCDN Tài chính doanh nghiệp 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH, SƠ ĐỒ 
 Tên bảng, hình, sơ đồ Trang 
Bảng 1.1: Phân biệt các trạng thái tính toán và ra quyết định 
 5 
trong các tình huống cụ thể 
Bảng 2.1 : Số lượng nhân sự các phòng ban của VPBS 26 
Bảng 2.3 : Bảng cân đối kế toán toàn công ty tháng 12 năm 
 31 
2010 
Bảng 2.4: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh toàn công ty 
 38 
2009 - 2010 
Bảng 2.5 : Kết quả hoạt động theo từng lĩnh vực cụ thể 41 
Bảng 2.6: Một số khách hàng sử dụng dịch vụ tư vấn TCDN 
 44 
của VPBS 
Bảng 2.7: Bảng so sánh tỉ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu 49 
Bảng 3.1: Bảng kế hoạch doanh thu 68 
Bảng 3.2: Bảng kế hoạch chi phí: 69 
Hình 1.1: Minh họa kết của xác suất xảy ra trong các tình 
 5 
huống 
Hình 1.2: Biểu diễn rủi ro theo giai đoạn đầu tư 9 
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ quy trình quản lý rủi ro 10 
Sơ đồ 2.2 : Cơ cấu tổ chức công ty Chứng khoán VPBank 27 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 LỜI NÓI ĐẦU 
 Năm 2008, nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói 
riêng đã trải qua một năm đầy sóng gió. Theo báo cáo của Standard & Poor 
ngày 6/1/2009, cơn ác mộng trên thị trường chứng khoán năm 2008 đã xóa đi 
khoảng 17 nghìn tỷ USD giá trị cổ phiểu trên toàn thế giới. Cũng tương tự 
như vậy năm 2011 là một trong những năm khó khăn nhất đối với nền kinh tế 
Việt Nam và thậm chí còn khó khăn hơn năm 2008 khi thế giới đối mặt với 
khủng hoảng tài chính. Việc thi hành chính sách tiền tệ thắt chặt cùng với với 
lãi suất vay tăng quá cao, giá nguyên nhiên liệu tăng đã tác động tiêu cực đến 
các doanh nghiệp. Thị trường chứng khoán từ đầu năm đến nay chịu ảnh 
hưởng và phản ánh những khó khăn, bất ổn của kinh tế vĩ mô. Đồng thời nó 
cũng chịu những tác động trực tiếp của chính sách tiền tệ thắt chặt, đặc biệt là 
chủ trương cắt giảm tỷ lệ dư nợ tín dụng phi sản xuất trên tổng dư nợ của 
ngành ngân hàng xuống 22% (30-6-2011) và 16% (31-12-2011). Tính từ đầu 
năm đến 25-7-2011, chỉ số VN Index tụt giảm 15,54% và chỉ số HNX Index 
giảm 38,52% 
 Ở Việt Nam, các công ty chứng khoán đã có sự phát triển mạnh trong 
thời gian qua, tuy nhiên do tác động của khủng hoảng tài chính, thị trường đã 
có sự sụt giảm nghiêm trọng. Nhiều công ty chứng khoán đã rơi vào khó 
khăn, hoạt động tự doanh, môi giới hoặc cung cấp các dịch vụ tài chính, cũng 
như hình thức hợp tác kinh doanh đã không mang lại hiệu quả như mong 
muốn, thậm chí có những công ty thua lỗ, mất dần vốn điều lệ. 
 Tình huống này buộc hàng loạt công ty chứng khoán xem xét lại chiến 
lược phát triển hoạt động cũng như phải có chiến lược để đánh giá rủi ro khi 
cung cấp các dịch vụ tài chính hay giao dịch ký quỹ. Rủi ro nhiều khi là một 
thực tế khách quan, khó tránh khỏi khi hoạt động và cung cấp các DVTC, vấn 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
 1 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
đề không phải là bỏ qua rủi ro không tồn tại mà phải làm thế nào xác định 
được rủi ro, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức. 
 Với mong muốn áp dụng những điều đã được học tập và nghiên cứu tại 
thị trường và vận dụng thực tế vào công việc sau này em đã lựa chọn đề tài: 
“phân tích và đề xuất một số giải pháp quản lý rủi ro trong hoạt động của 
VPBank Securities” làm đề tài luận văn cao học. 
 Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài kết cấu thành 3 chương : 
 Chương 1: Cơ sở phương pháp luận về rủi ro trong hoạt động chứng 
khoán. 
 Chương 2: Phân tích rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VPBank 
Securities. 
 Chương 3: Một số giải pháp nhằm quản lý rủi ro trong hoạt động của 
VPBank Securities. 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
 2 
Luận văn thạc sỹ Nguyễn Minh Tâm-CH QTKD 2009-2011 
 CHƯƠNG 1 
 CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG 
 CHỨNG KHOÁN 
1.1. Khái niệm rủi ro: 
 Rủi ro hiện diện trong hầu hết cuộc sống con người, khi có rủi ro người ta 
không thể dự đoán chính xác kết quả và không thể đoán trước được. Sự hiện 
diện của rủi ro mang tính bất định cho cuộc sống con người. 
 Cũng tương tự trong hoạt động sản xuất kinh doanh của bất cứ doanh 
nghiệp nào rủi ro luôn tiềm ẩn và ảnh hưởng đến kết quả của hoạt động kinh 
doanh theo một hướng tiêu cực không mong muốn. 
 Rủi ro nói chung là một khái niệm rất rộng cả trong đời sống con người 
hay trong bất cứ loại hình kinh doanh nào, đã có nhiều học giả, nhiều nhà 
nghiên cứu kinh tế trên thế giới định nghĩa về rủi ro như sau: 
 Rủi ro là một khái niệm khách quan, nó hiện hữu khi một hành động hay 
một tình huống làm cho khả năng thu lợi hoặc thiệt hại là không thể dự đoán 
được một cách chắc chắn. 
 Rủi ro là khả năng xảy ra một sự cố không may đem đến thiệt hại về con 
người và tài sản. Đã nói đến rủi ro là nói đến sự không may mắn, bất cứ sự 
việc nào xảy ra mà mang lại sự may mắn cho con người và cho tổ chức thì 
không được gọi là rủi ro. 
 Hay rủi ro còn được hiểu là khả năng phát sinh tổn thất và bất chắc về tổn 
thất. Khái niệm này nhấn mạnh vào hậu quả của rủi ro. Rủi ro thường được 
hiểu là một sự việc xảy ra, gây ra những hậu quả làm thiệt hại về con người 
hoặc tài sản. Đồng thời không thể đoán biết trước được mức độ thiệt hại của 
rủi ro đó ước tính là bao nhiêu. Đó là sự không chắc chắn về mức độ tổn thất. 
 Còn theo Frank Knight: “Rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được” 
 Quản trị rủi ro trong hoạt động chứng khoán tại VP bank Securities 
 3