Luận án Vốn xã hội trong lễ hội Đền Và ở thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội

 BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI 
NGUYỄN THÙY LINH 
VỐN XÃ HỘI TRONG LỄ HỘI ĐỀN VÀ 
Ở THỊ XÃ SƠN TÂY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC 
HÀ NỘI - 2022 
BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI 
NGUYỄN THÙY LINH 
VỐN XÃ HỘI TRONG LỄ HỘI ĐỀN VÀ 
Ở THỊ XÃ SƠN TÂY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 
Chuyên ngành: Văn hóa học 
Mã số: 9229040 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC 
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Bùi Hoài Sơn 
 2. PGS.TS. Dương Văn Sáu 
HÀ NỘI - 2022 
 LỜI CAM ĐOAN 
Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân dưới sự hướng dẫn 
khoa học của PGS.TS. Bùi Hoài Sơn và PGS.TS. Dương Văn Sáu. Các kết quả nghiên cứu 
và các kết luận trong luận án là trung thực, không sao chép từ bất kỳ một nguồn nào và 
dưới bất kỳ hình thức nào. Việc tham khảo các tài liệu đã được trích dẫn và ghi nguồn 
theo đúng quy định. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. 
Tác giả luận án 
Nguyễn Thùy Linh 
1 
MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN 
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT .................................................................................. 2 
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ............................................................................................ 3 
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................ 4 
Chương 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KHÁI 
QUÁT VỀ LỄ HỘI ĐỀN VÀ ......................................................................................... 12 
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ............................................................................... 12 
1.2. Cơ sở lý luận ......................................................................................................... 29 
1.3. Khái quát về lễ hội Đền Và ................................................................................... 41 
Tiểu kết......................................................................................................................... 52 
Chương 2: VỐN XÃ HỘI DƯỚI GÓC ĐỘ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG LỄ 
HỘI ĐỀN VÀ .................................................................................................................. 53 
2.1. Quản lý tín ngưỡng và củng cố hệ tư tưởng chính trị ........................................... 53 
2.2. Chính thống hoá vai trò tổ chức và mở rộng quan hệ xã hội ................................ 60 
2.3. “Sáng tạo truyền thống” và phân công xã hội....................................................... 69 
Tiểu kết......................................................................................................................... 80 
Chương 3: VỐN XÃ HỘI DƯỚI GÓC ĐỘ CỘNG ĐỒNG TRONG LỄ HỘI ĐỀN VÀ 81 
3.1. Vốn xã hội trong lễ hội Đền Và nhìn từ phương diện kinh tế .............................. 81 
3.2. Vốn xã hội trong lễ hội Đền Và nhìn từ phương diện văn hoá ............................. 86 
3.3. Vốn xã hội trong lễ hội Đền Và nhìn từ phương diện biểu tượng ...................... 107 
Tiểu kết....................................................................................................................... 113 
Chương 4: MỘT SỐ VẤN ĐỀ BÀN LUẬN VỀ VỐN XÃ HỘI TRONG LỄ HỘI 
ĐỀN VÀ ................................................................................................................ 115 
4.1. Tam giác quan hệ Nhà nước, cộng đồng và vốn xã hội ...................................... 115 
4.2. Những xu hướng biến đổi của vốn xã hội trong lễ hội Đền Và hiện nay ........... 134 
Tiểu kết....................................................................................................................... 146 
KẾT LUẬN .................................................................................................................... 147 
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN 
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN .................................................................................. 151 
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 152 
