Luận văn Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu

 LÊ TH
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 Ị
 THU H THU
 ƯƠ
 NG QU LÊ THỊ THU HƯƠNG 
 Ả PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
 N TR
 NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN 
 Ị
 KINH DOANH KHÓA 2011A HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
 HÀ NỘI - 2013 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 
 LÊ THỊ THU HƯƠNG 
 PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
 NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN 
 HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU 
 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC 
 NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH 
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC : PGS.TS TRẦN THỊ LAN HƯƠNG 
 HÀ NỘI - 2013 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. 
DANH MỤC CÁC TÊN VIẾT TẮT ......................................................................... 
LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................1 
CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CÁC NGÂN 
HÀNG THƯƠNG MẠI ............................................................................................3 
 1.1 Tổng quan về tín dụng trong các ngân hàng thương mại..........................3 
 1.1.1 Khái niệm và đặc trưng tín dụng..............................................................3 
 1.1.1.1 Khái niệm tín dụng..................................................................................3 
 1.1.1.2 Đặc trưng của tín dụng...........................................................................3 
 1.1.2 Các hình thức tín dụng .............................................................................4 
 1.1.2.1 Theo thời hạn tín dụng............................................................................4 
 1.1.2.2 Theo đối tượng tín dụng..........................................................................4 
 1.1.2.3 Mục đích sử dụng vốn.............................................................................5 
 1.1.2.4 Chủ thể trong quan hệ tín dụng ..............................................................5 
 1.1.3 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động tín dụng...................................7 
 1.1.3.1 Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ (%):..................................................................8 
 1.1.3.2 Tỷ lệ tăng trưởng doanh số cho vay (DSCV) (%)...................................8 
 1.1.3.3 Tỷ lệ thu lãi (%) ......................................................................................8 
 1.1.3.4 Tỷ lệ Dư nợ/Tổng nguồn vốn (%) ...........................................................9 
 1.1.3.5 Tỷ lệ Dư nợ/Vốn huy động ( % ).............................................................9 
 1.1.3.6 Hệ số thu nợ ( % )...................................................................................9 
 1.1.3.7 Tỷ lệ thu nợ đến hạn (%) ......................................................................10 
 1.1.3.8 Tỷ lệ nợ quá hạn (%) ............................................................................10 
 1.1.3.9 Tỷ lệ nợ xấu (%)....................................................................................10 
 1.1.3.10 Vòng quay vốn Tín dụng (vòng) ........................................................10 
 1.1.3.11 Số khách hàng được vay vốn.............................................................11 
1.2 Rủi ro tín dụng trong các ngân hàng thương mại .....................................11 
 1.2.1 Khái niệm và phân loại ...........................................................................11 
 1.2.1.1 Khái niệm..............................................................................................11 
 1.2.1.2 Phân loại rủi ro tín dụng ......................................................................12 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 1.2.2 Dấu hiệu rủi ro tín dụng.........................................................................14 
 1.2.3 Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng.....................................................15 
 1.2.4. Các nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng................................................19 
 1.2.4.1 Nguyên nhân thuộc từ phía ngân hàng.................................................19 
 1.2.4.2 Nguyên nhân thuộc về phía khách hàng...............................................20 
 1.2.4.3 Nguyên nhân khách quan từ nền kinh tế xã hội....................................21 
 1.2.5 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng đến hoạt động kinh doanh của ngân 
 hàng và kinh tế xã hội ..........................................................................................22 
 1.2.5.1 Ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng.........................22 
1.3 Các biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng ............................................................24 
 1.3.1 Biện pháp phòng ngừa............................................................................24 
