Luận văn Quản lý nhà nước về thương mại trên địa bàn tỉnh Luang Prabang nước CHDCND Lào hiện nay

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 ˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉ 
 HOUAVANG YONGKOUACHEUXA 
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI 
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LUANG PRABANG 
 NƢỚC CHDCND LÀO HIỆN NAY 
 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG 
 HÀ NỘI - 2016 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ 
 HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 
 ˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉˉ 
 HOUAVANG YONGKOUACHEUXA 
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI 
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LUANG PRABANG 
 NƢỚC CHDCND LÀO HIỆN NAY
 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG 
 Mã số: 60.34.04.03 
 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC 
 TS. ĐỖ THỊ KIM TIÊN 
 HÀ NỘI - 2016 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu 
trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học trong luận văn chưa 
từng được công bố trong bất cứ công trình khoa học nào. 
 Tác giả 
 HOUAVANG YONGKOUACHEUXA 
 LỜI CẢM ƠN 
 Với tình cảm chân thành, tác giả luận văn xin được bày tỏ lòng biết ơn 
sâu sắc nhất đến TS. Đỗ Thị Kim Tiên, người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ 
tác giả trong quá trình hoàn thành Luận văn này. 
 Để hoàn thành Luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, sự hướng 
dẫn của TS. Đỗ Thị Kim Tiên, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của 
các thầy cô giáo và cán bộ của Học viện Hành chính quốc gia, nhất là cán bộ 
Khoa sau đại học - Học viện Hành chính quốc gia, của Lãnh đạo Học viện 
Chính trị và Hành chính quốc gia Lào, của Ủy ban nhân dân tỉnh cũng như Sở 
Công Thương và Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Luang Prabang và đồng nghiệp. 
 Ngƣời viết luận văn 
 HOUAVANG YONGKOUACHEUXA 
 MỤC LỤC 
MỞ ĐẦU: ....................................................................................................... 1 
Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ 
 THƢƠNG MẠI .......................................................................... 10 
 1.1. Những vấn đề cơ bản về thƣơng mại .......................................... 10 
 1.1.1. Khái niệm về thƣơng mại ............................................................ 10 
 1.1.2. Hoạt động thƣơng mại ................................................................. 13 
 1.2. Quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại tại cấp tỉnh ........................... 16 
 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại ............................... 16 
 1.2.2. Chức năng của chính quyền cấp tỉnh trong quản lý nhà nƣớc về 
 thƣơng mại ................................................................................... 26 
 1.2.3. Sự cần thiết khách quan trong quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại 
 của chính quyền cấp tỉnh ............................................................. 30 
 1.2.4. Nội dung quản lý nhà nƣớc của chính quyền cấp tỉnh đối với hoạt 
 động thƣơng mại .......................................................................... 32 
 1.3. Các yếu tố chi phối hoạt động quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của chính 
 quyền cấp tỉnh ............................................................................................... 36 
 1.3.1. Các yếu tố khách quan ................................................................. 36 
 1.3.2. Các yếu tố chủ quan ..................................................................... 39 
 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc đối với hoạt động thƣơng mại của một số 
 tỉnh, thành trong nƣớc và quốc tế ............................................................... 41 
 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của tỉnh Viêng 
 Chăn nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ............................... 41 
 1.4.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại của thành phố Hồ 
 Chí Minh nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ................ 42 
 1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra từ hoạt động quản lý nhà nƣớc về 
 thƣơng mại tại các tỉnh, thành ..................................................... 46 
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ HOẠT ĐỘNG THƢƠNG 
 MẠI TẠI TỈNH LUANG PRABANG ........................................................ 49 
 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Luang Prabang . 49 
 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên và dân số ....................................................... 49 
 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Luang Prabang ..................... 51 
 2.2. Tình hình thực hiện quản lý nhà nƣớc đối với hoạt động thƣơng mại tại 
 tỉnh Luang Prabang .................................................................................... 61 
