Luận văn Một số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội, chi nhánh Hà Nội

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 --------------------------------------- 
 NGUYỄN THỊ THU HÀ 
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG CHO 
VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG 
 TMCP SÀI GÒN - HÀ NỘI, CHI NHÁNH HÀ NỘI 
 Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC : TS. TRẦN VIỆT HÀ 
 Hà Nội – 2013 MỤC LỤC 
DANH MỤC BẢNG.................................................................................................. v 
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ .............................................................................. vi 
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................. vii 
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1: ............................................................................................................. 4 
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÍN DỤNG VÀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG 
CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ....................................... 4 
1.1. TÍN DỤNG VÀ VAI TRÒ CỦA TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI SỰ PHÁT 
TRIỂN KINH TẾ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ................................................. 4 
1.1.1. Khái niệm tín dụng Ngân hàng ........................................................................... 4 
1.1.2. Các hình thức tín dụng ngân hàng và vai trò của tín dụng ngân hàng.................. 5 
1.1.3 Quy trình tín dụng ngân hàng thương mại ........................................................... 8 
1.1.4 Vai trò của tín dụng Ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ..................... 12 
1.2. DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ VÀ VAI TRÒ CỦA DOANH NGHIỆP VỪA 
VÀ NHỎ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ................................................... 16 
1.2.1. Khái niệm về doanh nghiệp vừa và nhỏ ............................................................ 16 
1.2.2. Vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế thị trường .................... 17 
1.2.3 Đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ ............................................................ 19 
1.2.4 Ưu thế và hạn chế của doanh nghiệp vừa và nhỏ ............................................... 19 
1.2.5 Đặc điểm nguồn vốn của doanh nghiệp vừa và nhỏ tác động đến tín dụng ngân 
hàng ........................................................................................................................... 20 
1.3. CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA 
VÀ NHỎ ................................................................................................................... 21 
1.3.1. Khái niệm về chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ................. 21 
1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa 
và nhỏ ........................................................................................................................ 23 
1.3.2.1. Chỉ tiêu định tính .......................................................................................... 23 
1.3.2.2. Chỉ tiêu định lượng ....................................................................................... 24 
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ ....... 28 
1.3.3.1. Các nhân tố khách quan................................................................................ 28 
1.3.3.2. Các nhân tố chủ quan ................................................................................... 31 
 i 1.3.4. Sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ.. 34 
CHƯƠNG 2: ........................................................................................................... 35 
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA 
VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN - ................................................. 35 
HÀ NỘI, CHI NHÁNH HÀ NỘI............................................................................ 35 
2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG 
TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI, CHI NHÁNH HÀ NỘI ................................................ 35 
2.1.1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – 
Hà Nội, chi nhánh Hà Nội .......................................................................................... 35 
2.1.1.1. Giới thiệu về ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội ........................................ 35 
2.1.1.2. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – 
Hà Nội, chi nhánh Hà Nội .......................................................................................... 36 
2.1.1.3. Chức năng và nhiệm vụ của chi nhánh SHB Hà Nội ..................................... 39 
2.1.2. Những thuận lợi khó khăn đối với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng ......... 40 
2.1.3. Khái quát tình hình kinh doanh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội, chi 
nhánh Hà Nội............................................................................................................. 41 