PHỤ LỤC ....................................................................................................................... 164 
2 
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT 
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 
BTC Ban tổ chức 
MTTQ Mặt trận Tổ quốc 
NCS Nghiên cứu sinh 
Nxb Nhà xuất bản 
PGS Phó Giáo sư 
TDP Tổ dân phố 
Tr Trang 
TS Tiến sĩ 
UBND Ủy ban nhân dân 
VXH Vốn xã hội 
3 
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ 
Bảng 1.1. Diễn trình lễ hội Đền Và hội chính và hội lệ ................................................... 49 
Bảng 2.1. Đơn vị hành chính thực tế và trong truyền thuyết ........................................... 59 
Bảng 2.2. Di tích gắn với truyền thuyết tại Sơn Tây ........................................................ 59 
Bảng 2.3. Đơn vị hành chính trên giấy tờ và tên gọi gốc của các làng ............................ 76 
Bảng 2.4. Truyền thuyết gắn với các làng xung quanh Đền Và....................................... 76 
Bảng 3.1. Các đình thờ vọng Đức Thánh Tản .................................................................. 94 
Bảng 3.2. Không gian tổ chức lễ hội tại Đền Và .............................................................. 94 
Bảng 3.3. Hệ thống biểu tượng trong lễ hội Đền Và ...................................................... 108 
Bảng 4.1. Phân công nhiệm vụ tổ chức lễ hội Đền Và tháng Giêng năm 2017 ............. 118 
Bảng 4.2. So sánh gian thờ Mẫu và gian thờ Đức Thánh Tản ở Đền Và ....................... 139 
Bảng 4.3. So sánh lễ vật thờ cúng ở ban thờ cô Chín và ban thờ Đức Thánh Tản ........ 140 
Bảng 4.4. So sánh gian thờ Mẫu và gian thờ Đức Thánh Tản ....................................... 142 
Sơ đồ 3.1. Từ không gian vật chất đến không gian thiêng ............................................... 91 
Sơ đồ 4.1: Mô hình tác động của định chế xã hội đến tín ngưỡng và lễ hội Đền Và .... 115 
Sơ đồ 4.2: Khái quát sơ đồ Đền Và ................................................................................ 141 
4 
MỞ ĐẦU 
1. Lý do chọn đề tài 
1.1. Lễ hội cổ truyền là loại hình sinh hoạt văn hóa, sản phẩm tinh thần của cộng 
đồng các dân tộc Việt Nam, được hình thành và phát triển trong quá trình lịch sử dài lâu. 
Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam có trên 8.000 lễ hội trải dài khắp ba miền 
trong năm, đặc biệt tập trung ở miền Bắc vào thời gian Xuân Thu nhị kỳ. Trong kho tàng lễ 
hội đa dạng ấy, các lễ hội gắn với tín ngưỡng dân gian là một hiện tượng văn hóa hình thành 
và phát triển trong những điều kiện lịch sử, văn hóa và kinh tế lâu đời. Đây là một trong 
những giá trị văn hóa phi vật thể đặc sắc trong kho tàng di sản văn hóa của nước ta cần được 
bảo tồn và phát huy giá trị. Nghiên cứu về lễ hội gắn với tín ngưỡng dân gian chính là quá 
trình tìm hiểu mối quan hệ mật thiết và sinh động của lễ hội và tín ngưỡng dân gian. Hơn hai 
thập kỷ trở lại đây, việc thực hành tôn giáo tín ngưỡng đã trỗi dậy ở mọi miền quê, với một 
sinh khí mới. Gương mặt lễ hội hiện lên trong diện mạo mới với những lễ nghi, trò diễn, 
nghi thức gắn với tín ngưỡng. Trong bức tranh chung về sự “trỗi dậy” mạnh mẽ đó, quy mô 
các lễ hội cũng trở nên lớn hơn, sự tham gia của Nhà nước và cộng đồng cũng có những 
biến đổi nhất định. Không chỉ là không gian sinh hoạt tín ngưỡng của “người làng ta”, lễ hội 
giờ đây còn là không gian để củng cố quyền lực của bộ máy chính quyền, thiết lập các mối 
quan hệ xã hội, đẩy mạnh hoạt động kinh doanh buôn bán cũng như đáp ứng những nhu cầu 
của cá nhân và các nhóm khác nhau. Những điều này gợi cho chúng ta rất nhiều suy nghĩ về 
bản chất của lễ hội hiện nay: lễ hội có phải chỉ đơn thuần là một sinh hoạt văn hóa thông 
thường hay là cơ hội để liên kết các mối quan hệ xã hội? Những thành viên trong cộng đồng 
đến với nhau liệu có phải chỉ vì nhu cầu tìm đến sự cộng cảm, vì niềm tin tín ngưỡng hay 
còn vì vấn đề lợi ích kinh tế, lợi ích của bản thân? Bối cảnh xã hội nào đã tác động làm đa 
dạng hóa bản chất của các mối quan hệ đó? Và các mối quan hệ này giúp gì cho họ? Như 
vậy, lý do đầu tiên và cũng là quan trọng nhất khiến NCS lựa chọn đề tài này để nghiên cứu 
là do tính vấn đề của đối tượng nghiên cứu: việc tham gia vào tổ chức lễ hội giúp Nhà nước 
và cộng đồng nhận được những lợi ích như thế nào? 
