Luận văn Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nghệ An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 / / 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 LƯU QUANG NINH 
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 
 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 HÀ NỘI - 2016 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 / / 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 LƯU QUANG NINH 
 QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 
 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG 
 Chuyên ngành: Quản lý công 
 Mã số: 60 34 04 03 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS.Nguyễn Hoàng Hiển 
 HÀ NỘI - 2016 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan Luận văn: “Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp 
nhà nước trên địa bàn tỉnh Nghệ An” là công trình nghiên cứu khoa học của 
riêng tôi. 
 Nội dung của Luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu, thông tin 
được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí khoa học, kết quả nghiên cứu của các 
đề tài khoa học (theo Danh mục tài liệu tham khảo). 
 Các số liệu trong Luận văn là trung thực và có nguồn gốc cụ thể, rõ 
ràng. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ 
công trình khoa học nào khác. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Lưu Quang Ninh 
 LỜI CẢM ƠN 
 Để hoàn thành được luận văn này tôi đã nhận được rất nhiều sự động 
viên, giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể. 
 Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Hoàng 
Hiển đã hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu của mình. 
 Xin cùng bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy cô giáo đã đem lại 
cho tôi những kiến thức hữu ích trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại 
Học viện Hành chính Quốc gia. 
 Cũng xin gửi lời cám ơn chân thành tới Ban Giám đốc Học viện, Khoa 
Sau đại học đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập. 
 Cuối cùng tôi xin gửi lời cám ơn đến gia đình, bạn bè, những người đã 
luôn bên tôi, động viên và khuyến khích tôi trong quá trình thực hiện đề tài 
nghiên cứu của mình. 
 TÁC GIẢ LUẬN VĂN 
 Lưu Quang Ninh 
 MỤC LỤC 
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ........................................... 
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ 
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI 
DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC .................................................................... 7 
1.1. DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC ............................................................. 7 
 1.1.1. Khái niệm Doanh nghiệp nhà nước .................................................... 7 
 1.1.2. Các loại hình Doanh nghiệp nhà nước .............................................. 10 
 1.1.3. Vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế ...................... 13 
1.2. QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 16 
 1.2.1 Khái niệm ........................................................................................... 16 
 1.2.2. Sự cần thiết khách quan của quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp 
 nhà nước ...................................................................................................... 17 
 1.2.3. Các công cụ nhà nước dùng để quản lý doanh nghiệp nhà nước ...... 19 
 1.2.4. Xu hướng can thiệp của nhà nước vào quá trình sản xuất kinh doanh 
 của doanh nghiệp nhà nước ......................................................................... 19 
 1.2.5. Nội dung quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước. ........... 22 
 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.............................................................................. 27 
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH 
NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN ..................... 28 
2.1. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH NGHỆ AN .......................... 28 
 2.1.1. Vị trí địa lý, địa hình, tài nguyên thiên nhiên tỉnh Nghệ An ............ 28 
 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội .................................................... 30 
 2.1.3. Tình hình phát triển dân số ............................................................... 31 
 2.1.4. Tiềm năng tự nhiên có thể khai thác ................................................. 32 
2.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ 
NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN ................................................ 36 
 2.2.1. Quy mô tăng trưởng .......................................................................... 36 
 2.2.2. Quy mô lao động ............................................................................... 39 
 2.2.3. Quy mô vốn ....................................................................................... 41 
 2.2.4. Doanh thu và hiệu quả sản xuất kinh doanh ..................................... 42 
2.3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH 
NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN ..................... 44 
 2.3.1. Thực trạng công tác hoạch định chiến lược phát triển doanh nghiệp 
 nhà nước ...................................................................................................... 44 
 2.3.2. Công tác ban hành và thực thi các quy định pháp luật liên quan đến 
 quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước ...................................... 46 
 2.3.3. Công tác khuyến khích, hỗ trợ tạo môi trường hoạt động cho doanh 
 nghiệp nhà nước .......................................................................................... 52 
 2.3.4. Công tác kiểm tra, thanh tra doanh nghiệp nhà nước ....................... 60 
 2.3.5. Bộ máy quản lý doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh Nghệ An 65 
2.4. ĐÁNH GIÁ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 
NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN. ..................................... 68 
 2.4.1. Những thành công ............................................................................. 68 
 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................... 69 
 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2.............................................................................. 72 
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU HOÀN THIỆN 
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN ĐẾN NĂM 2025 ................................ 73 
3.1. QUAN ĐIỂM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 
NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN ...................................... 73 
 3.1.1. Định hướng phát triển doanh nghiệp nhà nước tỉnh Nghệ An .......... 73 
 3.1.2. Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước theo Luật doanh 
 nghiệp, tạo môi trường bình đẳng cho doanh nghiệp nhà nước hoạt động 
 theo nguyên tắc thị trường. ......................................................................... 77 
 3.1.3. Cải cách thể chế quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước 
 phải thích ứng với xu hướng hội nhập và phù hợp với thông lệ quốc tế. ... 79 
 3.1.4. Đổi mới quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước phải tiến 
 hành đồng bộ với cải cách kinh tế nói chung, phù hợp với yêu cầu phát 
 triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ................................. 80 
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ........................................................ 84 
 3.2.1. Giải pháp về hoạch định chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển 
 doanh nghiệp nhà nước ............................................................................... 84 
 3.2.2. Giải pháp làm lành mạnh hóa tài chính doanh nghiệp nhà nước ...... 86 
 3.2.3. Đào tạo, sắp xếp, bố trí cán bộ lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước chủ 
 chốt .............................................................................................................. 89 
 3.2.4. Tiếp tục tiến hành sắp xếp lại, phát triển và nâng cao hiệu quản hoạt 
 động của doanh nghiệp nhà nước ................................................................ 92 
 3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của doanh nghiệp 
 nhà nước ...................................................................................................... 94 
 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3.............................................................................. 96 
KẾT LUẬN .................................................................................................... 97 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 99 
 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT 
DN – Doanh nghiệp 
DNNN – Doanh nghiệp nhà nước 
ĐKKD – Đăng ký kinh doanh 
HĐQT – Hội đồng quản trị 
KTTT – Kinh tế thị trường 
SXKD – Sản xuất kinh doanh 
UBND – Ủy ban nhân dân 
XHCN – Xã hội chủ nghĩa 
 DANH MỤC CÁC BẢNG 
 Bảng Trang 
Bảng 2.1 – Số lượng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An 
 38 
giai đoạn 2011 – 2015 
Bảng 2.2 – Phân bổ lao động theo loại hình doanh nghiệp trên 
 40 
địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2010 – 2014 
Bảng 2.3 – Quy mô vốn các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh 
 41 
Nghệ An giai đoạn 2010 – 2014 
Bảng 2.4 – Doanh thu thuần của các doanh nghiệp trên địa bàn 
 43 
tỉnh Nghệ An giai đoạn 2010 - 2014