 1.3.2 Biện pháp khắc phục...............................................................................26 
 1.3.3 Biện pháp xử lý........................................................................................27 
CHƯƠNG II PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN 
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU ......................................................29 
2.1. Giới thiệu tổng quan về ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu............29 
 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển........................................................29 
 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của ACB ..............................................31 
 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của NHTMCP Á Châu ........................34 
 2.2 Phân tích kết quả hoạt động tín dụng của Ngân hàng Á Châu...............39 
 2.2.1 Kết quả chung của hoạt động tín dụng...............................................40 
 2.2.2 Phân tích kết quả tín dụng theo thời hạn cho vay .............................41 
 2.2.3 Phân tích kết quả tín dụng theo loại tiền tệ cho vay ..........................42 
 2.2.4 Phân tích kết quả vay theo thành phần kinh tế..................................43 
 2.2.5 Đánh giá chung về kết quả hoạt động tín dụng .................................43 
2.3 Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng của Ngân hàng Á Châu..................44 
 2.3.1 Quy trình nghiệp vụ tín dụng .................................................................44 
 2.3.2 Quản lý rủi ro tín dụng của NHTMCP Á Châu........................................50 
 2.3.3 Phân tích các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng ....................................55 
2.4 Đánh giá chung và các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng...............62 
 2.4.1 Đánh giá chung công tác quản lý rủi ro....................................................62 
 2.4.2 Những nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng ....................................65 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 
 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 2.4.2.1 Các nhân tố thuộc về ngân hàng Á Châu..........................................65 
 2.4.2.2 Phân tích các nhân tố thuộc về khách hàng .........................................70 
 2.4.2.3 Phân tích các nhân tố thuộc về môi trường vĩ mô................................73 
CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG 
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU .................................75 
3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển của NHTMCP Á Châu trong thời 
gian tới......................................................................................................................75 
 3.1.1. Định hướng phát triển kinh doanh ........................................................75 
 3.1.2. Định hướng phát triển hoạt động tín dụng............................................77 
 3.1.3. Mục tiêu chủ yếu của hoạt động tín dụng .............................................78 
3.2. Một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại NHTMCP Á Châu ..79 
 3.2.1. Hoàn thiện chính sách cho vay ..............................................................79 
 3.2.2. Hoàn thiện và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình cho vay .......................82 
 3.2.2.1. Giai đoạn kiểm tra hồ sơ thông tin khách hàng................................82 
 3.2.2.2. Giai đoạn thẩm định phương án vay vốn và khả năng trả nợ...........83 
 3.2.2.3. Giai đoạn quyết định cho vay............................................................84 
 3.2.2.4. Giai đoạn kiểm tra sử dụng vốn sau khi cho vay ..............................85 
 3.2.3. Thành lập bộ phận nghiên cứu, phân tích và dự báo kinh tế vĩ mô.....86 
 3.2.4. Nâng cao vai trò của công tác kiểm soát nội bộ ngân hàng .................87 
 3.2.5. Xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng hiệu quả ...................................88 
 3.2.6. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ...................................................89 
 3.3 Một số kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam .......................91 
 3.3.1 Nâng cao chất lượng quản lí điều hành.............................................92 
 3.3.2 Tăng cường công tác thanh tra, kiểm soát .........................................92 
 3.3.3 Nâng cao chất lượng trung tâm thông tin tín dụng (CIC).................94 
KẾT LUẬN ..............................................................................................................96 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................97 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 
 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông 
tin, số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực, xuất phát từ thực tế 
của Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu. 
 Tác giả 
 Lê Thị Thu Hương 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 
 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 DANH MỤC CÁC TÊN VIẾT TẮT 