 2.2.1. Thực trạng hoạt động thƣơng mại tại tỉnh Luang Prabang ........ 61 
 2.2.2. Quản lý nhà nƣớc đối với hoạt động thƣơng mại tại tỉnh Luang 
 Prabang giai đoạn 2011-2015 ........................................................ 64 
 2.3. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại tại tỉnh 
 Luang Prabang ............................................................................ 72 
 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc trong quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại 
 trên địa bàn tỉnh Luang Prabang ................................................... 72 
 2.3.2. Những hạn chế trong quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại trên địa bàn 
 tỉnh tỉnh Luang Prabang ............................................................... 74 
 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................ 79 
Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ 
 NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LUANG 
 PRABANG, CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ....... 82 
 3.1. Định hƣớng hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại trên 
 địa bàn tỉnh Luang Prabang....................................................... 82 
 3.1.1. Định hƣớng của Bộ Công Thƣơng - Lào giai đoạn 2016-2020 .. 82 
 3.1.2. Kế hoạch phát triển thƣơng mại tại Lào ...................................... 83 
 3.1.3. Phƣơng hƣớng phát triển thƣơng mại của tỉnh Luang Prabang .. 86 
 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về thƣơng mại trên địa 
 bàn tỉnh Luang Prabang ............................................................. 89 
 3.2.1. Xây dựng chính sách phù hợp để phát triển thƣơng mại trên địa 
 bàn tỉnh .......................................................................................... 89 
 3.2.2. Sửa đổi, bổ sung, tuyên truyền, phổ biến văn bản quản lý nhà 
 nƣớc về thƣơng mại ....................................................................... 92 
 3.2.3. Hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực, trình độ của cán 
 bộ - công chức quản lý nhà nƣớc đối với thƣơng mại trên địa bàn 
 tỉnh ................................................................................................. 94 
 3.2.4. Tăng cƣờng phối hợp với các cơ quan chức năng, triển khai quản 
 lý thƣơng mại hiệu ......................................................................... 98 
 3.2.5. Hoàn thiện hoạt động đăng ký kinh doanh ................................ 101 
 3.2.6. Xây dựng hạ tầng kỹ thuật cho hoạt động thƣơng mại ............. 104 
 3.2.7. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, thanh tra, kịp thời phát hiện và xử 
 lý nghiêm các trƣờng hợp vi phạm .............................................. 106 
 3.2.8. Ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong hoạt động quản lý 
 nhà nƣớc về thƣơng mại .............................................................. 107 
 3.3. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc đối với 
 thƣơng mại trên địa bàn tỉnh Luang Prabang ....................... 108 
 3.3.1. Đối với Chính phủ nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân Lào .............. 108 
 3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh tỉnh Luang Prabang ................... 109 
KẾT LUẬN .................................................................................................. 110 
 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN 
AFTA : Khu vực thƣơng mại mậu dịch tự do 
APEC : Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á Thái Bình Dƣơng 
ASEAN : Tổ chức các hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 
CHDCND : Cộng hòa dân chủ nhân dân 
CHXHCN : Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
CNXHKH : Chủ nghĩa xã hội khoa học 
GDP : Tổng sản phẩm quốc nội 
GMP : Hƣớng dẫn thực hành sản xuất tốt 
HACCP : Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn 
HĐND : Hội đồng nhân dân 
ICT : Công nghệ thông tin và truyền thông 
ISO : Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế 
KH-CN : Khoa học - công nghệ 
KT-XH : Kinh tế - xã hội 
NDCM : Nhân dân cách mạng 
PCCC : Phòng cháy chữa cháy 
QLNN : Quản lý nhà nƣớc 
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn 
TTTM : Trung tâm thƣơng mại 
UBND : Ủy ban nhân dân 
UNESCO : Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên hiệp quốc 
WTO : Tổ chức thƣơng mại thế giới 
VSATTP : Vệ sinh an toàn thực phẩm 
XHCN : Xã hội chủ nghĩa 
XTTM : Xúc tiến thƣơng mại 
 MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Thƣơng mại là một trong những lĩnh vực kinh tế quan trọng của nền kinh 
tế thị trƣờng. Hoạt động thƣơng mại bao gồm nhiều hình thức nhƣ trao đổi hàng 
hóa, cung ứng dịch vụ thƣơng mại và các hoạt động xúc tiến thƣơng mại nhằm 
mục đích sinh lời. Trong quá trình tiến hành các hoạt động thƣơng mại, chủ thể 
kinh doanh một mặt tạo ra lợi ích cho chính mình, mặt khác đã tạo ra lợi ích cho 
toàn nền kinh tế, nhƣ việc làm cho ngƣời lao động, xuất khẩu thu ngoại tệ, đóng 
thuế cho ngân sách Nhà nƣớc và thúc đẩy tăng trƣởng. 