1.2. Lễ hội Đền Và, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội đã được tiếp cận dưới nhiều 
khía cạnh khác nhau, trong đó các nghiên cứu chủ yếu tiếp cận ở các góc độ văn học và 
văn hóa học Các cách tiếp cận này đem đến những thành tựu to lớn trong nghiên cứu về 
lễ hội Đền Và như: cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự hình thành, phát triển của tín 
ngưỡng thờ Đức Thánh Tản cũng như các yếu tố không gian, thời gian và diễn trình nghi 
lễ, lễ hội Đền Và. Tuy nhiên, hạn chế dễ nhận thấy trong khi tổng quan tư liệu về lễ hội 
Đền Và là các nguồn tài liệu thường chỉ tập trung nghiên cứu về bản thân lễ hội này như 
thời gian, không gian, diễn trình cũng như nhiệm vụ của các thành viên trong tổ chức lễ 
5 
hội mà dường như ít quan tâm đến việc nghiên cứu cơ sở hình thành, biểu hiện cũng như 
lợi ích từ VXH trong thực hành tín ngưỡng và tổ chức lễ hội Đền Và. Đây là một vấn đề 
cần tìm hiểu của các nhà nghiên cứu. Đề tài: “Vốn xã hội trong lễ hội Đền Và ở thị xã Sơn 
Tây, thành phố Hà Nội” chính là một cách để nghiên cứu về cách thức tạo lập cũng như sử 
dụng VXH của Nhà nước và cộng đồng. 
1.3. Trong khoảng hai thập niên trở lại đây, VXH trở thành một đề tài thu hút sự 
quan tâm của rất nhiều học giả trên thế giới và trong nước. Mặc dù có chậm hơn so với các 
quốc gia khác trong việc tiếp cận khái niệm và khung lý thuyết này, song tính đến nay, ở 
Việt Nam đã có khoảng vài chục nghiên cứu về VXH bao gồm các bài viết đăng trên các tạp 
chí, sách, báo và luận án. Các công trình nghiên cứu đã đưa ra cách tiếp cận khác nhau về 
VXH như chức năng, vai trò của VXH trên phương diện chính sách, vai trò của VXH với 
việc kiểm soát xã hội hay giáo dục trong gia đình và cộng đồng... Mỗi một góc nhìn khác 
nhau sẽ cho thấy những diện mạo riêng của VXH. Bởi bản chất của tín ngưỡng và lễ hội là 
được hình thành từ trong xã hội nông nghiệp cổ truyền và duy trì đến xã hội hiện đại với 
những khác biệt về thể chế chính trị, nhóm đoàn thể của Nhà nước cũng như tổ chức cộng 
đồng nên nếu phân tích VXH trong một sinh hoạt tín ngưỡng dân gian, cụ thể là lễ hội Đền 
Và thì chúng ta có thể phân tích về phương thức tạo lập, vai trò cũng như lợi ích của Nhà 
nước và cộng đồng trong mối liên hệ với VXH. Đặc biệt, “sáng tạo truyền thống” là một vấn 
đề cốt yếu cho thấy vai trò chủ động của Nhà nước và cộng đồng trong tạo lập và sử dụng 
VXH. Chính vì vậy, đặt Nhà nước và cộng đồng trong hai bối cảnh xã hội đó để phân tích 
phương thức tạo lập cũng như những nguồn lợi mà hai nhóm này có được từ việc tham gia 
vào sinh hoạt tín ngưỡng cũng như tổ chức và quản lý lễ hội Đền Và chính là ... cho biết về việc triển khai kế hoạch tổ chức lễ hội vào hội chính và hội lệ 
của UBND thị xã Sơn Tây. 