2.1.3.1. Hoạt động huy động vốn .............................................................................. 41 
2.1.3.2. Hoạt động tín dụng ....................................................................................... 43 
2.1.3.4. Hoạt động dịch vụ ngân hàng ........................................................................ 45 
2.1.3.5. Hoạt động tiền tệ kho quỹ ............................................................................. 47 
2.1.3.6. Hoạt động quản lý nợ có vấn đề và quản trị rủi ro ......................................... 47 
2.1.3.7. Kết quả hoạt động trong một số năm gần đây ................................................ 48 
2.2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA 
VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI, CHI NHÁNH HÀ NỘI 49 
2.2.1. Phân tích chất lượng tín dụng cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ theo quy 
trình tín dụng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội .............................................. 49 
2.2.2. Chất lượng tín dụng thông qua các chỉ tiêu định tính ........................................ 52 
2.2.3 Chất lượng tín dụng thông qua chỉ tiêu tổng dư nợ ............................................ 55 
2.2.3 Chất lượng tín dụng thông qua các chỉ tiêu phản ánh mức độ an toàn ................ 57 
2.2.4 Chất lượng tín dụng thông qua chỉ tiêu thu nhập từ hoạt động cho vay .............. 62 
2.2.5 Chất lượng tín dụng thông qua chỉ tiêu sự phù hợp giữa nguồn huy động vốn và 
cho vay ...................................................................................................................... 63 
 ii 2.2.6 Chất lượng tín dụng thông qua vòng quay vốn .................................................. 65 
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI 
NH TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI, CHI NHÁNH HÀ NỘI ......................................... 65 
2.3.1. Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và 
nhỏ ............................................................................................................................ 65 
2.3.1.1 Các nhân tố khách quan ................................................................................. 65 
2.3.1.2 Các nhân tố chủ quan ..................................................................................... 67 
2.3.2 Những kết quả đạt được .................................................................................... 70 
2.3.3 Một số tồn tại và nguyên nhân .......................................................................... 71 
2.3.2.1. Một số tồn tại ................................................................................................ 71 
2.3.2.2. Nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng tại SHB Hà Nội ................ 73 
CHƯƠNG 3: ........................................................................................................... 77 
GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG DOANH 
NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN - HÀ NỘI, CHI 
NHÁNH HÀ NỘI .................................................................................................... 77 
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNV&N 
CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI, CHI NHÁNH HÀ NỘI ĐẾN NĂM 
2015........................................................................................................................... 77 
3.1.1. Định hướng chung của của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội về việc nâng 
cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ .......................................... 78 
3.1.2. Định hướng và mục tiêu kinh doanh của của ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà 
Nội, chi nhánh Hà Nội ............................................................................................... 79 
3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG 
TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ............... 81 
3.2.1. Hoàn thiện và thực hiện tốt quy trình tín dụng .................................................. 82 
3.2.2 Nâng cao trình độ và đạo đức cán bộ tín dụng ................................................... 85 
3.2.3 Chiến lược khách hàng ...................................................................................... 86 
3.2.4. Nâng cao khả năng dự báo những biến động của thị trường trung và dài hạn ... 88 
3.2.5. Tăng cường huy động vốn ................................................................................ 88 
3.2.6 Hoàn thiện và thực hiện đầy đủ các quy định về bảo đảm tiền vay (BĐTV) ...... 89 
3.2.7. Chủ động giải quyết các khoản nợ có vấn đề .................................................... 90 
3.2.8. Nâng cao khả năng thu thập và xử lý thông tin của Ngân hàng ......................... 91 
 iii 3.2.9 Xây dựng mô hình quản trị rủi ro và tăng cường thực hiện tốt công tác kiểm tra 
giám sát, hỗ trợ khách hàng sau khi vay vốn .............................................................. 92 
3.2.10. Tăng cường kiểm soát nội bộ ngân hàng và liên kết đồng bộ các tổ chức tín 
dụng........................................................................................................................... 94 
3.3. KIẾN NGHỊ ........................................................................................................ 96 