 Trong điều kiện thế giới ngày càng rút ngắn ranh giới giữa các quốc gia, 
thị trƣờng rộng mở do quá trình hội nhập và phát triển, để khai thác lợi thế 
thông qua hoạt động thƣơng mại, Cộng hòa dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào 
đã tiến hành công cuộc đổi mới. Cũng nhƣ Việt Nam và các nƣớc trong khu 
vực, CHDCND Lào đã chuyển từ cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp 
sang nền kinh tế nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trƣờng. Qua hơn 
30 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng nhân dân cách mạng (NDCM) 
Lào khởi xƣớng và lãnh đạo, bắt đầu từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV 
của Đảng (1986) đã mở đƣờng cho một thời kỳ phát triển mới, thừa nhận kinh 
tế hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trƣờng có sự quản lý 
của nhà nƣớc. Quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế trong nƣớc, CHDCND 
Lào cũng đã định hƣớng phát triển quan hệ kinh tế đối ngoại, chủ trƣơng hội 
nhập và phát triển kinh tế đã đƣợc đặt ra từ năm 1986, theo tinh thần Đại hội 
đại biểu toàn quốc lần thứ IV. 
 Hội nhập kinh tế quốc tế là yếu tố có tác động lớn đến hoạt động thƣơng 
mại của một nƣớc, kể cả về cơ hội và thách thức. Mặc dù vậy, hầu hết các quốc 
gia đều không thể đứng ngoài quỹ đạo hội nhập nếu muốn có cơ hội phát triển 
kinh tế. Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào là nƣớc đã nhận thức đƣợc đầy đủ ý 
 1 
 nghĩa của vấn đề, tích cực hội nhập vào các tổ chức ASEAN, WTO, APEC, 
AFTA. 
 Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII năm 2001 của Đảng NDCM Lào đã 
đề ra chƣơng trình cải cách hành chính và đổi mới cơ chế, chính sách quản lý 
kinh tế của nhà nƣớc đối với tất cả các lĩnh vực, các ngành, trong đó có thƣơng 
mại nhằm thực hiện mục tiêu chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 
của CHDCND Lào đến năm 2020. 
 Thực hiện đƣờng lối đổi mới của Đảng trong những năm qua, hoạt động 
thƣơng mại và quản lý thƣơng mại đã đạt đƣợc những thành tựu nhất định. Tuy 
nhiên, trong quá trình phát triển, QLNN đối với thƣơng mại tại Lào cũng còn 
nhiều hạn chế. Biểu hiện của những hạn chế đó là chƣa đảm bảo chính sách 
định hƣớng, chƣa có chiến lƣợc, quy hoạch tổng thể phát triển thƣơng mại. 
Đồng thời, quá trình tổ chức thực hiện, chƣa kiểm soát chặt chẽ hoạt động 
thƣơng mại của các thành phần kinh tế tham gia. Hoạt động của các thành phần 
kinh tế đã phát triển nhanh chóng, nhƣng không đồng đều giữa các vùng, miền 
và còn mang tính tự phát, thị trƣờng nông thôn, miền núi hầu nhƣ bị bỏ trống. 
 Từ khi trở thành thành viên của Tổ chức Thƣơng mại quốc tế (WTO) 
tháng 10 năm 2012 đến nay, hoạt động thƣơng mại của CHDCND Lào đã bộc 
lộ những hạn chế ngày càng rõ. Tỷ lệ tăng trƣởng thấp, trong khi hoạt động 
thƣơng mại tại các địa phƣơng còn khai thác ở dƣới mức tiềm năng. Xét ở tầm 
vĩ mô, Nhà nƣớc Lào còn thiếu các phƣơng thức hỗ trợ phát triển thực tế, cũng 
nhƣ thiếu một hành lang pháp lý cần thiết cho việc tiến hành các hoạt động 
thƣơng mại. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế, trong đó Lào còn 
thiếu thông tin cho việc xây dựng chiến lƣợc, quy hoạch, kế hoạch và chính 
sách hợp lý, nhất là không cập nhật đƣợc thông tin về các hoạt động thực tế 
của các thị trƣờng thƣơng mại hiện đại. Trong thực tế, cơ chế quản lý của nhà 
nƣớc còn nặng về bảo hộ thƣơng mại, thị trƣờng kém tính thông thoáng, bên 
cạnh hệ thống văn bản pháp lý cho hoạt động thƣơng mại vẫn chƣa rõ nét. Để 
tham gia một cách có hiệu quả vào quá trình hội nhập, thúc đẩy phát triển kinh 
 2