(2) Những khó khăn và thuận lợi trong quá trình tổ chức lễ hội là gì? 
(3) Sơn Tây đã liên kết với Vĩnh Tường trong quá trình tổ chức như thế nào? 
(4) Việc triển khai kế hoạch đón tiếp khách mời như thế nào? Số lượng khách mời có 
được duy trì đều không? 
(5) Những kinh nghiệm của địa phương sau quá trình tổ chức lễ hội là gì? 
( ) Việc chính quyền đứng ra tổ chức lễ hội vào năm chính có mâu thuẫn gì với cộng 
đồng không? 
(7) Việc tổ chức lễ hội có giúp chính quyền có thêm kinh nghiệm trong tổ chức các sự 
kiện khác không? 
( ) Định hướng của chính quyền trong việc khai thác lễ hội Đền Và trong phát triển du 
lịch và đem lại lợi nhuận kinh tế cho địa phương như thế nào? 
(9) Việc phân công các phòng ban chức năng trong lễ hội có sự thay đổi không hay vẫn 
được tiếp nối từ quá khứ? 
(10) Chính quyền có đề xuất gì trong việc tổ chức lễ hội vào năm tới không? 
2. Phỏng vấn Chủ tịch UBND phường Trung Hưng: ông Phùng Ngọc Vĩnh 
(1) Xin anh cho biết về việc triển khai kế hoạch tổ chức lễ hội vào hội chính và hội lệ 
của UBND thị xã Sơn Tây? 
(2) Những khó khăn và thuận lợi trong quá trình tổ chức lễ hội là gì? 
(3) Phường Trung Hưng đã liên kết với phường Viên Sơn, Phú Thịnh và Duy Bình (Vĩnh 
Phúc) trong quá trình tổ chức như thế nào? 
(4) Việc triển khai kế hoạch đón tiếp khách mời như thế nào? Số lượng khách mời có 
được duy trì đều không? 
(5) Những kinh nghiệm của chính quyền sau quá trình tổ chức lễ hội là gì? 
( ) Việc UBND thị xã Sơn Tân đứng ra tổ chức lễ hội vào năm chính có mâu thuẫn gì 
với UBND phường Trung Hưng và cộng đồng không? 
(7) Việc tổ chức lễ hội có giúp chính quyền có thêm kinh nghiệm trong tổ chức các sự 
kiện khác không? 
195 
( ) Định hướng của chính quyền trong việc khai thác lễ hội Đền Và trong phát triển du 
lịch và đem lại lợi nhuận kinh tế cho địa phương như thế nào? 
(9) Việc phân công các phòng ban chức năng trong lễ hội có sự thay đổi không hay vẫn 
được tiếp nối từ quá khứ? 
(10) Chính quyền có đề xuất gì trong việc tổ chức lễ hội vào năm tới không? 
3. Phỏng vấn Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Trung Hưng: ông Trịnh 
Quang Hoà 
(1) Hoạt động của Ban Từ tại Đền Và được triển khai như thế nào? 
(2) Quy định về hoạt động của Ban Từ tại Đền Và có sự thay đổi qua các năm không? 
(3) Vì sao năm 2020 UBND phường Trung Hưng có quy định sửa đổi về Ban Từ thay 
cho quy định năm 201 ? 
(4) Chịu trách nhiệm chính trong việc phân công các cụ Từ là bộ phận nào? Việc phối 
hợp giữa chính quyền và cộng đồng trong việc phân công Ban Từ như thế nào? 
(5) Hoạt động của Hội Người cao tuổi được triển khai như thế nào? 
( ) Các phòng ban đã phối hợp với nhau như thế nào trong việc tổ chức lễ hội? 