3.3.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ........................................................... 96 
3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội ................................... 97 
3.3.3. Đối với Doanh nghiệp vừa và nhỏ .................................................................... 98 
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 99 
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 101 
 iv DANH MỤC BẢNG 
Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn và cơ cấu nguồn vốn của Ngân hàng TMCP Sài 
Gòn – Hà Nội chi nhánh Hà Nội ................................................................................ 41 
Bảng 2.2: Tình hình hoạt động tín dụng Ngân hàng TMCP Sài Gòn-Hà Nội chi nhánh 
Hà Nội, 2010-2012 .................................................................................................... 43 
Bảng 2.3: Tình hình kinh doanh ngoại tệ của Ngân hàng TMCP Sài Gòn-Hà Nội chi 
nhánh Hà Nội 2010-2012 ........................................................................................... 45 
Bảng 2.4 Kết quả hoạt động kinh doanh tại SHB hà nội 2010 - 2012 ......................... 48 
Bảng 2.5 Tình hình dư nợ phân theo thời gian ........................................................... 55 
Bảng 2.6 : Tình hình dư nợ cho vay theo thành phần kinh tế năm 2010-2012 ............ 55 
Bảng 2.7 Tỷ lệ cho vay có tài sản đảm bảo ................................................................ 57 
Bảng 2.8 Tỷ trọng nợ quá hạn trên tổng dư nợ ........................................................... 58 
Bảng 2.9: Tình hình nợ xấu tại SHB Hà Nội, giai đoạn 2010 – 2012.......................... 59 
Bảng 2.10: Nợ xấu phân theo thành phần kinh tế tại SHB Hà Nội trong 3 năm 2010 - 
2012........................................................................................................................... 60 
Bảng 2.11 : Nợ xấu phát sinh của đối tượng doanh nghiệp vừa và nhỏ....................... 61 
Bảng 2.12: Thu nhập từ hoạt động cho vay ................................................................ 62 
Bảng 2.13: Tình hình phù hợp giữa nguồn vốn huy động và cho vay ......................... 63 
Bảng 2.14. Vòng quay vốn tín dụng của đối tượng DNV&N ..................................... 65 
Bảng 2.15 Thu nhập ròng từ lãi cho vay: ................................................................... 71 
 v 
 DANH MỤC BIỂU ĐỒ 
Biểu đồ 2.1: Nguồn vốn huy động tại NH TMCP Sài Gòn – Hà Nội, chi nhánh Hà Nội 
giai đoạn 2010 - 2012 ................................................................................................ 42 
Biểu đồ 2.2: Tình hình dư nợ của SHB Hà Nội giai đoạn 2010 – 2012....................... 44 
Biểu đồ 2.3 Dư nợ cho vay của SHB Hà Nội ............................................................. 56 
Biểu đồ 2.4 Tỷ lệ dư nợ có tài sản đảm bảo (theo phần trăm) ..................................... 57 
Biểu đồ 2.5. nợ xấu của DNV&N tại SHB Hà nội giai đoạn 2010 – 2012 .................. 61 
Biểu đồ 2.6 Biểu đồ so sánh thu nhập cho vay từ DNV&N và tổng thu từ cho vay .... 63 
Biểu đồ 2.7: So sáng tổng nguồn vốn huy động và tổng dư nợ qua giai đoạn ............. 64 
từ năm 2010 đến năm 2012 ........................................................................................ 64 
 DANH MỤC SƠ ĐỒ 
Sơ đồ 1.1: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng Doanh nghiệp vừa và nhỏ . 28 
Sơ đồ 2.1: Tổ chức Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hà Nội .......... 37 
Sơ đồ 2.2: Quy trình tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại SHB Hà Nội ....... 49 
Sơ đồ 3.1: Các giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại chi nhánh SHB Hà Nội .... 82 
Sơ đồ 3.2 : Quy trình cho vay đối với DNV&N ......................................................... 84 
 vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 
CBTD : Cán bộ tín dụng 
DNV&N : Doanh nghiệp vừa và nhỏ 
DN : Doanh nghiệp 
HĐQT : Hội đồng quản trị 
TCTD : Tổ chức tín dụng 
TSĐB : Tài sản đảm bảo 
NH : Ngân hàng 
NHNN : Ngân hàng nhà nước 
NHTM : Ngân hàng thương mại 
QHKH : Quan hệ khách hàng 
QLRR : Quản lý rủi ro 
SHB : Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội 
 vii LỜI MỞ ĐẦU 
 1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Trong thời gian qua, lĩnh vực tín dụng của các Ngân hàng Thương mại đã tăng 
trưởng mạnh mẽ, sự tăng trưởng này rất nhanh đã đạt đến mức độ quá nóng trong giai 
đoạn 2008- 2010 nên tiềm ẩn nhiều rủi ro thậm chí có thể gây sụp đổ cả một ngân 
hàng nếu không có sự kìm hãm đúng lúc. Sau giai đoạn phát triển quá nóng đó thì năm 
2012 Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tổng hợp ý kiến của các ngân hàng thương mại 
và đưa ra hiện trạng của nhiều ngân hàng thương mại đang đối mặt với những khó 
khăn trong huy động và cho vay, dẫn đến khó đáp ứng nhu cầu vay vốn của các doanh 
nghiệp và dẫn đến những hạn chế nội tại. 
 Thứ nhất về huy động vốn, với trên 90% tỷ trọng vốn của ngân hàng hiện nay là 
nguồn vốn ngắn hạn, gây khó khăn cho các ngân hàng thương mại trong việc quản trị 
nguồn vốn, khó bảo đảm cân đối kỳ hạn. Kỳ hạn huy động vốn bình quân có xu hướng 
rút ngắn trong khi kỳ hạn cho vay bình quân dài, tạo nguy cơ rủi ro kỳ hạn và lãi suất. 