 Tên viết tắt Tên đầy đủ 
NHTM Ngân hàng Thương mại 
NHTMCP Ngân hàng Thương mại Cổ phần 
NHNN Ngân hàng Nhà nước 
CIC Trung tâm Thông tin Tín dụng 
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu 
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam 
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam 
Sacombank Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín 
SCB Ngân hàng Standard Chartered 
ĐHĐCĐ Đại hội đồng cổ đông 
HĐQT Hội đồng quản trị 
KSNB Kiểm soát nội bộ 
TCTD Tổ chức Tín dụng 
HĐTD Hội đồng Tín dụng 
HMTD Hạn mức Tín dụng 
TGĐ Tổng giám đốc 
AREV Trung tâm thẩm định tài sản đảm bảo NHTMCP Á Châu 
IT Information Technology (Công nghệ thông tin) 
RRTD Rủi ro tín dụng 
TSĐB Tài sản đảm bảo 
KH Khách hàng 
DN Doanh nghiệp 
BL Bảo lãnh 
L/C Thư tín dụng chứng từ 
NV QHKH Nhân viên Quan hệ khách hàng 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 
 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 Tên viết tắt Tên đầy đủ 
PFC Nhân viên/Chuyên viên tư vấn tài chính cá nhân 
CA Nhân viên/Chuyên viên phân tích tín dụng 
RA Nhân viên quan hệ khách hàng doanh nghiệp 
RO Chuyên viên quan hệ khách hàng doanh nghiệp 
RM Giám đốc quan hệ khách hàng doanh nghiệp 
LDO Nhân viên/Chuyên viên pháp lí chứng từ 
PD Cấp Phê duyệt 
Loan CSR Nhân viên/Chuyên viên hỗ trợ tín dụng 
Teller Nhân viên giao dịch 
ROE Hệ số thu nhập trên vốn cổ phần 
ROA Hệ số thu nhập trên tổng tài sản 
NIM Tỷ lệ thu nhập lãi thuần 
NQH Nợ quá hạn 
KPP Kênh phân phối 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 
 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
 LỜI MỞ ĐẦU 
1. Tính cấp thiết của đề tài 
 Trong kinh doanh Ngân hàng tại Việt Nam, lợi nhuận từ hoạt động tín dụng 
chiếm tỷ trọng chủ yếu trong thu nhập của các Ngân hàng. Tuy nhiên, hoạt động 
này luôn tiềm ẩn rủi ro cao, đặc biệt là ở các nước có nền kinh tế mới nổi như 
Việt Nam bởi hệ thống thông tin thiếu minh bạch và không đầy đủ, trình độ 
quản trị rủi ro còn nhiều hạn chế, tính chuyên nghiệp của cán bộ Ngân hàng 
chưa cao 
 Giai đoạn 2008 – 2012 là một giai đoạn mà ngành ngân hàng nói chung có 
những biến động lớn. Chu kỳ đi xuống của nền kinh tế sau giai đoạn tăng 
trưởng tín dụng ở mức cao và ảnh hưởng mạnh mẽ của cuộc khủng hoảng kinh 
tế toàn cầu 2008 – 2012 đã khiến các ngân hàng đều gặp những vấn đề trong 
hoạt động tín dụng. Trong đó rủi ro tín dụng (RRTD) luôn tồn tại và nợ xấu là 
một thực tế hiển nhiên ở bất cứ Ngân hàng nào, kể cả các Ngân hàng hàng đầu 
trên thế giới bởi có những rủi ro nằm ngoài tầm kiểm soát của con người. Ngân 
hàng thương mại cổ phần Á Châu (ACB) là một trong những Ngân hàng hàng 
đầu trong Khối Ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP). Sau những giai 
đoạn tăng trưởng vượt bậc về quy mô tổng tài sản, dư nợ tín dụng và kết quả 
kinh doanh, ACB đã bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu khủng hoảng và lộ diện 
những nguy cơ đe dọa đến an toàn toàn hệ thống ngân hàng – thể hiện bằng việc 
suy giảm tổng tài sản, tăng trưởng tín dụng ở mức thấp và kết quả kinh doanh lỗ 
trong quý III/2012. Đặt trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế Việt 
Nam trong năm 2011 và 2012 cũng như dự báo tình hình kinh tế còn nhiều biến 
động những năm tới sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh, việc 
hướng đến các tiêu chuẩn hoàn thiện khả năng quản lý là việc cần làm ngay đối 
với bất kỳ Ngân hàng nào, và ACB cũng không ngoại lệ. Do đó, việc lựa chọn 
vấn đề:” Phân tích và đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng 
tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu” làm đề tài luận văn cao học là 
một vấn đề cấp thiết và có ý nghĩa về mặt thực tế. 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 1 Luận văn Thạc sỹ QTKD Trường ĐHBK Hà Nội 
2. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 Mục đích: Nghiên cứu, khảo sát thực trạng rủi ro tín dụng tại ACB, từ đó 
tìm ra các nguyên nhân dẫn đến RRTD trong thời gian qua; đề xuất các giải 
pháp phù hợp với tình hình hoạt động của ACB trong việc hạn chế RRTD. 
 Đối tượng: Hệ thống lý luận về tín dụng và rủi ro tín dụng, hệ thống 
pháp luật, hệ thống các chuẩn mực đánh giá, giám sát về RRTD. 
 Phạm vi: Trọng tâm nghiên cứu là các nguyên nhân dẫn đến RRTD tại 
NH TMCP Á Châu trong giai đoạn 2008 – 2012, từ đó đề xuất giải pháp hạn 
chế RRTD tại Ngân hàng TMCP Á Châu trong thời gian tới. 
3. Phương pháp nghiên cứu 
 Sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học kết hợp với các 
phương pháp thống kê, so sánh, phân tích, đi từ cơ sở lý thuyết đến thực tiễn 
nhằm giải quyết và làm sáng tỏ mục tiêu nghiên cứu của luận văn. Đồng thời, 
tiếp thu ý kiến phản biện của nhiều chuyên gia, cán bộ quản lý, điều hành có 
liên quan để hoàn thiện giải pháp. 
4. Kết cấu của luận văn 
 Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn 
được chia làm 3 chương, cụ thể như sau: 
 Chương I: Cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng trong các ngân hàng thương mại 
 Chương II: Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại NHTMCP Á Châu 
 Chương III: Đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại 
 NHTMCP Á Châu 
Lê Thị Thu Hương – Khóa 2011A 2