(7) Ý kiến của chính quyền về quyền hạn và trách nhiệm của Cụ Từ Phùng Minh Sơn? 
( ) Ý kiến của chính quyền về sự cố đáng tiếc xảy ra khi cụ Sơn bị lâm bệnh đột ngột? 
(9) Chính quyền đã quản lý các hoạt động ở ban cô Chín, các gian hàng bán đồ lễ và 
trông xe trong lễ hội như thế nào? 
(10) Có mâu thuẫn nào về làng chính và làng phụ trong tổ chức lễ hội không? Chính 
quyền đã giải quyết vấn đề đó như thế nào? 
4. Phỏng vấn chuyên viên phòng Văn hóa Thông tin UBND thị xã Sơn Tây (chị 
Nguyễn Thị Thu Hằng) và chuyên viên phòng Văn hóa Thông tin UBND phường 
Trung Hưng (chị Đào Thu Hằng) 
(1) Việc ban hành các văn bản về quản lý di tích và tổ chức lễ hội được triển khai như 
thế nào? 
(2) Xin chị cho biết danh sách khách mời trong và ngoài thị xã Sơn Tây vào hội chính và 
hội phụ? 
(3) UBND thị xã và UBND phường quản gặp khó khăn và thuận lợi gì trong quá trình 
xây dựng các văn bản kế về quản lý di tích và tổ chức lễ hội? 
(4) Phòng Văn hóa thông tin triển khai nhiệm vụ tổ chức lễ hội như thế nào? 
196 
(5) Sự phối hợp giữa phòng Văn hóa Thông tin và các phòng ban khác trong tổ chức lễ 
hội được triển khai như thế nào? 
( ) Hiện nay các văn bản tư liệu cổ về di tích và lễ hội có còn không? Hiện đang được 
lưu giữ như thế nào? 
(7) Đề xuất của phòng Văn hóa Thông tin để việc quản lý di tích và tổ chức lễ hội được 
tốt hơn? 
5. Phỏng vấn Bí thư chi bộ Tổ dân phố 6 phường Trung Hưng: bà Chu Thị Hoà 
(1) Xin bà cung cấp những tư liệu như hương ước và quy ước hoạt động của tổ phân phố 
trong phường Trung Hưng? 
(2) Bà cho biết về hoạt động của đền Trình phủ Mẫu trước đây và hiện nay như thế nào? 
(3) Theo bà, hoạt động hầu đồng tại đền Trình phủ Mẫu hiện nay đúng hay trái luật tục 
của làng? 
(4) Bà có đồng ý với cách xây dựng lăng và khuôn viên của gia đình bà Trần Thị Nghiên 
và Cấn Hữu Ân bên cạnh đền Trình không? 
(5) Theo bà, chính quyền có hỗ trợ cho hoạt động xây dựng và hành lễ của đền Trình phủ 
Mẫu không? 
6. Phỏng vấn người trông coi đền Trình phủ Mẫu: cô Cấn Thị Dung 
(1) Xin bà hãy giới thiệu về lịch sử di tích cũng như tiểu sử của m bà, cụ Trần Thị 
Nghiên? 
(2) Bà cho biết về hoạt động của đền Trình phủ Mẫu trước đây và hiện nay như thế nào? 
(3) Theo bà, hoạt động hầu đồng tại đền Trình phủ Mẫu hiện nay đúng hay trái luật tục 
của làng? 
(4) Theo bà, cách xây dựng lăng và khuôn viên của gia đình cạnh đền Trình có đúng theo 
hoạt động của di tích không? 
(5) Theo bà, chính quyền có hỗ trợ cho hoạt động xây dựng và hành lễ của đền Trình phủ 
Mẫu không? 
( ) Sắp tới, hoạt động của con nhang đạo Mẫu tại đây như thế nào? 
(7) Bố m và các thành viên trong gia đình, họ hàng bà có tham gia vào hoạt động tổ 
chức lễ hội không? 