 Thứ hai về tăng trưởng tín dụng, trên cơ sở ý kiến của các hội viên, Hiệp hội 
Ngân hàng Việt Nam cho rằng, do hàng tồn kho lớn, sản xuất của các khách hàng đang 
suy giảm nghiêm trọng, các ngân hàng khó khăn trong thu nợ (gốc, lãi) nợ xấu có xu 
hướng tăng cao. Một số lĩnh vực cho vay cần ưu tiên như cho vay nông nghiệp, nông 
thôn gặp nhiều khó khăn do khách hàng vay không đủ điều kiện để ngân hàng xem xét 
cho vay (không có phương án sản xuất - kinh doanh có hiệu quả không có hoặc không 
đủ tài sản bảo đảm, tình hình tài chính không minh bạch, nợ xấu phát sinh do không 
tiêu thụ được sản phẩm...). 
 Thứ ba về chất lượng tín dụng và tỷ lệ nợ xấu, trong bối cảnh lãi suất cạnh 
tranh, môi trường kinh tế trong và ngoài nước tiềm ẩn rủi ro, các doanh nghiệp tiếp tục 
gặp nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, làm dư nợ quá hạn 
và nợ xấu có xu hướng gia tăng. Từ đó thấy rằng điều cốt lõi của quá trình phát triển 
trong lĩnh vực ngân hàng , đặc biệt là lĩnh vực tín dụng không chỉ tăng trưởng tín dụng 
mà chất lượng tín dụng mới là vấn đề có ý nghĩa quyết định 
 Bên cạnh đó thu nhập của ngân hàng phần lớn từ hoạt động cho vay, những 
năm qua với điều kiện kinh tế nói chung và thị trường tài chính nói riêng, nguồn thu từ 
hoạt động tín dụng của hầu hết các ngân hàng bị ảnh hưởng, do tỷ lệ nợ xấu tăng 
nhanh, đặc biệt là nợ xấu của nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tỷ trọng lớn trong 
cơ cấu nợ xấu vì thế dẫn đến hiệu quả hoạt động của hầu hết ngân hàng bị giảm sút lợi 
nhuận giảm đi đáng kể. 
 Nhận thức được những vấn đề nêu trên và xuất phát từ thực tiễn hoạt động tín 
dụng cho vay vốn đến DNV&N tại Ngân hàng SHB chi nhánh Hà nội, tác giả xin đưa 
 1 ra đề tài nghiên cứu “Một số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng cho vay đối 
với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội, Chi nhánh 
Hà Nội’’nhằm mục đích tổng kết cơ sở lý luận về tín dụng và chất lượng tín dụng 
DNV&N; phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng DNV&N, trong đó thể 
hiện rõ những mặt được, những tồn tại hạn chế và nguyên nhân; trên cơ sở đó đưa ra 
định hướng và một số giải pháp để nâng cao chất lượng tín dụng DNV&N, đem lại 
hiệu quả kinh tế cho ngân hàng và đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất kinh 
doanh của DNV&N, hướng đến mục tiêu phát triển nền kinh tế chung của đất nước. 
2. Mục tiêu của đề tài 
 Đề tài tập trung thực hiện các mục tiêu nghiên cứu sau: 
 - Tổng hợp những vấn đề lý luận tín dụng, chất lượng tín dụng DNV&N, đặc 
thù của DNV&N và vai trò của tín dụng đối với DNV&N qua đó thấy được tầm quan 
trọng của việc nâng cao chất lượng tín dụng cho vay đối với DNV&N. 
 - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng Ngân hàng đối với 
DNV&N tại Ngân hàng SHB chi nhánh Hà Nội trong đó thể hiện rõ những kết quả đã 
đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. 
 - Đưa ra một số giải pháp chủ yếu nhằm cao chất lượng tín dụng cho vay đối 
với DNV&N và đề xuất một số kiến nghị liên quan. 
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 Đối tượng phạm vi nghiên cứu trong luận văn là tín dụng và chất lượng tín dụng 
ngân hàng thương mại, đứng trên góc độ ngân hàng thương mại là người cho vay 
 Phạm vi nghiên cứu của luận văn là tín dụng và chất lượng tín dụng cho vay 
doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng SHB chi nhánh Hà nội trong giai đoạn từ năm 
2010 đến năm 2012 
4. Phương pháp nghiên cứu 
 Phương pháp nghiên cứu đề tài sử dụng là các phương pháp phân tích tổng hợp, 
phân tích thống kê, so sánh, đánh giá; kết hợp nghiên cứu lý luận và thực tiễn hoạt 
động của Ngân hàng SHB chi nhánh Hà nội. 
5. Kết cấu nội dung đề tài 
 Nội dung chính của đề tài gồm 3 chương: 
 Chương 1: Những vấn đề cơ bản về tín dụng và chất lượng tín dụng doanh 
nghiệp vừa và nhỏ. 
 2