7. Phỏng vấn chủ lễ, chủ tế Đền Và, cụ Phùng Minh Sơn (tháng 2 năm 2017) 
(1) Xin cụ cho biết về công việc của mình tại Đền Và? 
197 
(2) Khi được chọn làm chủ lễ, chủ tế Đền Và, tiêu chuẩn lựa chọn như thế nào? 
(3) Hiện nay (năm 2017), có thay đổi tiêu chuẩn chọn chủ lễ và chủ tế không? 
(4) Qua thời gian, hoạt động tế và rước trong lễ hội có thay đổi gì không? 
(5) Những điều kiêng kị trong nghi lễ tế và rước là gì? 
( ) Cụ suy nghĩ thế nào về việc UBND thị xã Sơn Tây và UBND phường Trung Hưng 
chịu trách nhiệm chính trong tổ chức lễ hội? 
(7) Cụ có gặp phải khó khăn gì khi tiến hành các nghi thức trong lễ hội không? 
( ) Theo cụ, có cần mở các lớp truyền dạy về phong tục và lễ nghi cho thế hệ sau không? 
(9) Lý do nào khiến cụ gắn bó hơn 10 năm với nhiệm vụ chủ lễ và chủ tế Đền Và? 
(10) Cụ có mong muốn và đề xuất gì với chính quyền về việc tổ chức lễ hội Đền Và 
được tốt hơn không? 
8. Phỏng vấn chủ tế và chủ lễ Đền Và (ngày 01 tháng 09 âm năm Canh Tý đến nay): 
cụ Chu Đức Nhân 
(1) Quy trình tuyển chọn để trở thành chủ tế và chủ lễ Đền Và của cụ như thế nào? 
(2) Khi cụ nhận trách nhiệm mới, khó khăn và thuận lợi trong công việc của cụ như thế 
nào? 
(3) Việc tiếp nhận văn bản, tư liệu cổ từ cụ Phùng Minh Sơn được tiến hành như thế 
nào? 
(4) Theo cụ, quản lý di tích và tổ chức lễ hội sẽ gặp khó khăn như thế nào nếu như không 
còn những văn bản và tư liệu cổ? 
(5) Hiện nay, các cụ trong Ban Từ làm việc như thế nào? Những khó khăn và thuận lợi 
trong quá trình làm việc là gì? 
9. Phỏng vấn các cụ trong Ban Từ tại Đền Và 
(1) Quy trình tuyển chọn đề trở thành cụ từ tại Đền Và như thế nào? 
(2) Việc phân chia thành 4 ca 2 kíp có thực sự hiệu quả trong quá trình quản lý di tích và 
các sinh hoạt tín ngưỡng cũng như lễ hội không? 
(3) Khoản kinh phí các cụ nhận được như thế nào? Có sự khác biệt giữa ngày thường, 
rằm mùng 1và lễ hội không? 
(4) Lý do chính để các cụ gắn bó với hoạt động này là gì? 
(5) Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình làm việc của các cụ là gì? 
198 
( ) Các cụ có những đề xuất và mong muốn gì để hoạt động của Ban Từ được hiệu quả 
hơn? 
10. Phỏng vấn Chủ tịch UBND xã Vĩnh Ninh (Ông Nguyễn Hữu Quân) và Trưởng 
phòng Văn hóa, Thông tin huyện Vĩnh Tường (Ông Vũ Đức Kim) 
(1) Xin anh cho biết về việc triển khai kế hoạch tổ chức lễ hội vào hội chính và hội lệ 
của UBND xã Vĩnh Ninh. 
(2) Những khó khăn và thuận lợi trong quá trình tổ chức lễ hội là gì? 
(3) Vĩnh Ninh đã liên kết với Sơn Tây trong quá trình tổ chức như thế nào? 
(4) Việc triển khai kế hoạch đón tiếp khách mời như thế nào? Số lượng khách mời có 
được duy trì đều không? 
(5) Những kinh nghiệm của địa phương sau quá trình tổ chức lễ hội là gì? 
( ) Việc chính quyền đứng ra tổ chức lễ hội vào năm chính có mâu thuẫn gì với cộng 
đồng không? 
(7) Việc tổ chức lễ hội có giúp chính quyền có thêm kinh nghiệm trong tổ chức các sự 
kiện khác không? 
( ) Định hướng của chính quyền trong việc khai thác lễ hội Đền Và trong phát triển du 
lịch và đem lại lợi nhuận kinh tế cho địa phương như thế nào? 
(9) Việc phân công các phòng ban chức năng trong lễ hội có sự thay đổi không hay vẫn 
được tiếp nối từ quá khứ? 
(10) Chính quyền có đề xuất gì trong việc tổ chức lễ hội vào năm tới không? 
(11) Sơn Tây có hỗ trợ gì trong hoạt động quản lý di tích và tổ chức lễ hội của xã? 
11. Phỏng vấn thủ từ đền Ngự Dội: cụ Lã Văn Nông 
(1) Xin cụ cho biết về công việc của mình tại đền Ngự Dội? 
(2) Khi được chọn làm chủ lễ, chủ tế Đền Và, tiêu chuẩn lựa chọn như thế nào? 
(3) Hiện nay có thay đổi tiêu chuẩn chọn chủ lễ và chủ tế không? 
(4) Qua thời gian, hoạt động tế và rước trong lễ hội như thế nào? Hiện nay có thay đổi gì 
không? 
(5) Những điều kiêng kị trong nghi lễ tế và rước là gì? 
( ) Hoạt động rước nước trong lễ hội diễn ra như thế nào? Có kiêng kị gì không? 
(7) Cụ suy nghĩ thế nào về việc làng Vân Gia là dân anh cả nên được chịu trách nhiệm 
chính trong tổ chức lễ hội? 
199 
( ) Cụ có gặp phải khó khăn gì khi tiến hành các nghi thức trong lễ hội không? 
(9) Theo cụ, việc đền Ngự Dội được đặc cách rước bể cá sống thể hiện vai trò cũng như 
trách nhiệm gì của xã Vĩnh Ninh? 
(10) Cụ có mong muốn và đề xuất gì với chính quyền về việc tổ chức lễ hội Đền Và 
được tốt hơn không? 
12. Phỏng vấn nhóm bán hoa quả đồ lễ dọc Đền Và 
(1) Việc bán hoa quả đồ lễ tại Đền Và được triển khai như thế nào? 
(2) Thu nhập vào dịp nào đông nhất? 
(3) Người dân địa phương và khách thập phương chủ yếu mua đồ lễ nào vào ban Tam vị 
Đức Thánh Tản và cô Chín? 
(4) Bánh tẻ ở đây được lấy từ đâu? Doanh thu từ bán bánh tẻ như thế nào? 
(5) Những mong muốn và đề xuất để hoạt động kinh doanh buôn bán được tốt hơn? 
13. Phỏng vấn nhóm cộng đồng tham gia lễ rước kiệu 
(1) Cô/ chú / anh/chị/ em tham gia lễ rước từ khi nào? 
(2) Cô/ chú / anh/chị/ em cảm thấy thế nào khi tham gia lễ rước? 
(3) Cô/ chú / anh/chị/ em có phải chuẩn bị hay tập luyện gì cho lễ rước không? 
(4) Những kiêng kị trong lễ rước là gì? 
(5) Những mong muốn và nguyện vọng của cô/ chú / anh/chị/ em khi tham gia lễ rước? 
Có mong muốn hay đề xuất gì không? 
14. Phỏng vấn nhóm thủ nhang đình 
(1) Việc chuẩn bị nghênh Thánh được các đình chuẩn bị như thế nào? 
(2) Kinh phí cho lễ nghênh Thánh có được trên sự đóng góp nào? 
(3) Việc nghênh Thánh có diễn ra thường xuyên và đều đặn không? 
(4) Mong muốn của ông/ bà thông qua việc thực hiện nghi lễ này là gì? 
(5) Ông/ bà suy nghĩ thế nào về sự tham gia của các đình, đền chùa trên toàn thị xã Sơn 
Tây vào hội chính và hội lệ?